Κατακλυσμιαία ηλιακή θύελλα «σάρωσε» τη Γη πριν από 2.700 χρόνια

Τι αποκαλύπτουν έρευνες πάνω σε δακτυλίους δέντρων
Εικόνα μιας ηλιακής έκλαμψης
Εικόνα μιας ηλιακής έκλαμψης
via Associated Press

Οι πραγματικά «κατακλυσμιαίες» ηλιακές θύελλες είναι πραγματικά σπάνιο φαινόμενο στη Γη: Μόνο έξι θεωρείται πως έχουν αφήσει τα ίχνη τους στον πλανήτη μας τα τελευταία 14.500 χρόνια, και δύο σημειώθηκαν ενώ άκμαζε η αυτοκρατορία των Ασσυρίων, πριν από 2.700 χρόνια- με επιστήμονες να είναι σε θέση να διαπιστώσουν με ακρίβεια πότε έλαβε χώρα η τελευταία πραγματικά μεγάλη, η οποία, αν σημειωνόταν σήμερα, θα έσπερνε τον όλεθρο σε δίκτυα ηλεκτροδότησης και τηλεπικοινωνιών, δορυφόρους, smartphones και άλλες συσκευές.

Φέτος το Βόρειο Σέλας ήταν ορατό νοτιότερα από ό,τι συνήθως, με εικόνες του να κατακλύζουν τα social media. Μια πραγματικά μεγάλη ηλιακή θύελλα θα είχε μια «aurora» εκατό φορές φωτεινότερη- απλώς κανείς δεν θα ήταν σε θέση να τραβήξει φωτογραφίες, καθώς τα σωματίδια από τον Ήλιο θα αχρήστευαν τα κινητά τηλέφωνα.

Ερευνητική ομάδα της οποίας ηγήθηκαν οι Ιρίνα Πανιούσκινα και Τίμοθι Τζουλ του Πανεπιστημίου της Αριζόνα βρήκε πότε ήταν η τελευταία φορά που υπήρξε έκλυση κοσμικής ακτινοβολίας τόσο ισχυρή που αν σημειωνόταν σήμερα θα ήταν καταστροφική για τον σημερινό μας, «ηλεκτρονικό» πολιτισμό.

Τα ευρήματα της έρευνας παρουσιάστηκαν στο Communications Earth & Environment. Μέσω της ανάλυσης δακτυλίων για άνθρακα-14, οι ερευνητές βρήκαν μια έξαρση που χρονολογείται στο 664 πΧ, υποδεικνύοντας τη μόνη ακραία ηλιακή θύελλα τη χρονική στιγμή της οποίας οι επιστήμονες δε γνώριζαν. Η Πανιούσκινα τόνισε πως η εξακρίβωση της ακριβούς χρονικής στιγμής παρέχει σημαντικά δεδομένα για επιστήμονες που μελετούν και αναπτύσσουν μοντέλα σχετικά με τη δραστηριότητα του Ήλιου στο πέρασμα του χρόνου.

Ο άνθρακας-14 σχηματίζεται συνεχώς στην ατμόσφαιρα ως αποτέλεσμα κοσμικής ακτινοβολίας και αντιδρά με το οξυγόνο σχηματίζοντας διοξείδιο του άνθρακα. «Μετά από μερικούς μήνες, ο άνθρακας-14 ταξιδεύει από τη στρατόσφαιρα στο κατώτερο τμήμα της ατμόσφαιρας, όπου δεσμεύεται από δέντρα και γίνεται μέρος του ξύλου τους καθώς μεγαλώνουν» είπε η Πανιούσκινα.

Η ύπαρξη των ακραίων ηλιακών καταιγίδων (γεγονότα ή φαινόμενα Miyake, όπως είναι γνωστά) διαπιστώθηκε το 2012, που ο Φούσα Μιγιάκι, Ιάπωνας φυσικός και συνεργάτης της ομάδας της Πανιούσκινα, δημοσίευσε άρθρο όπου παρουσιαζόταν η χαρακτηριστική «υπογραφή» τους: Οι εξάρσεις στα ισότοπα ραδιενεργού άνθρακα στους δακτυλίους των δένδρων.

Τα γεγονότα Miyake λαμβάνουν χώρα όταν αποδυναμώνεται το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο το Ήλιου, επιτρέποντας τη διαφυγή πλάσματος από το άστρο μας στο Διάστημα. Με την αυξημένη ηλιακή δραστηριότητα, η ατμόσφαιρα της Γης βομβαρδίζεται με πρωτόνια και προκαλούνται χημικές αντιδράσεις οι οποίες οδηγούν σε εξάρσεις ραδιενεργών ισοτόπων. «Χάρη στον ραδιενεργό άνθρακα σε δακτυλίους δένδρων, ξέρουμε τώρα πως έξι γεγονότα Miyake σημειώθηκαν τα τελευταία 14.500 χρόνια» είπε η Πανιούσκινα. «Αν γίνονταν σήμερα, θα είχαμε κατακλυσμιαίες επιπτώσεις στην τηλεπικοινωνιακή τεχνολογία».

Δημοφιλή