Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε την Τετάρτη ότι «τα χρονικά περιθώρια στενεύουν» για να επιστρέψει το Ιράν στην τήρηση των όρων της πυρηνικής συμφωνίας του 2015, λέγοντας ότι η Ουάσινγκτον θα εξετάσει κάθε επιλογή για να αντιμετωπίσει την πρόκληση που θέτει η Τεχεράνη.
Ο Μπλίνκεν μίλησε σε δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση που είχε στην Ουάσινγκτον με τον Ισραηλινό ομόλογό του Γιαΐρ Λαπίντ και τον υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών σεΐχη Αμπντουλάχ Μπιν Ζαγιέντ Αλ Νάχγιαν.
«Φτάνουμε σε ένα σημείο στο οποίο η επιστροφή στην τήρηση της (σ.σ. πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν) JCPOA δεν θα ανακτήσει από μόνη της τα οφέλη της JCPOA και αυτό γιατί το Ιράν χρησιμοποιεί αυτό το χρονικό διάστημα για να προωθήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα με διάφορους τρόπους», δήλωσε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ.
Ανάγκη για σχέδιο Β
Μιλώντας σήμερα σε μια διαδικτυακή συζήτηση που διοργάνωσε το ινστιτούτο μελετών Carnegie Endowment for International Peace, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για το Ιράν Ρομπ Μάλεϊ δήλωσε ότι αισθάνεται πολύ «πιθανό» ότι η Τεχεράνη δεν θα επιστρέψει ποτέ στην πυρηνική συμφωνία JCPΟA και μίλησε ανοιχτά για την ανάγκη για ένα σχέδιο Β για να μην επιτραπεί στην Ισλαμική Δημοκρατία να αποκτήσει ατομική βόμβα.
«Πιστεύουμε ότι η επιστροφή» στη διεθνή συμφωνία του 2015 «θα είναι πάντα η καλύτερη έκβαση», είπε ο Μάλεϊ. «Αλλά είμαστε ρεαλιστές. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει τουλάχιστον μια μεγάλη πιθανότητα το Ιράν να επιλέξει άλλη πορεία και πρέπει να συνεργαστούμε με το Ισραήλ και με τους άλλους εταίρους μας στην περιοχή», συμπλήρωσε.
Ο Αμερικανός διαπραγματευτής ανακοίνωσε ότι θα επισκεφθεί τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ μέσα στις επόμενες ημέρες για να συζητήσει αυτές τις δύο δυνατότητες: τις «προσπάθειες επιστροφής» στη συμφωνία, αλλά και «ποιες επιλογές έχουμε για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν αν δεν επιστρέψουμε στη συμφωνία».
Η JCPOA που συνήφθη το 2015 μεταξύ του Ιράν αφενός και των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Κίνας, της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας από την άλλη πλευρά, έδινε στην Ισλαμική Δημοκρατία άρση ενός μέρους των διεθνών κυρώσεων που της επιβλήθηκαν με αντάλλαγμα τη δραστική μείωση του πυρηνικού προγράμματός της.
Αλλά μετά τη μονομερή αποχώρηση των Αμερικανών από τη συμφωνία το 2018, υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ και την επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων, η Τεχεράνη υποχωρεί ολοένα και περισσότερο από τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει βάσει της συμφωνίας για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος της.
Ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει έτοιμος για επιστροφή στη συμφωνία υπό τον όρο ότι το Ιράν θα επιστρέψει στις δεσμεύσεις του.
Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης, μέσω του διαμεσολαβητή των άλλων υπογραφόντων μερών της συμφωνίας, ξεκίνησαν τον Απρίλιο στη Βιέννη με στόχο τη διάσωση της συμφωνίας, αλλά έχουν διακοπεί από την εκλογή του νέου Ιρανού προέδρου τον Ιούνιο. Η νέα ιρανική κυβέρνηση υπόσχεται να επιστρέψει γρήγορα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά δεν έχει ορίσει ακόμη ημερομηνία, προκαλώντας αυξανόμενη ανυπομονησία στην αμερικανική πλευρά αλλά και στην ευρωπαϊκή.
«Κρίσιμη» και όχι «συνήθης» επίσκεψη στο Ιράν
Η αναμενόμενη επίσκεψη στην Τεχεράνη από τον συντονιστή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις συνομιλίες για την αναβίωση της συμφωνίας δεν μπορεί να θεωρηθεί «ως συνήθης» δεδομένης της κλιμάκωσης των ιρανικών πυρηνικών δραστηριοτήτων και της καθυστέρησης των διαπραγματεύσεων από τον Ιούνιο, δήλωσαν Ευρωπαίοι διπλωμάτες.
Ο Ευρωπαίος διπλωμάτης Ενρίκε Μόρα, ο οποίος ηγείται των διαπραγματεύσεων για τη διάσωση της JPCOA πρόκειται να έχει συνομιλίες την Πέμπτη με μέλη της ομάδας διαπραγματεύσεων για τα πυρηνικά του Ιράν τέσσερις μήνες μετά τη διακοπή των συνομιλιών.
«Η επίσκεψη έρχεται σε μια σημαντική στιγμή», ανέφεραν διπλωμάτες από τη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Γαλλία, τα ευρωπαϊκά συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας, γνωστά ως Ε3.
«Η κατάσταση στον πυρηνικό τομέα επιδεινώνεται και επιδεινώνεται συνεχώς από τότε», ανέφεραν, αναφερόμενοι στον επιταχυνόμενο εμπλουτισμό ουρανίου από το Ιράν σε υψηλότερη σχάσιμη καθαρότητα, μια πιθανή πορεία προς την κατασκευή πυρηνικής βόμβας.
«Για το λόγο αυτό, δεν βλέπουμε αυτήν την επίσκεψη ως συνήθη, αλλά ως μια αποφασιστική επίσκεψη στην κρίση», κατέληξαν.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters