Εάν, η ζωή ενός ανθρώπου σπάει σαν σε μικρά κομμάτια από γυαλί, τις ώρες μιας μεταμόσχευσης καρδιάς κι ανασυντίθεται με τη φωτεινότητα της επόμενης μέρας, σε εικόνες συμμετρικές κανονικότητας και προοπτικής, τότε, η καθημερινότητα ενός αφοσιωμένου καρδιοχειρουργού με 300 μεταμοσχεύσεις τεχνητής καρδιάς στο ενεργητικό του, δεν είναι, παρά ένα καλειδοσκόπιο στα χέρια του.
“(Η καρδιά) Εσωκλείει την ομορφιά, την πολυπλοκότητα, την μεγαλοπρέπεια”
Ο διεθνής Έλληνας καθηγητής στο πανεπιστήμιο Yale και καινοτόμος της Καρδιοχειρουργικής Δρ. Ιωάννης Ελευθεριάδης που συγκαταλέγεται στους δέκα καλύτερους γιατρούς των ΗΠΑ, προσωπικότητα της ιατρικής επιστήμης προβεβλημένη στα αμερικάνικά ΜΜΕ για το πρωτοποριακό έργο του στην Καρδιοθωρακική χειρουργική αλλά και την χαρισματική παρουσία του στη λογοτεχνία, και που προσφάτως η Ακαδημία Αθηνών ανήγγειλε την εκλογή του ως αντεπιστέλλον μέλος της, δίνει την πρώτη του συνέντευξη, στην ελληνική έκδοση της Huffington Post, διατυπώνοντας την βαθύτερη σχέση του με την καρδιοχειρουργική, και την δική του, εκλεκτική περιγραφή για την Καρδιά: «όμορφη, πολύπλοκη, μεγαλοπρεπής»!
“Tίποτε το σοβαρό δεν μπορεί να γίνει, τίποτε που να έχει διάρκεια σημασίας, εάν αυτό δεν βασίζεται, εκατό στα εκατό, στην αλήθεια και το ήθος. Στην επιστημονική εντιμότητα.”
Ιατρικό θρίλερ μυστηρίου
Η παγερή αντιπαράθεση δύο ισχυρών ανδρών: ένας διάσημος και ιδεαλιστής καρδιοχειρουργός κι ένας πανίσχυρος αδίστακτος επιχειρηματίας, που σε τίποτε δεν αντιστέκεται όταν πρόκειται να αποκτήσει θεμιτά ή αθέμιτα ό,τι επιθυμεί. Μόνον που σε αυτή την σκληρή μάχη συνείδησης και αμοραλισμού, επιστημονικών αξιακών δυνατοτήτων και εκβίασης, το ζητούμενο είναι η ίδια η ζωή.
Το σχοινί θα σπάσει για να εξαγοραστεί η προτεραιότητα για μια μεταμόσχευση καρδιάς;
Το περιβάλλον εντιμότητας του- δεν το παραβιάζει ο γιατρός Athan Carras’s ενώ ο τακτικισμός της ίντριγκας του powerful Terry Flynnt προς εκείνον, φαίνεται ότι εκπνέει. Και το αγωνιώδες πάθος του για να σώσει την ζωή του γιού του, δεν βρίσκει διέξοδο- έως να επαναπροσδιοριστούν οι κανόνες σε ένα παιχνίδι ζωής και θανάτου, καθηλωτικής δράσης στο πρωτότυπο θρίλερ Trasplant – John Elefteriades-Author of Extraodinary Hearts- Published by the Penguin USA, όπως σημειώνεται στο εξώφυλλο της έκδοσης που υπογράφει η εξέχουσα προσωπικότητα της Καρδιοχειρουργικής, καθηγητής στο Yale, διεθνής Έλληνας, ακαδημαϊκός Ιωάννης Ελευθεριάδης.
