Η φωτογραφία που έβγαλα με το κινητό μου, μέσα από ένα ουρανοξύστη στο επιχειρηματικό κέντρο του Τελ Αβίβ - στην καρδιά της πρωτεύουσας του Ισραήλ, τον περασμένο μήνα, ξάφνιασε κι εμένα τον ίδιο.
Εδώ και έξι μήνες, είναι λογικό να έχουμε σχηματίσει την εικόνα μίας χώρας σε εμπόλεμη κατάσταση, καθώς οι εικόνες από τη Γάζα αποκαλύπτουν ασύλληπτη καταστροφή και ένα ανθρωπιστικό δράμα στην κορύφωσή του.
Το κοντράστ είναι «εκκωφαντικό»: Στο κέντρο του Τελ Αβίβ επικρατεί κανονικότητα και μία αίσθηση οικονομικής ευρωστίας, με τους ουρανοξύστες και τους (πολλούς) γερανούς για νεές κατασκευές να συνθέτουν ένα σκηνικό που παραπέμπει στο...Μανχάταν της Νέας Υόρκης.
5η χώρα στον κόσμο: Το «θαύμα» της Τεχνολογίας (και της Οικονομίας)
Τον Φεβρουάριο του 2024, το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ προσκάλεσε (για πρώτη φορά) μία ολιγομελή ομάδα ξένων δημοσιογράφων, έχοντας λάβει την απόφαση να παρουσιάσει μία ολοκληρωμένη εικόνα από αυτό που η διεθνής επιχειρηματική κοινότητα αποκαλεί «θαύμα»: την αλματώδη ανάπτυξη του κλάδου της Τεχνολογίας στη χώρα, που μέσα σε διάστημα μίας δεκαετίας περίπου εξελίχθηκε στον σημαντικότερο πυλώνα της Ισραηλινής οικονομίας.
Η παρουσίαση έγινε από τον Ραν Νατανζόν, τον επικεφαλής του τμήματος Καινοτομίας & Country branding, που ανήκει στην Διεύθυνση Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ (και μόνο ο τίτλος του, μαρτυρά ότι στο Ισραήλ συμβαίνει κάτι περισσότερο, σε σύγκριση με άλλες χώρες όπως η Ελλάδα). Οι αριθμοί αποτυπώνουν το «θαύμα» του Ισραήλ:
Η 1η χώρα στον ΟΟΣΑ στις δαπάνες για Έρευνα ως ποσοστό επί του ΑΕΠ για το 2022 (4,8%).
Αποτελεί το 5ο σε μέγεθος «Οικοσύστημα Τεχνολογίας» στον πλανήτη, με αξία που υπολογίζεται στα 17 δισεκατομμύρια δολάρια, πίσω από «γίγαντες» όπως ΗΠΑ, Κίνα, Βρετανία και Ινδία - και μπροστά από Γαλλία, Γερμανία, Καναδά, Σιγκαπούρη, Νότια Κορέα.
Το 2021, περισσότερες από τις μισές (54%) εξαγωγές του Ισραήλ ήρθαν από τον τομέα της Τεχνολογίας.
Αυτό σημαίνει ότι ο τομέας της Τεχνολογίας προσφέρει το 30% του ΑΕΠ του Ισραήλ.
Τουλάχιστον 1 στους 10 εργαζόμενους στο Ισραήλ απασχολείται στον τομέα της Τεχνολογίας (ποσοστό 10,4% το 2021).
5 Startups που αποκαλύπτουν εικόνες από το αύριο, μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης
1. XTEND: Ρομπότ Τεχνητής Νοημοσύνης υπό ανθρώπινη επίβλεψη
«Εδώ και 5 χρόνια, ο ισραηλινός στρατός τρέχει ένα πρόγραμμα με στόχο να μπορέσει να διεξάγει πόλεμο μόνο με μηχανές στο μέλλον», εξηγεί ο Ματέο Σαπίρα, εκ των ιδρυτών της Xtend, που αξιοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη σε ρομπότ, τα οποία χρησιμοποιούν - ήδη σήμερα - οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ. «Στέλνουμε ένα μηχάνημα, ή ένα ρομπότ, εκεί όπου ίσως υπάρχει κίνδυνος, ώστε να μην κινδυνέψουν οι ζωές στρατιωτών», εξηγεί ο Σαπίρο. Στην ερώτηση της HuffPost, εάν απαιτείται ειδική εκπαίδευση για να χειριστεί κάποιος αυτά τα ρομπότ, η απάντηση ήταν αρνητική: «Δεν υπάρχει λόγος, μπορεί να τα χειριστεί οποιοσδήποτε».
