Έπειτα από δεκαετίες διαπραγματεύσεων και παρά τις έντονες αντιδράσεις της Γαλλίας και τις τριβές που έχουν δημιουργηθεί στον γαλλογερμανικό άξονα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αγνόησε τις ανησυχίες της καταρρακωμένης γαλλικής κυβέρνησης και προχώρησε σήμερα (6/12) στην υπογραφή της «ιστορικής», όπως την αποκαλούν, συμφωνίας εμπορίου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του μπλοκ Mercosur.
Πρόκειται για συμφωνία ανάμεσα στην ΕΕ και το λατινοαμερικανικό μπλοκ ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών. «Αυτή είναι μια νίκη για την Ευρώπη», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξη Τύπου στο Μοντεβιδέο.
«Ολοκληρώσαμε τις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία ΕΕ-Mercosur. Αυτή είναι η αρχή μιας νέας περιόδου. Τώρα ανυπομονώ να το συζητήσω με ευρωπαϊκές χώρες», πρόσθεσε η ίδια σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τους προέδρους της Αργεντινής, της Βραζιλίας, της Παραγουάης και Ουρουγουάης - μέλη της Mercosur - που ανακοίνωσαν τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μετά από 25 χρόνια συζητήσεων.
Άμεση ήταν η αντίδραση του Παρισιού με την υπηρεσιακή υπουργό Εξωτερικού Εμπορίου, Σοφί Πριμάς - μετά την πτώση της γαλλικής κυβέρνησης - να λέει ότι η συμφωνία «είναι δεσμευτική μόνο για την Επιτροπή».
«Έχουμε την ευκαιρία να δημιουργήσουμε μια αγορά 700 εκατομμυρίων ανθρώπων. Την μεγαλύτερη εμπορική και επενδυτική συνεργασία που έχει δει ποτέ ο κόσμος. Και οι δύο περιοχές θα επωφεληθούν», δήλωσε νωρίτερα η φον ντερ Λάιεν μέσω του X από το Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης όπου διεξάγεται η σύνοδος κορυφής της ΕΕ και πέντε χωρών της Λατινικής Αμερικής (Βραζιλία, Αργεντινή, Παραγουάη, Ουρουγουάη και Βολιβία).
Τι προβλέπει η συμφωνία
Πράγματι η συμφωνία προβλέπει την κατάργηση των δασμών μεταξύ των Ευρωπαίων και των παραγωγών της Νότιας Αμερικής για προϊόντα που κυμαίνονται από το βόειο κρέας έως τα αυτοκίνητα και τη δημιουργία μιας αγοράς με περισσότερους από 700 εκατομμύρια ανθρώπους, που αντιπροσωπεύει το ένα πέμπτο του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Οι υποστηρικτές της συμφωνίας στην ΕΕ χαρακτηρίζουν τη σημερινή μέρα ως μια οικονομική νίκη για τις ευρωπαϊκές εταιρείες, που επιθυμούν να κατακτήσουν νέες αγορές και ως τον καλύτερο τρόπο για να αμφισβητήσουν την εμπορική ηγεμονία της Κίνας στο μπλοκ της Mercosur.
Επιπλέον, είναι ένα σημαντικό αντίμετρο στις απειλές του νεοεκλεγμένου Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει απειλήσει την ΕΕ με την επιβολή δασμών στα εξαγώμενα προς τις ΗΠΑ προϊόντα έως και 20%.
Συνάδει δε με τις συστάσεις της έκθεσης Ντράγκι που χαρακτηρίζει υπαρξιακή την ανάγκη να γίνει η ΕΕ πιο ανταγωνιστική παγκοσμίως, εάν θέλει να επιβιώσει δεδομένου ότι έχει να αντιμετωπίσει ισχυρούς παίκτες όπως την Κίνα.
Μακρόν: Απαράδεκτη η συμφωνία
Λίγο νωρίτερα και ενώ η κυβέρνησή του κατέρρεε, ο Μακρόν τόνισε στην Επικεφαλής της Κομισιόν και στη συνέχεια ανήρτησε στην πλατφόρμα Χ ότι το σχέδιο συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Mercosur είναι απαράδεκτο ως έχει, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι: «Θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε αμείλικτα τη γεωργική μας κυριαρχία»
Πρόκειται για ακόμη ένα πλήγμα στον Μακρόν και θεωρείται βέβαιο ότι τόσο η αριστερά, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο και ο ακροδεξιός Εθνικός Συνασπισμός, που μαζί συνέβαλαν στην πτώση της γαλλικής κυβέρνησης την Τετάρτη θα το αξιοποιήσουν εις βάρος του. Ήδη συμφωνούν στη ρητορική ότι οι Βρυξέλλες δεν ενδιαφέρονται για την Γαλλία.