Το ιατρικό θρίλερ μυστηρίου, που γέμισε τις προθήκες των αμερικανικών βιβλιοπωλείων και κάνει τα χέρια του αναγνώστη να ιδρώνουν, αναμφισβήτητα αποκαλύπτει ένα ακόμη ταλέντο, αυτό της μυθοπλασίας, για τον σπουδαίο μέντορα της Καρδιοχειρουργικής που συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο με τους δέκα καλύτερους γιατρούς στις ΗΠΑ. Το νέο βιβλίο του, ήδη στα φιναλίστ του διαγωνισμού «Next Generation Indie Book Award», αποτελεί ως φαίνεται, την έκφραση μιας επιπλέον ευαίσθητης αντιληπτικής ικανότητας του, καθώς και της δοκιμασμένης, σε ανώτερο επίπεδο, βιωματικής χειρουργικής εμπειρίας του.
Tων υψηλότερων δεξιοτήτων επιστήμονας και υψηλών προσδοκιών άνθρωπος, ο καθηγητής Kαρδιοθωρακικής Xειρουργικής στην Έδρα William W. L. Glenn του Yale, διευθυντής του Aortic Institute at Yale University and Yale-New Haven Hospital, κινεί συμβολικά τα νήματα των ηρώων του και στα άλλα βιβλία που έχει συγγράψει με ντοκουμέντα ιστοριών, με την ίδια αγάπη και πανομοιότυπο σεβασμό που κινεί τα νήματα των πιο σύνθετων καταστάσεων ζωής των χιλιάδων ασθενών του. Δεικνύοντας προσήλωση στο πρόσωπο τους, γνώση, παραδοχή της υπερβατικότητας στα πράγματα, διακριτή σεμνότητα και υποδειγματική ιατρική συνείδηση- στον αμετακίνητο κόσμο των προσωπικών αξιών του.
“Mαθαίνω από τους ασθενείς μου, έχω τα μάτια μου ανοιχτά σε κάθε δίδαγμα.”
«Η ανθρώπινη καρδιά είναι ένα παράδοξο, θα πει ο Ιωάννης Ελευθεριάδης, κάτι απίστευτα ισχυρό αλλά και υπερβολικά εύθραυστο». Και καθώς αναδύεται από τα λόγια του ο σύνδεσμος του με την στοχαστική εκδοχή της ζωής, που τον αφορά και προσωπικά, σκέφτομαι ότι, η μεγάλη επιστήμη δεν είναι ποτέ ξέχωρη από τις μεγάλες αξίες.
Κύριε Ελευθεριάδη, ήρθατε αντιμέτωπος με τον αμοραλισμό;
Ναι, όμως τίποτε το σοβαρό δεν μπορεί να γίνει, τίποτε που να έχει διάρκεια σημασίας, εάν αυτό δεν βασίζεται, εκατό στα εκατό, στην αλήθεια και το ήθος. Στην επιστημονική εντιμότητα.
Για να γράψετε, σημαίνει ότι νιώθατε να εκφράσετε με έναν τρόπο και την ‘επικινδυνότητα’ που διατρέχει το λειτούργημα σας, στη συνεχή έκθεση σας σε συνθήκες ακραίες, για την διεκδίκηση της ζωής.
Ναι, είναι πράγματι η έκφραση μιας εσωτερικής ανάγκης, κι έχω γράψει για την κοινωνία και τους ανθρώπους της , όχι μόνον για τους γιατρούς. Μου αρέσει πολύ η γραφή, είναι σαν η άλλη ιδιότητα μου, μια δεύτερη φύση. Έχω κάνει 300 μεταμοσχεύσεις καρδιάς και ξέρω, ότι αποτελεί πάντοτε μια ιστορία, το πως θα βρεθεί μια καρδιά για τον ασθενή που την χρειάζεται.
Βάλατε στο χαρτί λοιπόν, την εμπειρογνωμοσύνη σας.
Την αγωνία εκείνων που αναζητούν.
Στον αμερικανικό τύπο γράφτηκε, ότι τα βιβλία σας αποτελούν μια συναρπαστική μελέτη για τη δύναμη της σύγχρονης ιατρικής.