Ο Ματέο Σαπίρα αποκάλυψε στη διάρκεια της συνομιλίας μας, ότι ίσως σύντομα αρχίσουν συζητήσεις, με τελικό στόχο να προμηθευτεί η Ελλάδα ορισμένα από τα προϊόντα της Xtend.
2. D-iD: Και εγένετο...άβαταρ που μιλάει και κινείται, μόνο με μία φωτογραφία και τον ήχο της φωνής σου
Ήρθε η ώρα της επικοινωνίας - μετά την εποχή του πληκτρολογίου και του «ποντικιού» στον υπολογιστή μας... Αυτή είναι η φράση που χρησιμοποιούν στην D-iD και τα χωράει όλα, σε μία απόπειρα να εξηγήσουν αυτό που κατάφερε ο ιδρυτής και η ομάδα του μέσα σε μερικά χρόνια.
Την ημέρα που βρεθήκαμε στην έδρα τους στο Τελ Αβίβ, ο Γκιλ Πέρι που είναι συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος, στάθηκε δίπλα σε μία οθόνη όπου εμφανιζόταν ένα «άβαταρ», όπως το αποκάλεσε. Δηλαδή, μία ανθρώπινη μορφή (σαν αυτή στο βίντεο παραπάνω), η οποία δημιουργήθηκε μέσα σε ελάχιστο χρόνο, χρησιμοποιώντας την φωτογραφία μίας γυναίκας και ένα ηχητικό αρχείο με τη φωνή της. Στην συνέχεια, κάνοντας χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, είδαμε την γυναίκα αυτή να κάνει διάλογο με τον Γκιλ Πέρι, απαντώντας σε τυχαίες ερωτήσεις, χωρίς άλλη προετοιμασία. «Είμαστε Νο1 στον κόσμο στην δημιουργία ανθρώπινων μοντέλων που μπορούν να συνομιλούν με ανθρώπους. Και είμαστε Νο 29 στην κατάταση των περισσότερο viral προϊόντων Τεχνητής Νοημοσύνης στον κόσμο», είπε κοφτά, αποκαλύπτοντας ότι κάθε μέρα μπαίνουν μέσω Διαδικτύου για να ξεναγηθούν στο στούντιο κατασκευής των «άβαταρ», περισσότεροι από 130.000 χρήστες από κάθε γωνιά του πλανήτη.
3. Hailo: Οι καλύτεροι επεξεργαστές AI Edge στον κόσμο και ...έρχεται η αυτόνομη οδήγηση
Είναι ίσως το κορυφαίο παράδειγμα τεχνολογικής υπεροχής του Ισραήλ.
Η Hailo ιδρύθηκε μόλις το 2017. Σήμερα έχει 250 υπαλλήλους, κυρίως μηχανικούς που απασχολούνται στην Ερευνα. Το πελατολόγιό της περιλαμβάνει 300 βιομηχανίες και έχοντας αντλήσει χρηματοδότηση 224 εκατομμυρίων, διαθέτει αξία που εκτιμάται άνω του 1 δισεκατομμυρίου.
Η Ντάνια Γκολάν, αντιπρόεδρος αρμόδια για το Marketing, εξηγεί ότι το μεγάλο ατού της Hailo είναι το πολύ ισχυρό «τσιπ» Τεχνητής Νοημοσύνης που παράγει η εταιρεία, το οποίο ανταγωνίζεται ευθέως με τα αντίστοιχα της NVIDIA και της Intel - δύο παγκόσμιων κολοσσών που ίσως πολύ σύντομα επιχειρήσουν να εξαγοράσουν την ισραηλινή Hailo.
