Βαριές καμπάνες, που μπορεί να οδηγήσουν σε ποινή κάθειρξης 10 ετών, περιμένουν τους ασυνείδητους οδηγούς, μετά την προωθούμενη διάταξη βάσει της οποίας μετατρέπεται σε κακούργημα η πρόκληση θανατηφόρου τροχαίου με υπερβολική ταχύτητα.
Πρόκειται για διάταξη που εισάγεται για πρώτη φορά στον Ποινικό Κώδικα και περιλαμβάνεται σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για την Εθνική Σχολή Δικαστικών Υπαλλήλων, το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση
Με τη διάταξη μπαίνει φρένο στην – ουσιαστικά – ατιμωρησία των υπαιτίων τροχαίου με σωματικές βλάβες ή θάνατο, οι οποίοι με το υφιστάμενο νομικό καθεστώς κατηγορούνταν για πλημμελήματα και αφήνονταν ελεύθεροι με την άδεια οδήγησης στο «χέρι».
Ενδεικτική είναι η σοκαριστική περίπτωση τροχαίου που συνέβη πρόσφατα στην Παλαιόχωρα Ημαθίας και οδήγησε στο θάνατο μία 15χρονη και στο νοσοκομείο τη μητέρα της και την ανήλικη αδελφή της.
Ο δράστης εγκατέλειψε το σημείο του τροχαίου και παραδόθηκε μετά την παρέλευση του αυτοφώρου, δηλώνοντας πως «δεν αντιλήφθηκα ότι τις παρέσυρα», δεν βρισκόταν υπό την επήρεια αλκοόλ, όπως επίσης ότι δεν κινούνταν με ιλιγγιώδη ταχύτητα και αφέθηκε ελεύθερος.
Η δικογραφία σε βάρος του αφορούσε πλημμελήματα για ανθρωποκτονία από αμέλεια, σωματικές βλάβες κατά συρροή από αμέλεια και εγκατάλειψη τροχαίου.
Πάγιο αίτημα συγγενών θυμάτων
Η διάταξη ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημα συγγενών θυμάτων που έχασαν τη ζωή τους στην άσφαλτο εξαιτίας υπερβολικής ταχύτητας οχημάτων. Σχετικό αίτημα προς τους αρμόδιους υπουργούς είχε υποβληθεί προ μηνών μετά το θάνατο του 21χρονου πολίστα, Αδαμάντιου Μαντή ο οποίος έχασε την ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα, στην Λεωφόρο Ποσειδώνος, στο ύψος του Ελληνικού.
Η μητέρα του, δια μέσου του δικηγόρου της Γιάννη Μαρακάκη, είχε ζητήσει προς τους υπουργούς Δικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη να γίνει κακούργημα η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, η παραβίαση STOP, αλλά και η οδήγηση πάνω από το όριο ταχύτητας εντός του αστικού ιστού.
Κάτι που γίνεται πράξη με την προωθούμενη διάταξη η οποία καθορίζει το όριο ταχύτητας σε αυτοκινητοδρόμους, κατοικημένες περιοχές ή σε άλλο οδικό δίκτυο και προβλέπει αυστηρές ποινές.
