Ογδόντα ένα μέτωπα πυρκαγιών σε όλη τη χώρα! Ο Αττικός ουρανός έβρεχε στάχτες κι αποκαΐδια. Καμένα δέντρα, απανθρακωμένα ζώα κατεστραμμένες περιουσίες, ένας ακόμα θλιβερός απολογισμός ετούτου του καλοκαιριού που δεν τελείωσε.
Τα κύματα παρατεταμένου καύσωνα που επαναλαμβάνονταν χρονικά κάθε 10 με 15 χρόνια, πλέον εμφανίζονται κάθε δύο, διαμορφώνοντας μια νέα κανονικότητα στην δεκαετία που διανύουμε.
Η επικράτηση των ακραίων αυτών φαινομένων σηματοδοτεί την τάση μεταβολής του εύκρατου κλίματος της χώρας σε τροπικό, εγκυμονώντας μεσοπρόθεσμους κινδύνους περιορισμού των διαθέσιμων υδάτινων πόρων ή ερημοποίησης εκτεταμένων περιοχών όπως η Ανατολική Πελοπόννησος και τα νησιά του Αιγαίου, σύμφωνα με σχετικές επιστημονικές έρευνες.
Μια ερμηνεία των τάσεων αυτών στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου σχετίζεται με το φαινόμενο του περιορισμού των καλοκαιριών μελτεμιών, των «ετησίων» εποχικών ανέμων όπως τα αναφέρει ο σημαντικότερος Μετεωρολόγος της Αρχαιότητας, Αριστοτέλης.
Η δημιουργία των μελτεμιών με το ξεκίνημα του θερινού ηλιοστασίου στις 21 Ιουνίου, είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού των υψηλών πιέσεων του Ατλαντικού (αντικυκλώνας των Αζορών) με τις χαμηλές πιέσεις των Μουσώνων του Ινδικού που δημιουργεί ένα ισχυρό Βόρειο ρεύμα πάνω στην θάλασσα του Αιγίου.
Όταν στην Ευρώπη και στα Δυτικά Βαλκάνια προκαλούνται –όπως έγινε πρόσφατα- υψηλές βροχοπτώσεις και πλημμύρες, οι υψηλές πιέσεις του Ατλαντικού μειώνονται εξασθενίζοντας την διαφορά πίεσης στο Αιγαίο και άρα περιορίζονται τα μελτέμια.
Εν εξελίξει επιστημονικές έρευνας εξετάζουν την συσχέτιση της μείωσης των υψηλών πιέσεων του Ατλαντικού στις Αζόρες με την αύξηση της θερμοκρασίας του νερού της θάλασσας λόγω της τήξης των πάγων (Βορειο-Ατλαντική ταλάντωση), γεγονός που αν επαληθευτεί θα σηματοδοτήσει μια μονιμότερη αλλαγή των κλιματολογικών δεδομένων στην περιοχή μας.
Ο περιορισμός των μελτεμιών δημιουργεί τους παρατεταμένους καύσωνες κάνοντας την συσχέτιση των υψηλών θερμοκρασιών, της χαμηλής υγρασίας, των εύφλεκτων δέντρων, των ξερών χόρτων με την εκδήλωση πυρκαγιών, παραπάνω από προφανή.
Όταν μάλιστα η πυρκαγιά εκδηλώνεται στις παρυφές ή και εντός αστικού ιστού ή συνοικισμών επιταχύνεται λόγω ηλεκτρικών δικτύων, μετασχηματιστών, αυτοκίνητων και λοιπής εύφλεκτης μάζας.
Τα δεδομένα αυτά απαιτούν έναν συνολικό επανασχεδιασμό της πολιτικής προστασίας, της θωράκισης των κατοικημένων περιοχών που βρίσκονται κοντά σε δασικά οικοσυστήματα αλλά και της εγρήγορσης οργανωμένων –από την πολιτεία- πυρήνων πολιτών εκπαιδευμένων, με σύγχρονα εποπτικά μέσα και δοκιμασμένα εκ των προτέρων σχέδια δράσης.
Η διάνοιξη και η συντήρηση των δασικών δρόμων, η τοποθέτηση κι ο έλεγχος των πυροσβεστικών κρουνών εντός δασικών οικοσυστημάτων, η διαμόρφωση αντιπλημμυρικών φραγμάτων στις καμένες πλαγιές των βουνών, η σχεδιασμένη αναδάσωση περιμετρικά των αστικών περιοχών, θα ήταν μερικά προληπτικά μέτρα για την αποτροπή αλλά και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των δασικών πυρκαγιών.
Παρά την αυταπάρνηση των πυροσβεστών μας, του στρατού και των σωμάτων ασφαλείας –που κάθε φορά οφείλουμε να τους ευγνωμονούμε –, δεν επαρκούν για να αντιμετωπιστεί η σφοδρότητα των φαινομένων, στους κρίσιμους χρόνους όταν μάλιστα τα μέτωπα είναι πολλαπλά σ’ όλη την επικράτεια.
Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάμε την διατήρηση του ετοιμοπόλεμου του στρατού μας, γνωρίζοντας ότι ο επιθετικός γείτονας μας μπορεί να δοκιμάσει θερμό επεισόδιο ή δολιοφθορές σε ανάλογες συνθήκες, όπως έπραξε με τις εκτεταμένες παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρους μας αυτές τις μέρες.
Πέρα των αυστηρών προστίμων και ποινών που θα πρέπει να επιβάλλονται λόγω μη καθαρισμού αυλών, οικοπέδων και αγρών ή για την χρήση φωτιάς κατά το διάστημα της αντιπυρικής περιόδου, -η οποία θα πρέπει να επιμηκυνθεί-, οι Δήμοι και οι Περιφέρειες οφείλουν να δώσουν σαφής οδηγίες πυρο-διαμόρφωσης και αντιπυρικής θωράκισης του περιβάλλοντα χώρου όλων των αστικών χρήσεων.
Δίνοντας οι ίδιοι το «καλό παράδειγμα» με φύτευση στα παρτέρια και στους δημόσιους χώρους βραδύκαυστων δέντρων όπως η χαρουπιά και με απομάκρυνση των πεύκων από τον αστικό ιστό.
Τους ακραίους καύσωνες, τις πυρκαγιές, τις πλημμύρες δεν θα πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε σαν έκτακτα γεγονότα ξορκίζοντας την εκδήλωση τους στην δική μας ιδιοκτησία.
Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε και να επιβιώνουμε σε ακραία καιρικά φαινόμενα ξεκινώντας από την διαχείριση και την προστασία αυτής που λεηλατήσαμε στα χρόνια της επίπλαστης ευημερίας μας: της Φύσης!