Σε μία απρόσμενη αλλά αποφασιστική κίνηση, ο Καναδάς ανακοίνωσε την επιβολή δασμών 25% στα αυτοκίνητα που εισάγονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αφήνοντας ωστόσο ανέπαφες τις εισαγωγές ανταλλακτικών που διακινούνται ανάμεσα στις αυτοκινητοβιομηχανίες των τριών χωρών της συμφωνίας CUSMA (Καναδάς–ΗΠΑ–Μεξικό). «Ο Καναδάς θα ηγηθεί του παγκόσμιου εμπορίου», δήλωσε ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ, υπογραμμίζοντας τη στρατηγική κατεύθυνση της χώρας του απέναντι στις μονομερείς εμπορικές πρακτικές της Ουάσινγκτον.
Παρότι ο Καναδάς εξαιρείται από το μεγαλύτερο μέρος των σαρωτικών ανταποδοτικών δασμών που επιβάλλει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στις περισσότερες άλλες χώρες, οι δασμοί 25% σε ορισμένα καναδικά προϊόντα παραμένουν σε ισχύ, όπως και οι δασμοί 25% σε όλα τα αυτοκίνητα ξένης κατασκευής που τίθενται σε εφαρμογή από τα μεσάνυχτα της Τρίτης προς Τετάρτη. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ – ο οποίος διέκοψε για μία ημέρα την προεκλογική του εκστρατεία (ο Καναδάς έχει εθνικές εκλογές στις 28 Απριλίου) – συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση με το υπουργικό συμβούλιο και το Συμβούλιο Σχέσεων Καναδά–ΗΠΑ, προκειμένου να απαντήσει «λελογισμένα» στους νέους δασμούς. Ο πρώην τραπεζίτης και πρώην διοικητής των κεντρικών τραπεζών του Καναδά και της Αγγλίας δήλωσε πως ο Καναδάς θα «δράσει με στόχο και δυναμισμό» κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε επισήμως τους επώδυνους δασμούς σε όλες τις περιφέρειες και τα κράτη του κόσμου, παρουσιάζοντας τις λεπτομέρειες του πολυαναμενόμενου καθεστώτος ανταποδοτικών μέτρων – ουσιαστικά, αναδιαμορφώνοντας τον παγκόσμιο εμπορικό χάρτη και προωθώντας μια πολιτική προστατευτισμού, που συνήθως συναντάται σε αυταρχικά καθεστώτα. Η απόφαση αυτή απομονώνει τις ΗΠΑ από το διεθνές εμπόριο και τις ωθεί να αυτοσυντηρηθούν με τα δικά τους ορυκτά και βιομηχανικά προϊόντα. Ο Αμερικανός πρόεδρος εξήγγειλε επίσης ότι Καναδάς και Μεξικό εξαιρούνται προσωρινά από τον βασικό φόρο 10% που επιβάλλεται σε όλες τις εισαγωγές, υποστηρίζοντας πως η 2α Απριλίου 2025 είναι «η Ημέρα Απελευθέρωσης της Αμερικής από το διεθνές εμπόριο». «Όποιος θέλει να πουλάει τα προϊόντα του στην Αμερική, θα πρέπει να τα κατασκευάζει στην Αμερική», τόνισε. Πολλοί πολιτικοί παρατηρητές ερμηνεύουν την κίνηση ως ευθύ χτύπημα κατά της Κίνας.
«Η 2α Απριλίου 2025 θα μνημονεύεται για πάντα ως η ημέρα που αναγεννήθηκε η αμερικανική βιομηχανία, η ημέρα που ανακτήθηκε το πεπρωμένο της Αμερικής και η ημέρα που αρχίσαμε να κάνουμε ξανά την Αμερική πλούσια», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τραμπ την Τετάρτη.
