Καφέ αράχνη: Τι προκαλεί το τσίμπημα της - Νεκρωτικές δερματικές βλάβες και αιμόλυση

«Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από την ποσότητα του δηλητηρίου»
Καφέ αράχνη
Καφέ αράχνη
Ali Majdfar via Getty Images

Εντονη ανησυχία έχει προκαλέσει ο θάνατος 48χρονου στον Πύργο από τσίμπημα αράχνης, πιθανότατα της «καφέ ερημίτισσας».

Η καφέ αράχνη είναι ένα είδος με νεκρωτικό δηλητήριο, με τα δαγκώματά τους να απαιτούν μερικές φορές ιατρική φροντίδα. Η «καφέ ερημίτισσα» όπως ονομάζεται αλλιώς, είναι μία από τις τρεις αράχνες με επικίνδυνο δηλητήριο (μαύρη χήρα και χιλιανή ερημίτισσα).

Οι καφέ αράχνες έχουν συνήθως μέγεθος μεταξύ 6 και 20 χιλιοστών αλλά μπορεί να γίνουν μεγαλύτερες. Έχουν συνήθως χρώμα ανοιχτό προς μέτριο καφέ, αν και το χρώμα τους κυμαίνεται από υπόλευκο έως σκούρο καφέ ή μαυριδερό γκρι. Ο κεφαλοθώρακας και η κοιλιά δεν έχουν απαραίτητα το ίδιο χρώμα. Αυτές οι αράχνες έχουν συνήθως σημάδια στη ραχιαία πλευρά του κεφαλοθώρακα τους, με μια μαύρη γραμμή που προέρχεται από αυτόν και μοιάζει με βιολί, με αποτέλεσμα να τους αποδίδεται και το παρατσούκλι «violin spider».

Η καφέ αράχνη είναι ανθεκτική και μπορεί να αντέξει έως και έξι μήνες ακραίας ξηρασίας και έλλειψης ή απουσίας τροφής. Σε μια περίπτωση, μια καφέ ερημίτισσα επέζησε σε ελεγχόμενη αιχμαλωσία για πάνω από πέντε εποχές χωρίς καθόλου τροφή. Μπορεί μάλιστα να κανιβαλίσει εάν η τροφή γίνει σπάνια, ειδικά κατά τη διάρκεια της τυπικής περιόδου ζευγαρώματος από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο ή όταν ένα μη δεκτικό θηλυκό συναντήσει ένα επιθετικό αρσενικό.

Το ισχυρό της δηλητήριο καταστρέφει τους ιστούς και περιέχει τον δερμονεκρωτικό παράγοντα σφιγγομυελινάση D. Τα περισσότερα τσιμπήματα είναι ήσσονος σημασίας χωρίς δερμονέκρωση, αλλά ένας μικρός αριθμός τσιμπημάτων προκαλεί λοξοσκελισμό, μια κατάσταση όπου το δέρμα γύρω από το τσίμπημα νεκρώνει. Ενώ ο λοξοσκελισμός εκδηλώνεται συνήθως ως δερματική πάθηση (δερματικός λοξοσκελισμός), μπορεί επίσης να περιλαμβάνει συμπτώματα όπως πυρετό, ναυτία και έμετο (οπτικοδερματικός λοξοσκελισμός).

Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, τα τσιμπήματα μπορεί ακόμη και να προκαλέσουν αιμόλυση – τη διάρρηξη των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Σε μια μελέτη κλινικά διαγνωσμένων τσιμπημάτων καφέ αράχνης, η δερματική νέκρωση εμφανίστηκε στο 37% των περιπτώσεων, ενώ η συστηματική νόσος εμφανίστηκε στο 14% των περιπτώσεων.

Ωστόσο, είναι σπάνια επιθετική και τα δαγκώματα από το είδος είναι ασυνήθιστα. Το 2001, περισσότερες από 2.000 καφέ αράχνες απομακρύνθηκαν από ένα έντονα μολυσμένο σπίτι στο Κάνσας, ωστόσο οι τέσσερις κάτοικοι που ζούσαν εκεί για χρόνια δεν έπαθαν ποτέ κακό από τις αράχνες, παρά τις πολλές συναντήσεις μαζί τους. Η αράχνη δαγκώνει συνήθως μόνο όταν πιέζεται στο δέρμα, όπως όταν μπλέκεται μέσα σε ρούχα, παπούτσια, πετσέτες, κλινοσκεπάσματα, μέσα σε γάντια εργασίας κ.λπ.

Πολλά ανθρώπινα θύματα αναφέρουν ότι δαγκώθηκαν αφού φόρεσαν ρούχα ή παπούτσια που δεν είχαν φορεθεί πρόσφατα ή είχαν μείνει για πολλές ημέρες ανενόχλητα στο πάτωμα. Οι κυνόδοντές της πάντως δεν είναι αρκετά μεγάλοι ώστε να διαπεράσουν τα περισσότερα υφάσματα.

«Για τη μαύρη χήρα υπάρχει αντίδοτο και γνωρίζω ότι υπάρχει και στην Ελλάδα. Για την άλλη, την καφέ, δεν υπάρχει σε όλη την Ευρώπη. Υπάρχουν σε κάποιες μεμονωμένες χώρες κάποια σκευάσματα τα οποία έχουν φτιάξει οι ίδιες χώρες. Δεν είναι εμπορικά σκευάσματα και έχουν χρησιμοποιηθεί στη Νότια Αμερική» εξήγησε ο λοιμωξιολόγος Δημήτρης Χατζηγεωργίου.

«Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από την ποσότητα του δηλητηρίου»

«Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο επικίνδυνα είδη, η μαύρη χήρα και η καφέ αράχνη ερημίτης, τα τσιμπήματα των οποίων είναι σπάνια. Τα τσιμπήματα μπορεί να συμβούν σε εξωτερικούς χώρους ή σε εσωτερικούς, όπως υπόγεια ή εγκαταλελειμμένα κτίρια. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από τη συγκέντρωση και την ποσότητα του δηλητηρίου»

«Ένας υγιής ενήλικας δεν είναι το άτομο που θα λέγαμε ότι έχει αυξημένη πιθανότητα για θάνατο. Κυρίως μιλάμε για τα παιδιά που καταλαβαίνουμε ότι η συγκέντρωση της τοξίνης αναλογικά με το βάρος τους είναι μεγαλύτερη, όπως και για άτομα 60, 70, 80 χρόνων, τα οποία μπορεί να έχουν και άλλα προβλήματα υγείας και ένα τέτοιο τσίμπημα μπορεί να επιδεινώσει την ήδη προβληματική κατάστασή τους» σημείωσε από πλευράς της η Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ντόρα Ψαλτοπούλου

Δημοφιλή