Και για την επιμονή του ανθρώπινου πνεύματος. μέσα από ιστορίες- ντοκουμέντα στο βιβλίο μου Extraordinary HEARTS – A Journey of Cardiac Medicine and the Human Spirit, ήθελα να αναδείξω την βαθύτερη δύναμη των φυσικών δυνατοτήτων του ανθρώπου. Στις σελίδες σας, η αναμέτρηση με την πραγματικότητα, εμπνέει τον αναγνώστη, όπως και το πάθος του ενδιαφέροντος σας για τους ασθενείς σας κι η επικοινωνία μαζί τους- όλοι που σάς γνωρίζουν το επισημαίνουν, καθώς και την δεξιοτεχνική χειρουργική σας.
Η αναμέτρηση, που είπατε, είναι μεγάλη γιατί το αισθανόμαστε πολύ ένας ασθενής να θεραπευτεί- έχουμε υψηλές προσδοκίες, κι όταν αυτό δεν επιτυγχάνεται, μας πειράζει βαθιά. Δουλεύω πολύ σκληρά και το μόνο που σκέφτομαι είναι να γίνει καλά ο ασθενής. Το άλλο είναι, ότι μαθαίνω από τους ασθενείς μου, έχω τα μάτια μου ανοιχτά σε κάθε δίδαγμα.
“εάν δεν χειρουργήσω κάθε μέρα αισθάνομαι ότι δεν έχω κάνει τίποτε για τους ανθρώπους, για την κοινωνία.”
Σημειώνονται νούμερα, για χιλιάδες ανθρώπους που έχετε θεραπεύσει στη διακεκριμένη καριέρα σας. Ποιές είναι οι δέκα αληθινές ιστορίες που δημοσιεύετε;
Είναι οι εντονότερες, πρόκειται για ιστορίες θάρρους, γενναιότητας, ανυπέρβλητων προκλήσεων. Δίδουν και μια ενημέρωση για την ιατρική, όμως, κυρίως μιλούν για την αντοχή και τη δύναμη του ανθρώπινου σώματος και πνεύματος. Ιστορίες που είναι σαν θαύματα.
Ως τεχνοκράτης έχετε πνευματική σχέση με την θρησκεία;
Έχω. Πιστεύω πολύ στο Θεό. Πιστεύω στο Ευαγγέλιο. Εδώ στην Αμερική, οι ελληνικές εκκλησίες είναι το κέντρο της κοινότητας, πηγαίνω δύο με τρείς φορές το μήνα.
Γεννηθήκατε στις ΗΠΑ, στη Φιλαδέλφεια, οι γονείς σας Έλληνες μετανάστες.
Από τότε που γεννήθηκα, 65 χρόνια, μιλούσα μόνον ελληνικά. Η μητέρα μου ήταν από την Αθήνα και ο πατέρας μου από την Κρήτη. Πήγα ωστόσο σε αμερικανικό σχολείο.
“Αισθάνομαι μόνον Έλληνας...”
Η ελληνική σας κουλτούρα πως εξελίχτηκε;
Από το σπίτι και από την εκκλησία όπου πήγαινα δυο φορές την εβδομάδα στο ελληνικό σχολείο, εκεί έμαθα να γράφω και να διαβάζω- έχω πια ξεχάσει να γράφω σωστά...Η μητέρα, μας μιλούσε συνεχώς ελληνικά.
Θέλατε από πάντοτε να γίνετε γιατρός;
Δεν ήταν μονόδρομος, γιατί δεν είχα αποφασίσει την κατεύθυνση και σύμφωνα με το εκπαιδευτικό σύστημα έκανα προκαταρτικά μαθήματα για μπίζνες, νομικά, γαλλική φιλολογία, ιατρική, που ήταν η πρώτη επιλογή στη σειρά των εξετάσεων κι εφόσον έγραψα πολύ καλά το ακολούθησα. Διαφορετικά θα μπορούσε να περάσω νομική ή φιλολογία.
Η ιατρική πάντως, σάς ταίριαξε εντελώς.