Με αυτό το «τσιπ» η Hailo προσφέρει δυνατότητες αναγνώρισης αντικειμένων και προσώπων παντού - ανά πάσα στιγμή, μέρα ή νύχτα. Με μία απλή κάμερα, αναγνωρίζει αριθμούς ΙΧ ή άλλες πινακίδες στο σκοτάδι, εξασφαλίζει την προστασία περιμέτρου σε εγκαταστάσεις, αναγνωρίζει ανθρώπινα πρόσωπα και αντικείμενα σε ράφια σούπερ μάρκετ, αποτρέπει την βία σε αεροδρόμια, «βλέπει» τροχαία δυστυχήματα για να ειδοποιεί τις αστυνομικές αρχές και πολλά άλλα...
4. 4cast: «Decision Intelligence» ή αλλιώς Διαχείριση Κρίσεων με όπλο την Τεχνητή Νοημοσύνη
Ο όρος «Decision Intelligence» αφήνει ελεύθερη την φαντασία και παραπέμπει σε ταινία επιστημονικής φαντασίας. Κι όμως, είναι κάτι πρακτικό: Η αξιοποίηση των data ώστε δύσκολες αποφάσεις - ή επικίνδυνες καταστάσεις, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, να μη βρίσκουν απροετοίμαστες τις επιχειρήσεις ή της δημόσιες αρχές.
Η 4cast δεν αποκλείεται σύντομα να μπει σε συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση, με αντικείμενο την διαμόρφωση μοντέλων πρόληψης φυσικών καταστροφών.
Παρουσιάζοντας ως παράδειγμα (case study) την σφοδρή κακοκαιρία που έπληξε στα τέλη του 2023 την Βόρεια Καρολίνα, ο διευθύνων σύμβουλος Νισίμ Τιτάν περιγράφει: «Ξεκινήσαμε τη διαδικασία χαρτογραφώντας τις ανάγκες και τα κενά της κομητείας του Νέου Ανόβερου. Τα συστήματα σχεδιασμού διαμορφώθηκαν στην πλατφόρμα 4Cast για να παρέχουν μια οπτική κατανόηση των περιοχών που ήταν επιρρεπείς σε πλημμύρες, καθώς και των περιοχών με τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς. Στη συνέχεια, η ομάδα μας διεξήγαγε προσομοιώσεις, στη βάση διαφορετικών σεναρίων, επιτρέποντας στους αξιωματούχους της κομητείας να κατανοήσουν με ακρίβεια, πώς θα μπορούσε να αποδώσει το σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Για παράδειγμα, πού θα μπορούσε να φτάσει το νερό της θάλασσας».
Εξηγώντας την κρίση που αντιμετώπισε η Βόρεια Καρολίνα, δεν μπορεί να αποφύγει κανείς την σύγκριση με τις πλημμύρες στην Θεσσαλία και να υποθέσει πόσο διαφορετική θα ήταν η κατάληξη, εάν η Ελλάδα είχε εφαρμόσει ένα τέτοιο μοντέλο.
Παρακολούθησα τον διεθύνοντα σύμβουλο της Clarity, Μάικλ Ματίας, σε μία παρουσίαση που έκανε στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ στο πλαίσιο της Εβδομάδας Τεχνητής Νοημοσύνης, στις 5 Φεβρουαρίου 2024.
Ο Ματίας μίλησε εκεί για τον ρόλο που παίζουν τα Fake News στον πόλεμο στη Γάζα, χωρίς να κρύβει ότι η Clarity συνεργάζεται στενά με το κράτος του Ισραήλ. «Αναλάβαμε να πιστοποιήσουμε ξεχωριστά, για κάθε βίντεο που κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο στις 7 Οκτωβρίου 2023 (ημέρα της επίθεσης από την Χαμάς εναντίον του Ισραήλ) εάν ήταν αληθινό, ή προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης. Αυτό είναι το αντικείμενό μας: Επικεντρώνουμε στα Deep Fakes που παράγονται με τεχνολογία AI και αποτελούν το πλέον σύγχρονο εργαλείο παραπληροφόρησης σε ολόκληρο τον πλανήτη», λέει.
Εν καιρώ πολέμου στο Ισραήλ, εύκολα εξηγείται γιατί η Clarity συνεργάζεται με τον κρατικό μηχανισμό της χώρας, ωστόσο ο Ματίας τονίζει ότι ταυτόχρονα η εταιρεία αξιοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη με στόχο να προστατεύονται από τις κυβερνοεπιθέσεις ιδιωτικές εταιρείες με υψηλή αξία, εντός και εκτός Ισραήλ.