Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, σε μία από τις σπάνιες δημόσιες παρεμβάσεις του -η τελευταία ήταν το 2019- αναφέρθηκε στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας και στις προθέσεις της γειτονικής χώρας. Παράλληλα εκτίμησε ότι υπάρχει ο κίνδυνος επέκτασης του πολέμου και πέραν του ουκρανικού εδάφους, μίλησε για τις συνέπειες που μπορεί να έχει η παράταση του και τόνισε την ανάγκη να αναλάβει πρωτοβουλίες η Ευρώπη για την ταχύτερη λήξη του.
Η τοποθέτηση του Κώστα Καραμανλή έγινε στην εκδήλωση της Πανελλαδικής Οργάνωσης Γυναικών «Παναθηναϊκή» στο Μέγαρο Μουσικής, με θέμα «Ελλάδα και Ευρώπη στη δίνη μεγάλων αλλαγών», παρουσία πολλών υπουργών, βουλευτών και στελεχών της ΝΔ.
Μιλώντας για την στάση της Τουρκίας, ο πρώην πρωθυπουργός σημείωσε ότι η γειτονική χώρα επιδιώκει να μεταβάλλει την υφιστάμενη κατάσταση όπως προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες προς όφελος της.
«Όλα δείχνουν ότι η Τουρκία θεωρεί ότι ιστορικά, γεωπολιτικά, με βάση το μέγεθος και τον πληθυσμό της δικαιούται ηγετικού ρόλου στην Ανατολική Μεσόγειο και επέκεινα. Ρόλου που θα την αναβιβάζει σε πρωταγωνιστή και κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή, με συνακόλουθη την σχετική υποβάθμιση της σημασίας και του ρόλου των υπολοίπων και την σταδιακή καθυπόταξη τους στις προτεραιότητες της ίδιας», σημείωσε ο κ. Καραμανλής ενώ συμπλήρωσε ότι οι παραδοχές αυτές δεν επιτρέπουν αυταπάτες και ψευδαισθήσεις.
«Με εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας δεν εξαγοράζεται η ειρήνη»
«Η άποψη ότι για την ένταση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις υπάρχει αμοιβαία ευθύνη, ότι η ελληνική στάση ρέπει στον μαξιμαλισμό, ότι πρέπει να επιδείξουμε μεγαλύτερη ευελιξία και συμβιβαστική διάθεση, ότι δεν μπορούμε να αρνούμαστε την διεύρυνση της ατζέντας των προς επίλυση θεμάτων που κατά το δοκούν φορτώνει ολοένα η Τουρκία, είναι εσφαλμένη. Εσφαλμένη διότι διαβάζει λάθος την Τουρκία. Γιατί στηρίζεται σε λάθος δεδομένα και οδηγεί σε ψευδαισθήσεις. Κυρίως στην ψευδαίσθηση ότι αρκεί να δείξουμε κάποια υποχωρητικότητα και όλα θα διευθετηθούν προς όφελος όλων», τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός.
«Δεν αμφισβητώ την ειλικρίνεια προθέσεων και τον πατριωτισμό κανενός. Σέβομαι τις αντιλήψεις όλων. Θέλω όμως να υπογραμμίσω ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς θα οδηγούσε σε σοβαρές, ίσως και μοιραίες βλάβες στα εθνικά συμφέροντα και θα αποθράσυνε ακόμα περισσότερο την άλλη πλευρά», προσέθεσε ο κ. Καραμανλής.
Σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό, η Ελλάδα πρέπει να εμμένει στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και τον σεβασμό των διεθνών συνθηκών.