Τι προβλέπει η διάταξη
Ειδικότερα, ορίζει κάθειρξη έως δέκα έτη αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ή προκάλεσε σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις, κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλου, ενώ αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη. Αναλυτικά το άρθρο:
Άρθρο 56 Επικίνδυνη οδήγηση – Υπέρβαση επιτρεπόμενου ορίου ταχύτητας – Τροποποίηση άρθρου 290Α ΠΚ
Στην παρ. 1 του άρθρου 290A του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α΄ 95) προστίθεται περ. γ’ και το άρθρο 290Α διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 290Α
Επικίνδυνη οδήγηση
- Όποιος κατά τη συγκοινωνία στους δρόμους ή στις πλατείες: α) οδηγεί όχημα μολονότι δεν είναι σε θέση να το πράξει με ασφάλεια εξαιτίας της κατανάλωσης οινοπνεύματος ή χρήσης ναρκωτικών ουσιών ή λόγω σωματικής ή πνευματικής εξάντλησης ή β) οδηγεί όχημα σε εθνικές ή περιφερειακές οδούς αντίστροφα στο ρεύμα της εκάστοτε κατεύθυνσης ή σε πεζοδρόμους, πεζοδρόμια ή πλατείες, ή οδηγεί όχημα που είναι τεχνικά ανασφαλές ή με ανασφαλή τρόπο φορτωμένο ή προβαίνει κατά την οδήγηση σε επικίνδυνους ελιγμούς ή μετέχει σε αυτοσχέδιους αγώνες, ή γ) οδηγεί όχημα σε αυτοκινητόδρομο ή σε οδό ταχείας κυκλοφορίας με ταχύτητα που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον 60 χλμ ανά ώρα και αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό αυτοκίνητο κατά τουλάχιστον 30 χλμ ανά ώρα, ii) εντός κατοικημένης περιοχής ή σε άλλο οδικό δίκτυο με ταχύτητα που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον 40 χλμ ανά ώρα και αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό αυτοκίνητο κατά τουλάχιστον 20 χλμ ανά ώρα, ή δ) οδηγεί όχημα στη λωρίδα έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α.) εκτός των περιπτώσεων αποκλειστικού προορισμού της, τιμωρείται, αν δεν προβλέπονται βαρύτερες κυρώσεις σε άλλες διατάξεις:
αα) με φυλάκιση έως τρία (3) έτη αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα,
ββ) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο,
γγ) με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ή προκάλεσε σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις,
δδ) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλου.
Αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη.
2) Όποιος στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου οδηγεί επικίνδυνα από αμέλεια και από την πράξη του αυτή μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα ή κίνδυνος για άνθρωπο, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο (2) έτη ή χρηματική ποινή.».
Η δήλωση του Γιάννη Μαρακάκη
Η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες όπου περιπτώσεις ασυνείδητων οδηγών που χρησιμοποιούν το όχημα τους σαν δολοφονικό όπλο, διώκονται και τιμωρούνται (προκλητικά) πλημμεληματικά – και το σύστημα μας δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να λειτουργήσει αποτρεπτικά στο ελάχιστο.
Οι τροποποιήσεις του 290 Α τον Νοέμβρη του 2019 ήταν σαφέστατα στη σωστή κατεύθυνση κυρίως σε ό,τι αφορά το αλκοόλ όταν αυτό συνδέεται αιτιωδώς με θανατηφόρο δυστύχημα.
Διαπιστώσαμε, ωστόσο, στην πράξη ότι πολλοί δράστες δυστυχημάτων – πιθανότατα υπό την επήρεια αλκοόλ – ενήργησαν «hit and run» αποφεύγοντας έτσι τον έλεγχο και συνεπώς τη σύνδεση του αλκοόλ με το εγκληματικό αποτέλεσμα, απενεργοποιώντας ούτως την προϋπόθεση της κακουργηματικής δίωξης.
Ο κατά τεκμήριο κοινός παρονομαστής των δυστυχημάτων αυτού του τύπου είναι η υπερβολική ταχύτητα, η οποία βεβαίως πολλές φορές συνδέεται και με το αλκοόλ.
Η επικείμενη λοιπόν τροποποίηση του 290 Α έρχεται να συμπεριλάβει σε αυτές τις εξόφθαλμες περιπτώσεις μία επιπλέον υποπερίπτωση κάνοντας ένα γενναίο βήμα.
Η αρχική μας εισήγηση προς τον Υφυπουργό Δικαιοσύνης κύριο Κώτσηρα περιελάμβανε εκτός από την περίπτωση της υπερβολικής ταχύτητας (όπου σε περιπτώσεις υπερβολικής ταχύτητας σε αστικό ιστό ένας οδηγός έχει υπερβολικά πολλές πιθανότητες να προκαλέσει ατύχημα ή δυστύχημα) και τις περιπτώσεις παραβίασης ερυθρού σηματοδότη που επίσης ενέχουν πολύ αυξημένες πιθανότητες πρόκλησης ατυχήματος.
