Μια ελάχιστα γνωστή ασθένεια που εξαπλώνεται με τσιμπήματα εντόμων έχει μετατραπεί σε θανατηφόρα και οι αξιωματούχοι υγείας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
Περισσότερα από 8.000 κρούσματα του ιού Oropouche έχουν αναφερθεί φέτος από την 1η Αυγούστου.
Τα περισσότερα έχουν σημειωθεί στη Νότια Αμερική, αλλά οι λοιμώξεις εξαπλώνονται επίσης σε χώρες, όπου δεν έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν, ενώ δεκάδες κρούσματα που σχετίζονται με ταξίδια έχουν αναφερθεί στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Ο Παναμερικανικός Οργανισμός Υγείας, περιφερειακός βραχίονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, εξέδωσε επιδημιολογικό συναγερμό για τον ιό Oropouche και αύξησε το επίπεδο κινδύνου για τη δημόσια υγεία σε «υψηλό» για την περιοχή της Αμερικής.
«Αν και η νόσος έχει ιστορικά περιγραφεί ως ήπια, η γεωγραφική εξάπλωση της μετάδοσης και η ανίχνευση πιο σοβαρών κρουσμάτων υπογραμμίζουν την ανάγκη για αυξημένη επιτήρηση και χαρακτηρισμό πιθανών πιο σοβαρών εκδηλώσεων», αναφέρει ο οργανισμός σε ανακοίνωσή του, αναφέρει το CNN.
Τα CDC των ΗΠΑ εξέδωσαν επίσης υγειονομική συμβουλή με την οποία προειδοποιούν τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και τις αρχές δημόσιας υγείας να βρίσκονται σε επιφυλακή για νέα κρούσματα και συνιστούν στις έγκυες γυναίκες να αποφεύγουν τα ταξίδια σε πληγείσες περιοχές.
Τουλάχιστον 21 Αμερικανοί ταξιδιώτες που επέστρεφαν από την Κούβα έχουν βρεθεί θετικοί στον ιό του Oropouche, ανακοίνωσε το CDC.
Τι είναι ο ιός Oropouche
Ο ιός Oropouche πήρε το όνομά του από το χωριό στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο όπου ανακαλύφθηκε το 1955. Από τότε, έχουν καταγραφεί περίπου 500.000 κρούσματα. Όμως οι γνώσεις για την ασθένεια είναι περιορισμένες, με το ιατρικό περιοδικό The Lancet να την αποκαλεί μάλιστα «μυστηριώδη απειλή» σε πρόσφατο κύριο άρθρο του.
Περίπου το 60% των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί εμφανίζουν συμπτώματα, σύμφωνα με το CDC. Αυτά μπορεί να εμφανίζονται παρόμοια με εκείνα που προκαλούνται από τον δάγκειο πυρετό ή τον Ζίκα, συμπεριλαμβανομένης της ξαφνικής έναρξης πυρετού, ρίγη, πονοκέφαλο, μυϊκό πόνο και δυσκαμψία των αρθρώσεων.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο στα μάτια, ευαισθησία στο φως, ναυτία, εμετό, διάρροια, κόπωση και εξάνθημα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η νόσος μπορεί να μολύνει το νευρικό σύστημα και να προκαλέσει μηνιγγίτιδα και εγκεφαλίτιδα.
Ο ιός Oropouche προέρχεται από διαφορετική οικογένεια ιών από τον Ζίκα, αλλά εγείρει πολλές από τις ίδιες ανησυχίες - και παρόμοιες άγνωστες καταστάσεις.
«Αυτό είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα για να σκεφτούμε πώς ήταν όταν είδαμε τον Ζίκα να εισάγεται σε αυτή τη χώρα», δήλωσε η Janet Hamilton, εκτελεστική διευθύντρια του Συμβουλίου Επιδημιολόγων Πολιτειών και Εδαφών.
«Δεν κατανοούμε πλήρως τον κύκλο ζωής του και τον κύκλο μετάδοσής του και φαίνεται ότι επηρεάζει τις εγκύους», είπε. «Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πρέπει πραγματικά να μάθουμε περισσότερα».
Πώς εξαπλώνεται
Ο ιός μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω τσιμπημάτων εντόμων, ιδίως από τσιμπήματα από σκνίπες και ορισμένους τύπους κουνουπιών.
Ενδημεί στην περιοχή της λεκάνης του Αμαζονίου στη Νότια Αμερική, ιδίως σε δασώδεις περιοχές, όπου η μετάδοση διατηρείται σε έναν κύκλο μεταξύ εντόμων και άλλων ξενιστών, όπως τρωκτικά, βραδύποδες και πτηνά. Μερικές φορές αποκαλείται «πυρετός των βραδύποδων».
Οι άνθρωποι που επισκέπτονται αυτές τις περιοχές μπορεί να τσιμπηθούν από μολυσμένο έντομο και να μεταφέρουν την ασθένεια πίσω σε πιο αστικές περιοχές.
Η κλιματική αλλαγή και η αποψίλωση των δασών δημιουργούν περισσότερες ευκαιρίες για τους ανθρώπους να αλληλεπιδράσουν με μολυσμένα έντομα και αυξάνουν τον κίνδυνο εξάπλωσης, σύμφωνα με τον Παναμερικανικό Οργανισμό Υγείας.
Η τρέχουσα επιδημία εξαπλώνεται με ταχείς ρυθμούς σε χώρες όπου είναι γνωστό ότι κυκλοφορεί ο ιός και σε νέα μέρη.