Όπως ανέφερε, η στάση της σταθερής γραμμής υπεράσπισης και προβολής των εθνικών θέσεων χαρακτηρίζεται ενίοτε επικριτικά ως λογική της ακινησίας. «Αν όμως η δήθεν κινητικότητα, δηλαδή η μετακίνηση από πάγιες εθνικές θέσεις οδηγεί σε αντιλήψεις συμβιβασμού με τις μονομερείς και διαχρονικά αυξανόμενες τουρκικές αξιώσεις, το επιχείρημα είναι και έωλο και επικίνδυνο. Με εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας δεν εξαγοράζεται η ειρήνη. Το αντίθετο. Οι εκπτώσεις τέτοιου είδους απλώς μεγαλώνουν την βουλιμία και εντείνουν τις ηγεμονικές επιδιώξεις και τον επεκτατισμό των γειτόνων», υπογράμμισε ο κ. Καραμανλής ενώ μίλησε και για το αφήγημα περί συνεκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, με στόχο να ξεπεραστούν οι διαφωνίες. «Παραβλέπει όμως το αφήγημα αυτό, δύο ουσιωδέστατους παράγοντες. Πρώτον, ότι συνεκμετάλλευση δεν είναι νοητή εάν προηγουμένως δεν έχει επακριβώς οριοθετηθεί το τι ανήκει στην κάθε πλευρά σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Και δεύτερον διότι στηρίζεται στην παραδοχή ότι η αξιοποίηση του τυχόν υφιστάμενου ορυκτού πλούτου είναι το βασικό κίνητρο της συμπεριφοράς της Τουρκίας. Ενώ αντιθέτως, η συνολική της συμπεριφορά, η ρητορική της και η συνεχής κλιμάκωση των προκλήσεων, η αμφισβήτηση του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συνθηκών, το ίδιο το ιδεολόγημα περί «Γαλάζιας Πατρίδας» καταδεικνύει ότι η πραγματική της στόχευση είναι η ανατροπή προς όφελος της του status quo στην περιοχή και η επιβολή καθεστώτος ηγεμονίας της», σημείωσε ο κ. Καραμανλής.
«Οι ίσες αποστάσεις συνιστούν έμμεση στήριξη προς τον ταραξία»
Παράλληλα μίλησε και για την στάση της Δύσης απέναντι στην Τουρκία. «Συχνά στο παρελθόν, ακόμα και το πρόσφατο, η συμπεριφορά της Δύσης και πρωτίστως των ΗΠΑ αντανακλούσε την αντίληψη ότι βασική προτεραιότητα στην περιοχή ήταν να κρατηθεί η Τουρκία πάση θυσία στο δυτικό στρατόπεδο. Συνέπεια της αντίληψης αυτής ήταν η υιοθέτηση πολιτικής ίσων αποστάσεων έναντι της Τουρκίας και της Ελλάδας, η αποφυγή απερίφραστης καταδίκης των κλιμακούμενων τουρκικών προκλήσεων, οι συστάσεις για διάλογο και αμοιβαίους συμβιβασμούς, παραβλέποντας ότι η μεν Ελλάδα ζητά τον σεβασμό και την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, ενώ η Τουρκία προβάλλει διεκδικήσεις διαμετρικά σε αντίθεση με αυτό, απειλεί με πόλεμο και προσφεύγει στην διπλωματία των κανονιοφόρων. Οι πρόσφατες ενέργειες και τοποθετήσεις της ηγεσίας της αποδεικνύουν ότι έχει υιοθετήσει συμπεριφορά ταραξία στην περιοχή. Ίσες αποστάσεις όμως και ουδετερότητα μεταξύ δικαίου και αδίκου, μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας, συνιστά εύνοια προς τον παρανομούντα, συνιστά έμμεση και υποκριτική στήριξη προς τον ταραξία», τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός.
«Απαιτείται εθνική ενότητα και ομοψυχία»
Όπως είπε ο κ. Καραμανλής, οι παραπάνω διαπιστώσεις σημαίνουν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει και να εντείνει τις προσπάθειες της για διεύρυνση των διπλωματικών της ερεισμάτων, για ενίσχυση των αμυντικών συνεργασιών της, για διαρκή προβολή των επιχειρημάτων της και για ισχυροποίηση της αμυντικής και αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας.