Φαίνεται όμως πως οι νομοπαρασκευαστικές δεν είναι έτοιμες ακόμη για μια τέτοια διεύρυνση και έτσι αυτό κρατήθηκε για μελλοντική επανεξέταση.
Σε κάθε περίπτωση είναι δεδομένο ότι οποιαδήποτε αλλαγή – ειδικά αυστηροποίησης ενός ποινικού νόμου- εγείρει προβληματισμούς και αποτελεί αφορμή για συλλογή απόψεων.
Στην πράξη αναμένονται αρκετά βραχυκυκλώματα αναφορικά με το ανακριτικό έργο και την απόδειξη των προϋποθέσεων (συγκεκριμένες ταχύτητες).
Άλλωστε για αυτό εξ αρχής ευθυγραμμιστήκαμε με τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη κύριο Θεοδωρικακο, ο οποίος και αυτός με θέρμη υποστήριξε την τροποπόιηση και αναγνώρισε ότι οι αξιωματικοί της τροχαίας θα έχουν πιο σύνθετο έργο.
Όμως όπως όλες οι αλλαγές έτσι και η συγκεκριμένη χρειάζεται χρόνο για προσαρμογή μέχρι να φτάσουμε στο αποτέλεσμα. Δηλαδή να σώσουμε ζωές.
Τα τελευταία στοιχεία της τροχαίας για τις παραβάσεις των οδηγών
Το 70% των παραβάσεων αφορούσαν σε υπερβολική ταχύτητα, μη χρήση προστατευτικού κράνους, μη χρήση ζώνης ασφαλείας, στέρηση άδειας ικανότητας οδήγησης και παράνομη στάθμευση.
Συγκεκριμένα το διάστημα από 23 έως 29 Οκτωβρίου 2022, διενεργήθηκαν 103.631 τροχονομικοί έλεγχοι οδηγών και οχημάτων και βεβαιώθηκαν 20.508 παραβάσεις.
Πιο αναλυτικά, παραβάσεις βεβαιώθηκαν ανά περιφέρεια, ως ακολούθως:
- 3.091 στην Αττική,
- 2.749 στη Θεσσαλία,
- 2.307 στην Κρήτη,
- 2.172 στη Δυτική Ελλάδα,
- 1.859 στην Κεντρική Μακεδονία,
- 1.387 στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη,
- 1.286 στη Θεσσαλονίκη,
- 1.246 στην Πελοπόννησο,
- 1.193 στην Ήπειρο,
- 1.046 στη Στερεά Ελλάδα,
- 595 στο Βόρειο Αιγαίο,
- 581 στα Ιόνια Νησιά,
- 545 στη Δυτική Μακεδονία και
- 451 στο Νότιο Αιγαίο.
Ειδικότερα, οι παραβάσεις, που βεβαιώθηκαν αφορούν:
- 6.442 για παράνομη στάθμευση,
- 4.990 για υπερβολική ταχύτητα,
- 1.274 για οδήγηση χωρίς άδεια ικανότητας οδήγησης,
- 945 για μη χρήση προστατευτικού κράνους,
- 727 για μη χρήση ζώνης ασφαλείας,
- 509 για Κ.Τ.Ε.Ο.,
- 499 για οδήγηση σε κατάσταση μέθης,
- 387 ανασφάλιστα οχήματα,
- 240 για παραβίαση σηματοδότη,
- 186 για χρήση κινητού τηλεφώνου,
- 168 για κίνηση στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας,
- 145 για αντικανονικούς ελιγμούς,
- 142 για φθαρμένα ελαστικά,
- 96 για αντικανονικό προσπέρασμα,
- 93 μη τήρηση απόστασης ασφαλείας,
- 55 για αντίθετη κίνηση σε μονόδρομο,
- 43 για παραβίαση προτεραιότητας,
- 42 για υπέρβαρο φορτίο,
- 36 για απόσπαση προσοχής οδηγού,
- 32 για αντικανονική χρήση φώτων,
- 16 για μη χρήση παιδικών καθισμάτων,
- 3 για έλλειψη ζώνης ασφαλείας
- 3.438 λοιπές παραβάσεις.
