Είναι ένα από τα σημαντικότερα οχυρωματικά μνημεία της ενετικής περιόδου στον ελλαδικό χώρο και το μοναδικό, από τα μεσσηνιακά φρούρια, που κατοικείται ακόμη. Το κάστρο της Κορώνης, ωστόσο, χρειάζεται στερέωση του βραχώδους υπόβαθρου, των τειχών και των προμαχώνων του διότι παρουσιάζουν έντονες διαβρώσεις και μεγάλες καταρρεύσεις στα πρανή, τα οποία γειτνιάζουν με τη θάλασσα. Αυτός είναι κι ο στόχος του έργου «Στερέωση βραχωδών πρανών και αποκατάσταση προμαχώνα στο Κάστρο Κορώνης» που πραγματοποιείται με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, συνολικού προϋπολογισμού 2.500.000 ευρώ.
Οπως δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, πραγματοποιώντας επίσκεψη εργασίας στο κάστρο, η αποκατάστασή του αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο Πολιτισμού, με κριτήριο την αντιμετώπιση των σοβαρών δομικών προβλημάτων του μνημείου, τα οποία οφείλονται σε έντονα γεωτεχνικά προβλήματα και στην γειτνίασή του με την θάλασσα.
Σύμφωνα με τα όσα είπε η ίδια επίσης, με την ολοκλήρωση του έργου διασφαλίζεται η διάσωση των τειχών του κάστρου και επιπλέον δημιουργείται για τους επισκέπτες μία ακόμη πορεία περιήγησης, στις εντυπωσιακές οχυρώσεις του και στα παραθαλάσσια τείχη του ΝΔ προμαχώνα.
Η Λίνα Μενδώνη ανέφερε επίσης ότι το έργο, ολοκληρώνεται, τον Ιούλιο του 2025, εντός του χρονοδιαγράμματός του, παρά τις μεγάλες τεχνικές δυσκολίες που παρουσιάζει.
Η Λίνα Μενδώνη πραγματοποίησε αυτοψία τόσο στη νοτιοδυτική όσο και στη βόρεια πλευρά των τειχών, όπου έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες τοποθέτησης ικριωμάτων, σφραγίσεις ρωγμών στις βραχόμαζες, καθώς και η κατασκευή των αγκυρίων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν, πέραν των προβλημάτων της στατικής επάρκειας των τειχών και των πρανών της ακρόπολης, οι έντονες διαβρώσεις και καταρρεύσεις στα πρανή που γειτνιάζουν με τη θάλασσα.
Αναλυτικά οι εργασίες
Το φυσικό αντικείμενο του έργου, το οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, περιλαμβάνει εργασίες στερέωσης των βραχωδών πρανών του νότιου τμήματος του Κάστρου και αποκατάστασης του ΝΑ προμαχώνα. Επιπλέον, περιλαμβάνει, σε άμεση προτεραιότητα, την εκπόνηση εξειδικευμένων εδαφοτεχνικών και στατικών μελετών στις συγκεκριμένες περιοχές κατά τη διάρκεια του έργου, ώστε να καταστεί δυνατή η υλοποίηση της άρσης της επικινδυνότητας. Ένα σημαντικό τμήμα των εργασιών αφορούν στην αποκατάσταση του ΝΔ προμαχώνα του κάστρου, προκειμένου να καταστεί επισκέψιμος και να αξιοποιηθεί για πολιτιστικές δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας.
Παλαιότερα έργα που υλοποίησε επί του μνημείου το ΥΠΠΟ Κατά την περίοδο 2002-2009, στο πλαίσιο του Γ΄ ΚΠΣ, υλοποιήθηκε έργο στερέωσης και αποκατάστασης τμημάτων του Κάστρου, προϋπολογισμού 600.000€, και, ακολούθως, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013, πραγματοποιήθηκαν εργασίες στερέωσης των πρανών και αποκατάστασης μεγάλου τμήματος του νότιου τείχους του Κάστρου, με συνολικό προϋπολογισμό 3.070.000 ευρώ.
Ενας τους «οφθαλμούς» της Βενετίας, στον θαλάσσιο διάπλου μεταξύ Δύσης και Ανατολής
Η Κορώνη αναδείχθηκε σε ισχυρό εμπορικό λιμάνι με διεθνή ακτινοβολία, καθώς μαζί με τη γειτονική Μεθώνη αποτελούσαν για αιώνες τους «οφθαλμούς» της Βενετίας, στον διάπλου των θαλάσσιων δρόμων, μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Το κάστρο είναι κτισμένο σε καίρια γεωγραφική θέση στην είσοδο του μεσσηνιακού κόλπου και η ίδρυσή του ανάγεται πιθανότατα στους πρώιμους βυζαντινούς χρόνους. Το 1205 κυριεύτηκε από τους Φράγκους, πολύ σύντομα όμως πέρασε στην κυριαρχία των Ενετών, οι οποίοι κατά τους επόμενους αιώνες το μετατρέπουν σ’ ένα ισχυρό παραθαλάσσιο φρούριο. Με στόχο την προσαρμογή στις απαιτήσεις της νέας οχυρωματικής που επέφερε η ανακάλυψη της πυρίτιδας, οι Ενετοί επιδίδονται σε διαρκείς επιδιορθώσεις και ενισχύσεις των τειχών, οι οποίες θα συνεχιστούν και αργότερα από τους Οθωμανούς (1500 – 1685).
Μετά ναυμαχία του Ναβαρίνου (1827) το κάστρο παραδόθηκε στο γαλλικό εκστρατευτικό σώμα του στρατηγού Maison και λίγο αργότερα περιήλθε στα χέρια των απελευθερωμένων Ελλήνων (1828). Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκε ως βάση των ιταλο-γερμανικών δυνάμεων κατοχής.