Ναι, επιτελώντας την, δεν σκέφτηκα ποτέ, ότι να ήμουν κάτι άλλο. Βέβαια, φοβήθηκα την πρώτη φορά που μπήκα στο χειρουργείο, αλλά μετά κατάλαβα, το πόσο πολύ μου αρέσει και τώρα, εάν δεν χειρουργήσω κάθε μέρα αισθάνομαι ότι δεν έχω κάνει τίποτε για τους ανθρώπους, για την κοινωνία.
Η μισή ζωή σας, λοιπόν, έχει περάσει στο Yale…
Πιο πολύ από τη μισή… ήρθα για το πανεπιστήμιο και δεν έχω φύγει από τότε, φοίτησα στην Ιατρική Σχολή, έκανα μεταπτυχιακά, ειδικότητα, έγινα χειρουργός… από ηλικίας 18 χρόνων είμαι στο Yale!
Πόσα χειρουργεία κάνετε τον μήνα;
Από Δευτέρα έως Παρασκευή, κάθε μέρα ένα μεγάλο χειρουργείο.
Αναπτύσσετε διαρκώς μηχανισμούς;
Συνεχώς, τον μηχανισμό εξοικείωσης με το πρόβλημα. Με τα χρόνια, αισθάνεσαι πιο σίγουρος τεχνικά.
Τι προνόμια σας έδωσε η αμερικανική ακαδημαϊκή κοινωνία;
Οι γονείς μου δεν είχαν καθόλου χρήματα, ο πατέρας μου δούλευε πολύ σκληρά για να σπουδάσουμε. Κάποτε ήρθε στο σχολείο , στην τάξη μου, ένας από τους πολιτειακούς εκπροσώπους για την εκπαίδευση και μου είπε ότι, ‘εσύ θα πας στο Yale’. ’Ήταν ο πρώτος χρόνος που το Yale άνοιγε τις πόρτες του σε παιδιά που δεν είχαν οικονομική δυνατότητα αναπτύσσοντας μια νέα εκπαιδευτική πολιτική, ένα πρόγραμμα που βασίστηκε στην αξία των φοιτητών και το πανεπιστήμιο αναλάμβανε τα δίδακτρα τους. Αισθάνομαι πολύ τυχερός κι ευγνώμων για το ότι η Αμερική με σπούδασε τόσο καλά.
Είσαστε άριστος να υποθέσω.
Ναι, από το σχολείο, και ήταν κατόρθωμα της μητέρας μου διότι εκείνη είχε τελειώσει το γυμνάσιο και μάς έμαθε, με τις τρεις αδελφές μου, να διαβάζουμε για να προοδεύσουμε. Ο πατέρας ήταν μηχανολόγος αυτοκινήτων και το βράδυ σπούδαζε στο πανεπιστήμιο για να γίνει μηχανικός.
Εκείνος ήταν το ζωντανό παράδειγμα. Πείτε μας, ακόμη, για την ελληνικότητα σας.
Αισθάνομαι μόνον Έλληνας και βαθιά υπερήφανος! Αγαπώ πολύ την Ελλάδα κι εύχομαι εμείς, οι σύγχρονοι Έλληνες να έχουμε τα ίδια genes με τους προγόνους μας.
Στην Ελλάδα, θα προσφέρατε τις υπηρεσίες, κυρίως σε επίπεδο μεταμόσχευσης τεχνητής καρδιάς;
Οπωσδήποτε, εάν μου ζητηθεί.
Ανάμεσα στους δεκάδες γιατρούς των ΗΠΑ και Ευρώπης που εκπαιδεύσατε στην καρδιοχειρουργική, συγκαταλέγονται και 20 Έλληνες γιατροί.
Ναι, άξιοι γιατροί, οι οποίοι υπηρετούν το Ιατρικό Σύστημα της Ελλάδος.
Καινοτομήσατε σε όλο το φάσμα της καρδιακής και θωρακικής χειρουργικής. Η τεχνική σας «complication-specific» χρησιμοποιείται παγκοσμίως.