Kρούσματα έχουν αναφερθεί στη Βολιβία, τη Βραζιλία, την Κολομβία, την Κούβα και το Περού. Δεν υπάρχουν ενδείξεις τοπικής μετάδοσης στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά έχουν αναφερθεί αρκετά κρούσματα σε άτομα που έχουν ταξιδέψει σε μέρη όπου εξαπλώνεται.
Ο σημερινός κίνδυνος διαρκούς τοπικής μετάδοσης στις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες θεωρείται χαμηλός, δήλωσε η Dr. Erin Staples, ιατρική επιδημιολόγος του Τμήματος Νοσημάτων που μεταδίδονται με διαβιβαστές του CDC. Αλλά το επίπεδο κινδύνου είναι πιο αβέβαιο σε μέρη όπως το Πουέρτο Ρίκο και οι Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι που μπορεί να έχουν παρόμοια οικολογία με την Κούβα, είπε η ίδια.
Τι συμβαίνει τώρα
Οι αλλαγές στη γεωγραφία της εξάπλωσης του ιού υποδηλώνουν ότι μπορεί να υπάρχουν νέοι φορείς που εμπλέκονται στον κύκλο, λένε οι ειδικοί.
«Χρειαζόμαστε λίγο περισσότερες πληροφορίες ώστε να μπορούμε να αντικατοπτρίσουμε καλύτερα τις περιοχές που μπορεί να κινδυνεύουν από αυτό», δήλωσε η Staples. «Εξακολουθούμε να μαθαίνουμε γι’ αυτόν τον ιό και θα παρέχουμε ενημερώσεις μόλις τις έχουμε».
Το ασιατικό κουνούπι τίγρης (Aedes albopictus), μεταφέρει τον δάγκειο πυρετό και έχει εγκατασταθεί σε 13 ευρωπαϊκές χώρες από το 2023Διαβασε ακομα
Τι συμβαίνει με την κλιματική κρίση και τα κουνούπια; Συναγερμός για εξάπλωση ασθενειών
Η φετινή χρονιά σηματοδοτεί επίσης την πρώτη φορά που έχουν αναφερθεί θάνατοι από τον ιό Oropouche και ενδείξεις ότι η ασθένεια μπορεί να μεταδοθεί από μια έγκυο γυναίκα στο έμβρυό της και να προκαλέσει δυσμενή αποτελέσματα κατά τη γέννηση.
Νωρίτερα φέτος, η Βραζιλία ανέφερε θανάτους σε δύο νεαρές γυναίκες που κατά τα άλλα ήταν υγιείς και δεν ήταν έγκυες. Ένα τρίτο θανατηφόρο κρούσμα σε έναν άνδρα μέσης ηλικίας βρίσκεται υπό διερεύνηση, σύμφωνα με τον Παναμερικανικό Οργανισμό Υγείας.
Υπήρξαν επίσης τουλάχιστον πέντε περιπτώσεις σε εγκύους που οδήγησαν σε θάνατο του εμβρύου ή σε συγγενείς ανωμαλίες, συμπεριλαμβανομένης της μικροκεφαλίας, μιας σπάνιας γενετικής ανωμαλίας που οδηγεί σε υπανάπτυκτο εγκέφαλο.
Ορισμένα από αυτά τα σοβαρά αποτελέσματα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της μεγαλύτερης κυκλοφορίας του ιού, δήλωσε η Staples.
«Καθώς βλέπουμε περισσότερους ανθρώπους να μολύνονται, μπορεί να δούμε σπάνια και ασυνήθιστα περιστατικά κλινικών συμπτωμάτων ή θανάτου», δήλωσε. «Αλλά όλα αυτά είναι πράγματα για τα οποία το CDC συνεργάζεται επί του παρόντος με τους εταίρους μας για να μάθει περισσότερα».
Πώς μπορούν οι άνθρωποι να προστατευτούν
Δεν υπάρχει εμβόλιο για την προστασία από τον ιό Oropouche και δεν υπάρχουν ειδικές αντιιικές θεραπείες. Τα κρούσματα μπορούν να επιβεβαιωθούν μέσω εργαστηριακών εξετάσεων, αλλά δεν είναι διαθέσιμες στα εμπορικά διαγνωστικά εργαστήρια και συχνά πρέπει πρώτα να αποκλειστούν πιο συνηθισμένοι ιοί όπως ο δάγκειος πυρετός.
«Αυτή είναι μια καλή στιγμή για να σκεφτεί κανείς την πρόληψη των τσιμπημάτων κουνουπιών: Να αποφεύγεις να βγαίνεις έξω την αυγή και το σούρουπο, όταν τα κουνούπια είναι πιο πιθανό να τσιμπήσουν, να ντύνεσαι κατάλληλα για να προστατεύεις το δέρμα σου από τα τσιμπήματα των κουνουπιών και άλλων εντόμων και να χρησιμοποιείς ένα αντικουνουπικό που είναι αποτελεσματικό στην πρόληψη των λοιμώξεων», δήλωσε η Hamilton.
Το CDC έχει εκδώσει δύο ταξιδιωτικές οδηγίες, μία που ενθαρρύνει τους ταξιδιώτες στη Νότια Αμερική να λαμβάνουν «συνήθεις προφυλάξεις» και μία άλλη που προτείνει στους ταξιδιώτες στην Κούβα να λαμβάνουν «αυξημένες προφυλάξεις» για την προστασία τους από τα τσιμπήματα των εντόμων και να αναζητούν ιατρική φροντίδα όταν είναι απαραίτητο.
Και οι έγκυες γυναίκες θα πρέπει να λαμβάνουν ιδιαίτερες προφυλάξεις, λένε οι ειδικοί- το CDC συνιστά στις εγκύους να επανεξετάσουν τα μη απαραίτητα ταξίδια στην Κούβα.