Η αποκάλυψη πως ο 45χρονος αστυνομικός Χρήστος Ζαπαντιώτης ο οποίος σκότωσε τη σύζυγό, το παιδί και την πεθερά του είχε περάσει μόνο μια φορά ψυχολογικές εξετάσεις τον Νοέμβριο του 2011 και έκτοτε δεν επανεξετάστηκε ποτέ, εγείρει ερωτηματικά για το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο που ήδη κάποιοι χαρακτηρίζουν ως ανεπαρκές.
Συγκεκριμένα, δε προβλέπεται υποχρεωτική εξέταση ανά τακτά χρονικά διαστήματα με εξαίρεση τους αστυνομικούς για τους οποίους παρατηρείται παρεκκλίνουσα συμπεριφορά από τους προϊσταμένους τους. Στην περίπτωση του 45χρονου αρχιφύλακα δεν παρατηρήθηκε κάτι παράξενο ούτε από τον προϊστάμενό του αλλά ούτε και από τον πρώην πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Σημίτη, στη φρουρά του οποίου υπηρετούσε από το 1996.
Η ψυχολογική πίεση που δέχονται οι αστυνομικοί φαίνεται και στα αποτελέσματα των επιτροπών όπλων. Στην Αττική υπάρχει μόλις μία επιτροπή (αποτελείται από έναν ψυχίατρο και δύο ψυχολόγους) για σχεδόν 19.000 άνδρες, η οποία εξετάζει την καταλληλότητα των ένστολων να φέρουν όπλο, ενώ μόλις οχτώ είναι οι ψυχολόγοι και ο ψυχίατροι που την απαρτίζουν. Το αποτέλεσμα είναι να μην προλαβαίνουν να εξετάσουν το σύνολο των αστυνομικών και να κάνουν τις απαραίτητες επανεξετάσεις. Από μία τέτοια επιτροπή πέρασε ο Χρήστος Ζαπαντιώτης, όπως και εκατοντάδες άλλοι αστυνομικοί που υπηρετούν στους επισήμους.
Σχεδόν στο σύνολό τους οι άνδρες αυτοί δεν έχουν περάσει έκτοτε από έλεγχο.Πληροφορίες αναφέρουν ότι ένα 2-3% των αστυνομικών που εξετάζονται σε -πρώτο βαθμό- από τις επιτροπές κρίνεται ακατάλληλο να φέρει όπλο. Από το 2009 που λειτουργούν οι επιτροπές μέχρι σήμερα έχουν εξεταστεί περίπου 18.000 αστυνομικοί, εκ των οποίων κρίθηκαν ακατάλληλοι περίπου 400-450 (κάποιοι κατέθεσαν ένσταση για την απόφαση).
Η εξέταση των αστυνομικών χαρακτηρίζεται ως «φωτογραφία της στιγμής»: «Δεν σημαίνει ότι όσοι κρίνονται κατάλληλοι από τις επιτροπές είναι απαραίτητα ψυχικά υγιείς. Και αυτό διότι λόγω του όγκου δουλειάς οι επιτροπές κρίνουν ακατάλληλους μόνο τις πολύ σοβαρές περιπτώσεις. Επίσης χρειάζεται επανάληψη της εξέτασης κάθε πέντε χρόνια γιατί η ψυχική κατάσταση του καθένα μας μεταβάλλεται. Δεν σημαίνει ότι επειδή είναι ψυχικά υγιής κάποιος τώρα ότι θα είναι και σε τρία χρόνια».Σύμφωνα με το νόμο 3169/2003, «οι υγειονομικές επιτροπές της ΕΛ.ΑΣ. προχωρούν σε εξέταση για τον έλεγχο καταλληλότητας μέσα σε ένα έτος μετά τη συμπλήρωση πενταετίας από την αποφοίτησή των αστυνομικών από τις Σχολές Αστυφυλάκων και Αξιωματικών (…) Οι αστυνομικοί που δεν έχουν υποβληθεί σε ψυχοτεχνικές δοκιμασίες για την εισαγωγή τους στην Αστυνομία υποβάλλονται στις δοκιμασίες αυτές μέσα σε πέντε έτη από την έναρξη της ισχύος του νόμου».Όσον αφορά στις αυτοκτονίες στους κόλπους της ΕΛ.ΑΣ., από το 2007 έως το τέλος του 2016 αυτοκτόνησαν 41 αστυνομικοί (πέντε αξιωματικοί, 30 αρχιφύλακες, δύο συνοριοφύλακες και τέσσερις ειδικοί φρουροί).