Όμως και η Ιταλία αντιδρά με πηγές προσκείμενες στο γραφείο της Τζόρτζια Μελόνι να δηλώνουν στα ιταλικά ΜΜΕ ότι δεν θα υπογράψει την εμπορική συμφωνία ΕΕ-Μερκοζί, εκτός εάν περιλαμβάνει ισχυρότερες εγγυήσεις για τους ευρωπαίους αγρότες.
«Η υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-MERCOSUR μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο υπό την προϋπόθεση επαρκών εγγυήσεων και αποζημιώσεων σε περίπτωση ανισορροπιών για τον γεωργικό τομέα» ανέφεραν.
Γιατί δεν θέλουν τη Συμφωνία
Η συμφωνία Mercosur η οποία βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση εδώ και 25 χρόνια, από το 1999, προβλέπει μεταξύ άλλων την κατάργηση ή τη μείωση των δασμών στο εμπόριο μεταξύ των χωρών αυτών και της ΕΕ, με μεγάλο μέρος των Ευρωπαίων αγροτών και κυρίως των Γάλλων, να διαφωνεί με την υπογραφή της συμφωνίας, καθώς ανησυχεί ότι η αγορά θα κατακλυστεί με προϊόντα τις τιμές των οποίων δεν θα μπορούν να ανταγωνιστούν, αλλά και ότι θα εκτοξεύσει τις εισαγωγές ζωικών και γεωργικών προϊόντων (κυρίως βόειου κρέατος και πουλερικών) από τη Λατινική Αμερική στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μειώνοντας την κατανάλωση των αντίστοιχων ευρωπαϊκών προϊόντων, εις βάρος των παραγωγών.
Εκτός από τον αθέμητο ανταγωνισμό οι αγρότες καταγγέλλουν την ΕΕ ότι εφαρμόζει δύο μέτρα και δύο σταθμά καθώς τα αγροτικά προϊόντα από τη Λατινική Αμερική δεν θα υπόκεινται στους ίδιους αυστηρούς περιβαλλοντικούς ελέγχους όπως τα ευρωπαϊκά κυρίως σε ότι αφορά τη χρήση συγκεκριμένων φυτοφαρμάκων.
Αντιδράσεις υπάρχουν και από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις οι οποίες επισημαίνουν ότι η συμφωνία θα είναι καταστροφική για το κλίμα και τους ανθρώπους κάνοντας αναφορές στην αποψίλωση των δασών στον Αμαζόνιο προς όφελος άλλων δραστηριοτήτων.
Στον αντίποδα η Γερμανία
Σε αντίθεση με τους Γάλλους αγρότες αγρότες, τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου Mercosur υποστηρίζουν οι βιομηχανικές χώρες της ΕΕ και κυρίως η Γερμανία και η Ισπανία, αφού προσβλέπουν σε αύξηση των εξαγωγών, χωρίς δασμούς στις μεγάλες αγορές των χωρών της Λατινικής Αμερικής.
Όσον αφορά την Ελλάδα. Η χώρα μας είναι θετική στην ολοκλήρωση της συμφωνίας δεδομένου ότι έχει ήδη εμπορικές σχέσεις με τις χώρες Mercosur.
Διχασμένη Ευρώπη
Εκτός από τη Γαλλία η οποία αντιτίθεται στη συμφωνία Mercosur, αντιδρούν και η Πολωνία, η Αυστρία και η Ολλανδία. Επιφυλάξεις έχουν η Ιταλία, το Βέλγιο και η Ρουμανία.
Για να μπλοκάρει την επισημοποίηση και υπογραφή της συμφωνίας, η Γαλλία θα πρέπει να έχει μαζί της τρεις χώρες της ΕΕ που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 35% του πληθυσμού της Ένωσης, έτσι εάν καταφέρει να πείσει την Ιταλία τότε θα έχει καταφέρει μια νίκη, προοπτική ωστόσο που δεν θεωρείται βέβαιη.
Εάν η συμφωνία περάσει τον «σκόπελο» στη συνέχεια θα χρειαστεί την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και αυτό μπορεί να διαρκέσει έως και ένα χρόνο, ενώ επιμέρους κεφάλαια θα πρέπει να περάσουν από τα εθνικά κοινοβούλια των 27 κρατών μελών.