Οι αμοιβαίοι δασμοί προστίθενται σε μια σειρά άλλων μέτρων που έχει ήδη εφαρμόσει ο Τραμπ έναντι του Καναδά, περιλαμβανομένου του δασμού 25% σε αυτοκίνητα ξένης κατασκευής, από τα οποία τα καναδικά οχήματα εξαιρούνται προσωρινά, έως ότου η κυβέρνηση των ΗΠΑ καθιερώσει μηχανισμό φορολόγησης αποκλειστικά για τα μη αμερικανικά εξαρτήματα της Συμφωνίας CUSMA. Επιπλέον, ισχύουν από τις 12 Μαρτίου οι δασμοί 25% στον χάλυβα και το αλουμίνιο.
Μέχρι στιγμής, η καναδική απάντηση περιλαμβάνει δασμούς 25% σε αμερικανικά προϊόντα συνολικής αξίας 30 δισ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων ειδών όπως χυμός πορτοκαλιού, κρασί και οινοπνευματώδη. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Καναδά δηλώνει ότι τα αντίμετρα θα παραμείνουν σε ισχύ έως ότου οι ΗΠΑ άρουν όλους τους δασμούς στα καναδικά προϊόντα. Επιπλέον, ο Καναδάς έχει επιβάλει δασμούς σε επιπλέον αμερικανικά προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου, επίσης αξίας 30 δισ. δολαρίων.
Ο Κάρνεϊ δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα «σκεφτεί πολύ αυστηρά» τα επόμενα αντίμετρα. Πριν από την ομιλία Τραμπ, είχε ήδη συγκαλέσει διαδικτυακή συνάντηση με ηγέτες επιχειρήσεων και συνδικάτων που συμμετέχουν στο Συμβούλιο Σχέσεων Καναδά–ΗΠΑ. Αμέσως μετά την υπογραφή του εκτελεστικού διατάγματος στο Rose Garden, συγκάλεσε και το υπουργικό συμβούλιο, αν και οι λεπτομέρειες της καναδικής απάντησης δεν ανακοινώθηκαν την Τετάρτη.
Οι Καναδοί δείχνουν προς το παρόν ανακουφισμένοι, καθώς ο Τραμπ φαίνεται να σεβάστηκε τα όρια των δασμών όπως αυτά ορίζονται στην τριμερή συμφωνία CUSMA – γεγονός που διασφαλίζει τη συνέχεια μεγάλου μέρους του διμερούς εμπορίου. «Κάνοντας αυτό, διατήρησε σημαντικά στοιχεία της εμπορικής σχέσης Καναδά–ΗΠΑ», ανέφερε κυβερνητική πηγή. Ωστόσο, οι δασμοί στη φαιντανύλη, τον χάλυβα και το αλουμίνιο παραμένουν ενεργοί.
«Από σήμερα το απόγευμα, οι δασμοί στα αυτοκίνητα θα τεθούν σε ισχύ, και οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει ότι θα υπάρξουν πρόσθετοι δασμοί στους λεγόμενους στρατηγικούς τομείς – φαρμακευτικά προϊόντα, ξυλεία και ημιαγωγούς», δήλωσε ο Κάρνεϊ, προσθέτοντας ότι ο Καναδάς «θα πολεμήσει αυτούς τους δασμούς με αντίμετρα».
Ο αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος, Πιερ Πουαλιέβρ (Pierre Poilievre), που ελπίζει να επικρατήσει στις εκλογές του Απριλίου, βρίσκεται τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες πίσω από τον Φιλελεύθερο πρωθυπουργό Μαρκ Κάρνεϊ, ο οποίος την Τετάρτη επανέλαβε ότι «ο Καναδάς προφανώς δεν θα είναι ποτέ η 51η πολιτεία», απαντώντας στις προκλητικές δηλώσεις Τραμπ περί πιθανής προσάρτησης της χώρας. Στα τέλη του περασμένου μήνα, ο Κάρνεϊ ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός Ταμείου Στρατηγικής Ανταπόκρισης ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη της καναδικής αυτοκινητοβιομηχανίας, σε περίπτωση εκλογικής νίκης των Φιλελευθέρων.