Ιθαγένεια και εθνότητα είναι δυο λέξεις που διχάζουν στη Συμφωνία των Πρεσπών, όπως επίσης και το θέμα της ”μακεδονικής” γλώσσας.
Με ποιά επιχειρήματα; Το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεωνζήτησε τη γνώμη έγκριτων καθηγητών πανεπιστημίου, του Πέτρου Λιάκουρα καθηγητή, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, του ’Αγγελου Συρίγου, αναπληρωτή καθηγητή, Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο και του Χάρη Παμπούκη, καθηγητή, Νομική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Πέτρος Λιάκουρας
Αυτό που αναγνωρίζει το Διεθνές Δίκαιο είναι μόνο η ιθαγένεια δηλαδή «nationality». Δεν μπορεί ένα κράτος να πει σε ένα άλλο κράτος «σου αναγνωρίζω την εθνότητα». Η εθνότητα είναι υποκειμενικό στοιχείο που μπορεί να προσδιορίσει ο κάθε πολίτης και η ομάδα στην οποία ανήκει.
Αυτό το οποίο ενδιαφέρει λοιπόν το Διεθνές Δίκαιο δεν είναι η εθνότητα αλλά μόνον η υπηκοότητα. Και γι’ αυτό το μόνο έγγραφο ταυτότητας το οποίο έχει κάθε πολίτης όταν βγαίνει από τη χώρα του είναι το διαβατήριο, όπου δεν αναγράφεται παρά μόνο η ιθαγένεια.
Η «μακεδονική» γλώσσα εφόσον έχει αναγνωριστεί ως «μακεδονική» και καταχωρηθεί και διεθνώς δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Δεν είναι μία αναγνώριση η οποία είναι συστατική αναγνώριση από την πλευρά της Ελλάδος αλλά είναι διαπιστωτική την οποία θα μπορούσε να την πει οποιοδήποτε άλλο κράτος.
’Αγγελος Συρίγος
Είναι πολύ σημαντικό το θέμα της Ιθαγένειας διότι εν πολλοίς ακυρώνει το θέμα της Βόρειας Μακεδονίας. Αν ο επιθετικός προσδιορισμός καταλήγει να είναι «μακεδονικός», ουσιαστικά δεν πετύχαμε το erga omnes το οποίο θέλουμε. Αυτή είναι η ουσία.
Η γλώσσα είναι δευτερεύουσα σε σχέση με το μείζον που είναι η εθνότητα. Ιθαγένεια και εθνότητα είναι εντελώς διαφορετικά πράγματα αλλά στα αγγλικά «nationality» χρησιμοποιείται ο ίδιος όρος και για τα δύο και για την ιθαγένεια και για την εθνότητα. Και εκεί έχουμε πρόβλημα.
Χάρης Παμπούκης
Αυτή η σύγχυση στο μέτρο που μπερδεύει, εκουσίως ή ακουσίως, το θέμα της ιθαγένειας με την εθνότητα είναι αδικαιολόγητη και για τον λόγο ότι επιστημονικώς δεν προκύπτει αυτό. Δεν ισχύουν αυτά τα πράγματα στ′ αλήθεια. Η συμφωνία αυτή δεν ασχολήθηκε με θέματα εθνότητας, ούτε αναγνώριση, ούτε μη αναγνώριση. Ό,τι υπήρχε πριν υπάρχει και μετά. Αυτά είναι όσον αφορά στα επιστημονικά πορίσματα που είναι αναντίρρητα.
Αλλά δεν υπάρχει κανένα θέμα, ο καθένας έχει δικαίωμα να έχει τις δικές του πολιτικές απόψεις και τη δική του αποτίμηση όσον αφορά στο εθνικό συμφέρον.