Την στιγμή που το Ιράν τελεί υπό πενθήμερο εθνικό πένθος για τον θάνατο του προέδρου, Εμπραχήμ Ραϊσι ”τρέχουν” παράλληλα και οι διαδικασίες για την διαδοχή του.
Ήδη προκηρύχθηκαν εκλογές για τις 28 Ιουνίου ενώ έντονες είναι οι συζητήσεις και οι παρασκηνιακές ζυμώσεις για την ανάδειξη του διαδόχου του.
Στο μεταξύ βέβαια, από σήμερα έως και την Πέμπτη θα τελεστούν πολλές επιμνημόσυνες δεήσεις, η νεκρώσιμη ακολουθία και η ταφή του 63χρονου Ραϊσι. Αρχικά σήμερα η σορός του, όπως και των άλλων αξιωματούχων που σκοτώθηκαν κατά την συντριβή του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαιναν μεταφέρεται στην Ταμπρίζ- που ήταν και ο προορισμός την Κυριακή οπότε σημειώθηκε το δυστύχημα. Εκεί θα τελεστεί επιμνημόσυνη δέηση όπως αργότερα και στην πόλη Κομ που φιλοξενεί κορυφαίες θεολογικές σχολές στις οποίες σπούδασε ο Ραϊσι.
Την Τετάρτη η σορός θα μεταφερθεί στην πρωτεύουσα Τεχεράνη όπου, σύμφωνα με το Anadolu, ο Ανώτατος Πνευματικός Ηγέτης, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ θα ηγηθεί της νεκρώσιμης ακολουθίας. Τέλος την Πέμπτη, η σορός θα μεταφερθεί στην γενέτειρα του Ραϊσι, την Μασάντ για να τελεστεί η ταφή.
Πολλές χώρες έχουν κηρύξει επίσης ημέρες πένθους όπως η Τουρκία, η Συρία κ.α. ενώ ακόμη και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή στην μνήμη του, ακόμη και από τον εκπρόσωπο των ΗΠΑ που στάθηκε όρθιος σε στάση περισυλλογής μαζί με τους συναδέλφους του.
Παράλληλα με τις τελετές που διεξάγονται έχουν αρχίσει και οι έρευνες για τα αίτια του δυστυχήματος με την Ρωσία μάλιστα να έχει προσφερθεί να συμμετάσχει σε αυτές παρέχοντας τεχνογνωσία.
Ήδη πάντως, επικρατεί ένα μυστήριο για το μοντέλο του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαινε ο Ραϊσι καθώς ήταν ένα μοντέλο Bell 212 αμερικανικής κατασκευής του 1994.
Και το ερώτημα είναι πώς αποκτήθηκε αφού ήδη από τότε οι ΗΠΑ είχαν επιβάλει κυρώσεις στη χώρα. Εκτιμάται πως πιθανότατα αποκτήθηκε μέσω κάποιας μεταπώλησης από τον αρχικό αγοραστή αλλά όπως εκτιμάται θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να εξασφαλιστούν και τα απαραίτητα ανταλλακτικά, τόσο λόγω κυρώσεων όσο και επειδή h Bell Textron έχει σταματήσει τον κύκλο συντήρησης του ελικοπτέρου.
Ποιοι οι επικρατέστεροι διάδοχοι του Ραϊσι
Σε ό,τι αφορά τους υποψήφιους διαδόχους του Ραϊσι, ήδη έχει αρχίσει η ονοματολογία αλλά η τελική απόφαση θα ληφθεί από τον 85χρονο Ανώτατο Ηγέτη, όπως πάντα. Μάλιστα, όποιος αναδειχθεί νέος πρόεδρος της χώρας θεωρείται πως θα είναι και ο διάδοχός του.
Φυσικά θα διεξαχθούν οι εκλογές στις 28 Ιουνίου, αλλά όπως είχε γίνει και στην περίπτωση της εκλογής του Ραϊσι, για να είναι εξασφαλισμένη η εκλογή του ”εκλεκτού” του Ανώτατου Ηγέτη εκτιμάται πως και αυτή τη φορά θα αποκλειστούν οι πιο ισχυροί αντίπαλοί του ή θα πειστούν να μην θέσουν υποψηφιότητα.
Επίσης θεωρείται βέβαιο πως όποιος και εάν είναι ο διάδοχος του Ραϊσι, θα ανήκει επίσης στο μπλοκ των ”σκληροπυρηνικών”, αφού πλέον οι ”μετριοπαθείς” έχουν σχεδόν πλήρως εκτοπιστεί.
Στην παρούσα φάση, ακούγονται περισσότερα δύο ονόματα: του γιού του Ανώτατου Ηγέτη και του προέδρου της Βουλής.
Ο γιος του αλί Χαμενεϊ, Μοζντάμπα Χαμενέι δεν έχει κρύψει την επιθυμία να τον διαδεχθεί και άρα να διεκδικήσει πρώτα του αξίωμα του προέδρου. Μέχρι σήμερα πάντως κινείται προσεκτικά και παρασκηνιακά. Είναι σιίτης κληρικός, επικεφαλής του παραστρατιωτικού τμήματος Μπασίτζ των Φρουρών της Επανάστασης και φυσικά ανήκει στο μπλοκ των σκληροπυρηνικών πολιτικών του Ιράν.
Το μεγάλο πρόβλημα γι΄αυτόν βέβαια είναι ακριβώς το ότι είναι γιος του Ανώτατου Ηγέτη. Η Ιρανική Επανάσταση που ανέτρεψε τον Σάχη καταγγέλλει διαχρονικά την οικογενειοκρατία ενώ δεν ευνοείται ούτε από σιιτικό μουσουλμανικό δόγμα.
Από την άλλη υπάρχει ο πρόεδρος της Βουλής, Μοχάμαντ Γκαλιμπάφ. Είναι ένας έμπειρος πολιτικός, που ξέρει να ελίσσεται ενώ δεν χρειάζεται να λάβει άδεια από τον ηγέτη του Ιράν και το Συμβούλιο των Ειδικών, όπως άλλοι πιθανοί ενδιαφερόμενοι να διαδεχθούν τον Ραϊσι. Επίσης, καθώς έχει χρόνια στην πολιτική αρένα, έχει δοκιμαστεί σε εκλογικές αναμετρήσεις ενώ ισχυρό χαρτί γι αυτόν, είναι πως έχει και τον έλεγχο του Κοινοβουλίου. Επίσης, φαίνεται να έχει ευρεία υποστήριξη και στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ακούγονται και άλλα ονόματα όπως αυτό του πρώην προέδρου της Βουλής, Αλί Λαριτζανί, του πρώην υπουργού Εξωτερικών που θεωρείται και μετρ σε ζητήματα επίλυσης κρίσεων, Τζαβάντ Ζαρίφ, του έκτου προέδρου του Ιράν, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ.
Πηγές: Anadolu, BBC, Al Jazeera