Η χειρουργική μου αυτή, αφορά τη διατομή της κατιούσης αορτής. Συνοπτικά, όπως γνωρίζετε, ειδικεύομαι στις μεταμοσχεύσεις τεχνητής καρδιάς. Επίσης, τις επεμβάσεις βλαβών της αριστερής κοιλίας, ιδιαίτερα στη μεταμοσχευτική παράκαμψη των στεφανιαίων αρτηριών, στην ανευρυσματεκτομή της αριστερής κοιλίας.
Η έρευνα σας, αδιάλειπτα χρηματοδοτείται από το National Science Foundation.
Η έρευνα μου επικεντρώνεται σε νέες τεχνικές μεταμόσχευσης καρδιάς. Μια άλλη παράμετρος της έρευνας αφορά στις γενετικές μεταλλάξεις, οι οποίες ευθύνονται για τα ανευρύσματα θωρακικής αορτής -το Yale διαθέτει από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις στις ΗΠΑ για την θεραπεία της ανευρυσματικής θωρακικής αορτής.
Η καρδιά όπως την ξέρετε…
Εσωκλείει την ομορφιά, την πολυπλοκότητα, την μεγαλοπρέπεια.
Ακαδημαϊκός
Ο Δρ. Ιωάννης Ελευθεριάδης αποφοίτησε το 1976 από την Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου Yale, όπου ειδικεύθηκε στην γενική χειρουργική και την καρδιοθωρακική. Αφού ολοκλήρωσε την ειδικότητά του εντάχθηκε στο διδακτικό προσωπικό της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Yale. To 2006 αναγορεύθηκε καθηγητής καρδιοθωρακικής χειρουργικής στην Έδρα William W. L. Glenn, σε μνήμη του μέντορά του, Δρ. Glenn.
Διευθυντής καρδιοθωρακικής χειρουργικής στο πανεπιστήμιο Yale, καθώς και στο νοσοκομείο Yale-New Haven επί δεκαπέντε χρόνια, έως ότου αναλάβει, το 2011, ιδρυτικός διευθυντής του εξειδικευμένου διεπιστημονικού κέντρου του πρώτου «Ινστιτούτου Αορτής», στο νοσοκομείο Yale-New Haven, το οποίο διαθέτει α) μία από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις στις ΗΠΑ για τη θεραπεία της ανευρυσματικής θωρακικής αορτής, β) μεγάλη βάση δεδομένων για ασθενείς με αορτική νόσο (πάνω από 5.000 ασθενείς) και γ) τράπεζα ιστών από δείγματα αορτής (πάνω από 2.000 ασθενείς).
Είναι ένας από τους κλινικά πιο ενεργούς ακαδημαϊκούς καρδιοχειρουργούς των ΗΠΑ. Χειρουργεί σε όλο το φάσμα της καρδιακής και θωρακικής χειρουργικής. Είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ως ειδικός σε επεμβάσεις βλαβών της αριστερής κοιλίας, ιδιαίτερα στην μεταμοσχευτική παράκαμψη των στεφανιαίων αρτηριών, την ανευρυσματεκτομή της αριστερής κοιλίας και την μεταμόσχευση τεχνητής καρδιάς.
Πρόσφατα, η Ακαδημία Αθηνών εξέλεξε τον Ιωάννη Ελευθεριάδη, ως αντεπιστέλλον μέλος της, στην κατηγορία των Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού, στον κλάδο των Ιατρικών Επιστημών της Τάξης των Θετικών Επιστημών.
Μεταξύ άλλων, η έρευνά του ανέδειξε ότι η παράκαμψη στεφανιαίας αρτηρίας (CABG) είναι δυνατό να εφαρμοστεί με ασφάλεια σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Έτσι, συνέβαλε ώστε η μέθοδος να εφαρμόζεται σήμερα ευρέως και με ασφάλεια στους ασθενείς αυτούς, σώζοντας πολλές ζωές και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής τους. Η επέμβαση αυτή, λόγω υψηλού κινδύνου θανάτου, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980 εθεωρείτο ότι αντενδείκνυται.
Ακόμη, έδειξε ότι το ανεύρυσμα της θωρακικής αορτής έχει οικογενή και κληρονομική βάση, ενώ ανέπτυξε μια χειρουργική τεχνική («complication-specific») για τη διατομή της κατιούσης αορτής, η οποία χρησιμοποιείται πλέον παγκοσμίως. Επίσης ανακάλυψε ότι η αθλητική δραστηριότητα υψηλής έντασης, σε νεαρούς αθλητές, μπορεί να προκαλέσει διαχωριστικό ανεύρυσμα της αορτής.
Διετέλεσε πρόεδρος του Connecticut Chapter of the American College of Cardiology, καθώς και μέλος του National Board of Governors του American College of Cardiology. Επίσης πρόεδρος του International College of Angiology και επί δεκαέξι χρόνια μέλος του Τhoracic Surgery Director’s Association. Eίναι αρχισυντάκτης του επιστημονικού περιοδικού Aorta, καθώς και μέλος της συντακτικής επιτροπής κορυφαίων επιστημονικών περιοδικών, συμπεριλαμβανομένων των American Journal of Cardiology, Journal of Cardiac Surgery και Cardiology. Εχει εκπαιδεύσει δεκάδες ιατρούς στην Καρδιοχειρουργική από την Ευρώπη και τις Η.Π.Α, συμπεριλαμβανομένων και 20 Ελλήνων ιατρών, ενώ συχνά επισκέπτεται την Ελλάδα ως επισκέπτης χειρουργός και για να δίνει διαλέξεις.
Σταθερά για πολλά χρόνια συμπεριλαμβάνεται στον πίνακα The Best Doctors in America από διάφορους οργανισμούς αξιολόγησης. Το περιοδικό «Men’s Health» τον έχει εντάξει στον κατάλογο με τους δέκα καλύτερους γιατρούς στις ΗΠΑ.
Πολυγραφότατος
Ο Δρ. Ελευθεριάδης για την όλη επιστημονική του συνεισφορά έχει τιμηθεί με τα βραβεία Walter Bleifield Memorial Award for Distinguished Contribution in Clinical Research in Cardiology, John B. Chang Research Achievement Award, Socrates από το Thoracic Residents Association, Thoracic Surgery Director’s Association, Society of Thoracic Surgeons, με το οποίο αναγνωρίζονται τα εξαιρετικά επιτεύγματα στη διδασκαλία και καθοδήγηση των γιατρών και Distinguished Fellow Award 2008 από την International Academy of Cardiology.
Έχει συγγράψει πάνω από 400 επιστημονικά άρθρα μελέτης της καρδιάς και του θώρακα. Η έρευνά του είναι πρωτότυπη και πρωτοποριακή. Χρηματοδοτείται από το National Science Foundation και εστιάζει α) σε νέες τεχνικές μεταμόσχευσης καρδιάς και β) στις γενετικές μεταλλάξεις, οι οποίες ευθύνονται για τα ανευρύσματα θωρακικής αορτής και στην προστασία του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού από την υποθερμία. Το έργο του μνημονεύεται από 11.000 άλλους ερευνητές και έχει συντελεστή απήχησης h:50 (Scopus 1/2019)
Έχει εκδώσει τα βιβλία House Officer Guide to ICU Care (1st, 2nd and 3rd Editions), Advanced Treatment Options For The Failing Left Ventricle, Diseases of the Aorta, Your Heart: The Owner’s Guide, The Woman’s Heart, και Αcute Aortic Disease. Στο πρόσφατο βιβλίο του για το ευρύ κοινό με τίτλο Extraordinary Hearts (Penguin) διηγείται δέκα εμπνευσμένες και παιδαγωγικές ιστορίες ασθενών. Το πρώτο του βιβλίο μυθοπλασίας με τίτλο Transplant, είναι ένα ιατρικό θρίλερ μυστηρίου το οποίο συμπεριελήφθη στη λίστα των φιναλίστ του διαγωνισμού «Next Generation Indie Book Award» για πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς μυθιστορημάτων.