Πιο αναλυτικά, οι παραβάσεις που βεβαιώθηκαν ήταν:
- 61 για υπερβολική ταχύτητα,
- 21 για οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος,
- 10 για στέρηση άδειας ικανότητας οδήγησης,
- 4 για μη χρήση ζώνης ασφαλείας,
- 3 για παραβίαση ερυθρού σηματοδότη,
- 2 για μη χρήση κράνους,
- 1 για αντικανονικούς ελιγμούς,
- 1 για χρήση κινητού τηλεφώνου
- 154 για λοιπές παραβάσεις
Επιπρόσθετα, αφαιρέθηκαν 59 ζεύγη πινακίδων, 12 άδειες κυκλοφορίας οχημάτων, καθώς και 23 άδειες ικανότητας οδήγησης.
ΕΕ: Σχεδόν 20.000 νεκροί σε τροχαία το 2021
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, υπολογίζεται ότι 19.800 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε τροχαία δυστυχήματα το προηγούμενο έτος στην ΕΕ, όταν ο συνολικός στόχος είναι να μειωθεί κατά το ήμισυ ο αριθμός των θανάτων μέχρι το 2030. Σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, την τελευταία δεκαετία σημειώθηκε μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων κατά 36%.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη δημοσίευση των προκαταρκτικών στοιχείων για τους θανάτους από τροχαία δυστυχήματα το 2021, οι ασφαλέστεροι δρόμοι βρίσκονται στη Σουηδία (18 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους), ενώ στην Ρουμανία σημειώθηκε το υψηλότερο ποσοστό (93/εκατομμύριο). Ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 44 θάνατοι από τροχαία ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκους. Στην Ελλάδα το 2019 είχαμε 64 θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού, το 2020 έπεσε στους 54 ανά εκατομμύριο και το 2021 σημείωσε μικρή άνοδο (57 θάνατοι ανά εκατομμύριο).
Με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία, εννέα κράτη μέλη (Δανία, Γερμανία, Ιρλανδία, Κύπρος, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Πορτογαλία και Σουηδία) κατέγραψαν τον χαμηλότερο αριθμό θανάτων από τροχαία ατυχήματα το 2021.
Σε σύγκριση με το έτος 2019 (πριν την πανδημία), οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα το 2021 μειώθηκαν κατά 13% με τις μεγαλύτερες μειώσεις άνω του 20% να σημειώνονται στη Δανία, το Βέλγιο, την Πορτογαλία, την Πολωνία και τη Λιθουανία. Αντίθετα, κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, η Λετονία, η Σλοβενία και η Φινλανδία παρουσίασαν αύξηση στον αριθμό των θανάτων από τροχαία ατυχήματα.
Το 52% των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων σημειώθηκε σε αγροτικούς δρόμους, έναντι 40% σε αστικές περιοχές και 8% σε αυτοκινητόδρομους. Οι επιβάτες αυτοκινήτων (οδηγοί και επιβάτες) αντιπροσώπευαν το 43% όλων των θανάτων από τροχαία ατυχήματα, ενώ οι πεζοί αποτελούσαν το 20%, οι χρήστες ηλεκτρικών δικύκλων (μοτοσικλέτες και μοτοποδήλατα) το 18% και οι ποδηλάτες το 10% των συνολικών θανάτων.
Στις αστικές περιοχές, οι πεζοί αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μερίδιο των θυμάτων σε ποσοστό 37%, με τους χρήστες ηλεκτρικών δικύκλων να αποτελούν το 18% και τους ποδηλάτες το 14%. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν το 70% των συνολικών θανάτων στις αστικές περιοχές είναι ευάλωτοι χρήστες του δρόμου.
Οι άνδρες ευθύνονται για τρεις στους τέσσερις θανάτους από τροχαία ατυχήματα (77%). Οι ηλικιωμένοι (65+) αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ένα τέταρτο (28%) όλων των θανάτων, ενώ το 12% των νεκρών στους δρόμους της ΕΕ ήταν ηλικίας μεταξύ 18 και 24 ετών.
Πηγή: dikastiko.gr