Επίσης μίλησε για την επείγουσα ανάγκη να αναστραφούν οι δημογραφικές τάσεις, οι οποίες είναι δυσμενείς τα τελευταία χρόνια και εκτίμησε ότι σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα το δημογραφικό, αν δεν ανασχεθεί θα καταστεί με μαθηματική ακρίβεια το μείζον εθνικό πρόβλημα.
«Είναι βέβαιο ότι ο αγώνας αυτός απαιτεί εθνική ενότητα και ομοψυχία, επιβάλλει συνεχή και συνεπή υπεράσπιση της εθνικής στρατηγικής απ’ όλους μας. Δεν είναι ούτε εύκολος ούτε βραχύβιος ο αγώνας αυτός και είναι ανάγκη να είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτό. Τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Είναι όμως αγώνας που οφείλουμε στο έθνος και την συνείδησή μας. Σε τελική ανάλυση, ασχέτως επί μέρους απόψεων, όλες και όλοι την ίδια γαλανόλευκη φανέλλα φοράμε», τόνισε ο Κώστας Καραμανλής.
«Το δράμα της Κύπρου αποσιωπάται απολύτως»
Ο πρώην πρωθυπουργός έκανε και ιδιαίτερη αναφορά στην Κύπρο και στην στάση των συμμάχων και εταίρων της χώρας, σημειώνοντας ότι ενώ καταδικάζεται η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και επιβάλλονται κυρώσεις στη Μόσχα, το δράμα της Κύπρου αποσιωπάται απολύτως. «Ακόμα χειρότερα, καταβάλλονται διαχρονικά προσπάθειες να γίνουν αποδεκτές λύσεις που θέτουν σε ίση μοίρα θύτη και θύμα, αναιρούν ακόμα και την υφιστάμενη κρατική οντότητα της Κύπρου, αποδέχονται αδιαμαρτύρητα τα τετελεσμένα της παράνομης κατοχής και εποίκισης και θα έθεταν σε τροχιά δορυφοροποίησης την Κύπρο προς την Τουρκία και μάλιστα σε πλήρη αναντιστοιχία με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο», σημείωσε ο κ. Καραμανλής, τονίζοντας ότι αυτή η αναντιστοιχία στην στάση συμμάχων και εταίρων εγείρει την υποψία ότι η επιλεκτικότητα στις ευαισθησίες υπαγορεύεται όχι από αρχές αλλά από γεωπολιτικές επιδιώξεις. «Εκ των πραγμάτων έτσι αποδυναμώνεται η πολιτική, δικαϊική και ηθική υπεροχή του αφηγήματος της Δύσης», υπογράμμισε ο πρώην πρωθυπουργός.
Σοβαροί κίνδυνοι αν συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία
Ο Κώστας Καραμανλής ξεκίνησε την ομιλία του με αναφορά στον πόλεμο που διεξάγεται στην Ουκρανία, τονίζοντας ότι η εισβολή της Ρωσίας είναι πράξη παράνομη, απαράδεκτη και καταδικαστέα και εστίασε στις συνέπειες και τους κινδύνους που εγκυμονεί ο πόλεμος και προπαντός η παράτασή του.
Ο πρώην πρωθυπουργός εκτίμησε ότι υπάρχει ενδεχόμενο να επεκταθεί ο πόλεμος και πέραν του ουκρανικού εδάφους, εξέλιξη που θα σήμαινε την γενίκευση του πολέμου με ανεξέλεγκτες διαστάσεις, ακόμα και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι μια παρατεταμένη σύγκρουση ενέχει το ρίσκο η αντιπαράθεση Δύσης – Ρωσίας να πάρει παγκόσμιες διαστάσεις εξελισσόμενη σε αντιπαράθεση μεταξύ Δύσης και ενός ευρέος αντιδυτικού μετώπου. Επίσης σημείωσε ότι η παράταση του πολέμου καθιστά σχεδόν αδύνατη την αποτελεσματική αντιμετώπιση προβλημάτων που χρήζουν επείγουσας συνεννόησης και συνεργασίας, όπως της κλιματικής αλλαγής, ενώ αναφέρθηκε και στις επιπτώσεις που θα υπάρξουν στον οικονομικό τομέα αλλά και στον κίνδυνο μίας επισιτιστικής κρίσης σε περιοχές του πλανήτη που θα προκαλέσει πολιτική αστάθεια και αυξημένες μεταναστευτικές ροές.
Όσο για το ενεργειακό, σημείωσε ότι η προσπάθεια απεξάρτησης από τους υδρογονάνθρακες της Ρωσίας θα είναι μακροπρόθεσμη και πολύ πιο ακριβή, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις κοινωνίες που πλήττονται και κυρίως τις Ευρωπαϊκές.
«Η Ευρώπη να πάρει πρωτοβουλίες για τον τερματισμό του πολέμου»
«Εφ΄ όσον λοιπόν ο πόλεμος είναι τόσο καταστροφικός και η παράτασή του εγκυμονεί πολλαπλάσιους κινδύνους επείγει ο τερματισμός του. Άλλωστε και όλοι οι εμπλεκόμενοι μόνο να χάσουν έχουν από την συνέχισή του», τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός και υπογράμμισε ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κατάπαυση του πυρός, την λήξη του πολέμου και την επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Η Ευρώπη με τις γνωστές αδυναμίες της, την ανολοκλήρωτη ολοκλήρωσή της, τον αυτοπεριορισμό της σε ρόλο παθητικού θεατή στις παγκόσμιες εξελίξεις καλείται να υπερβεί εαυτόν και να βρει την δύναμη να πρωταγωνιστήσει», σημείωσε ο κ. Καραμανλής, συμπληρώνοντας ότι «αν όμως και πάλι η Ευρώπη αφήσει τα πράγματα στην τύχη τους, αν δεν ακουστεί η δική της φωνή στα της ηπείρου μας, τότε το μέλλον προοιωνίζεται δυσάρεστο για όλους μας».
«Προσοχή στα Βαλκάνια»
Ο πρώην πρωθυπουργός έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου και για την κατάσταση στα Βαλκάνια, τονίζοντας ότι χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή. Σύμφωνα με τον κ. Καραμανλή, οι κυριότερες εστίες ανησυχίας είναι το Κόσοβο, η Βοσνία Ερζεγοβίνη, οι ανοιχτές πληγές του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου. «Η διαιώνιση του Ουκρανικού μπορεί να θεωρηθεί ως ευκαιρία για την εκδήλωση αποσχιστικών τάσεων, συγκρούσεων ακόμα και αλλαγής συνόρων», σημείωσε ο κ. Καραμανλής τονίζοντας την ανάγκη η ΕΕ να στείλει τα κατάλληλα μηνύματα, καθιστώντας απαγορευτικό το κόστος του οποιουδήποτε τυχοδιωκτισμού και εξασφαλίζοντας την προοπτική ένταξης στα κράτη της περιοχής, υπό τον όρο του απόλυτου σεβασμού των συνθηκών και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου. «Ο ρόλος της Ελλάδας πρέπει πάντα να είναι πρωταγωνιστικός σε όλες αυτές τις κατευθύνσεις, πρωτοπόρος της Ευρώπης στην περιοχή. Με σαφές μήνυμα: στήριξη στις προσπάθειες για συνεργασία, ανάπτυξη, εξομάλυνση των όποιων διαφορών και βέβαια στον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Κομμένα όμως με το μαχαίρι οι αλυτρωτισμοί και οι βαλκανικής κοπής κουτοπονηριές», υπογράμμισε ο πρώην πρωθυπουργός.