Αν και δεν υπάρχει επίσημη ιατρική διάγνωση, η κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας είναι πιο συχνή από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι.
Αυτό συμβαίνει επειδή, όπως υποδηλώνει το όνομα, ένα άτομο με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας δεν ταιριάζει με το «τυπικό» προφίλ που μπορεί να μας έρθει στο μυαλό όταν σκεφτόμαστε κάποιον που ζει με κατάθλιψη.
Τα άτομα με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας δεν είναι σε έναν καναπέ (όλη μέρα) και οι συνάδελφοί τους ή τα μέλη της οικογένειάς τους μπορεί να μην υποψιάζονται ότι κάτι δεν πάει καλά. Αντίθετα, «η πάλη (που κάνουν) κρύβεται συχνά πίσω από την επιτυχία και την παραγωγικότητα», εξηγεί η αδειοδοτημένη ψυχολόγος, Νατάσα Τρουτζίλο.
Κάποιος με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας πιθανότατα δεν θα έχει προβλήματα με την καλή απόδοση στη δουλειά ή την εκπλήρωση ευθυνών στο σπίτι.
(Αντίθετα) μπορεί ακόμη και να χρησιμοποιεί αυτές τις παραγωγικές δράσεις για να την αντιμετωπίσει. Συχνά, κάποιος που έχει κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας μπορεί να μην γνωρίζει ότι έχει κατάθλιψη.
Ως εκ τούτου, ποια είναι τα σημάδια που πρέπει να αναζητήσει κανείς αν υποψιάζεται ότι μπορεί να αντιμετωπίζει κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας
Και τι μπορεί να κάνει γι′ αυτό; Ρωτήσαμε ειδικούς στην ψυχική υγεία και να τι είχαν να πουν.
Το κορυφαίο σημάδι της κατάθλιψης υψηλής λειτουγικότητας που δεν εντοπίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι, σύμφωνα με αυτά που λέει ο Τρουτζίλο που πρέπει να προσέχουμε είναι ότι δεν έχουμε συνεχόμενη αίσθηση χαράς ή ευχαρίστησης, παρά τα καλά πράγματα που συμβαίνουν. «Άτομα με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας παραμένουν παραγωγικοί, επιτυχημένοι και ικανοί να επιτύχουν», είπε. «Κι όμως, το άτομο μπορεί να μην είναι σε θέση να διατηρήσει μια διάθεση υπερηφάνειας, χαράς ή ευχαρίστησης για πολύ...»
Η θεραπεύτρια Μπέκα Ριντ συμφωνεί με αυτό. «Κάποιος με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας μπορεί να αισθάνεται αποσυνδεδεμένος, σαν να μην έχουν τα συναισθήματά του γνήσια δέσμευση ή χαρά”, είπε.
Αυτή η αποστασιοποίηση μπορεί να εκδηλωθεί ως έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε απολάμβαναν, μια αίσθηση ότι είναι κολλημένοι σε μια ρουτίνα ή νιώθουν συναισθηματικά κενοί ακόμα και σε καταστάσεις που συνήθως τους προκαλούσαν έντονα συναισθήματα» Η ίδια τονίζει ότι υπάρχουν και άλλα σημάδια που μπορεί κάποιος να έχουν κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας.
Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Να αναγκάζουν τον εαυτό τους να είναι κοινωνικός και να κάνει τις κινήσεις, ακόμα κι αν θέλουν να αποσυρθούν
- Να κάνουν όλα όσα υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουν, αλλά να νιώθουν ότι χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια από ό,τι θα έπρεπε
- Να έχουν δυσκολία στη συγκέντρωση
- Να αισθάνονται κουρασμένοι, απελπισμένοι ή άχρηστοι, παρόλο που δεν μπορούν να εξηγήσουν το γιατί
- Να αισθάνονται στεναχωρημένοι στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας με λίγη ή καθόλου ανακούφιση
- Να έχουν αλλαγές στον ύπνο και τον τρόπο διατροφής τους
Τι πρέπει να κάνουμε αν υποπτευθούμε ότι εσείς ή κάποιος που αγαπάμε υποφέρει από κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας
Η κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας είναι σοβαρή και ακριβώς όπως συμβαίνει με πιο εμφανείς μορφές κατάθλιψης, αν δεν αντιμετωπιστούν, οι συνέπειές της μπορεί να περιλαμβάνουν κατάχρηση ουσιών και αυτοκτονικό ιδεασμό.
Στην πραγματικότητα, κάποιος με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας μπορεί να διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο για απόπειρα αυτοκτονίας επειδή αισθάνεται τόσο απομονωμένος... σύμφωνα με τα όσα λέει η Σάμπα Χαρούνι Λούρι, αδειούχος θεραπεύτρια γάμου και οικογένειας. Ως εκ τούτου, το να λάβουμε βοήθεια είναι το «κλειδί».
Το πρώτο πράγμα που η Τρουτζίλο ενθαρρύνει να κάνουμε είναι να εργαζόμαστε και να είμαστε πιο ανοιχτοί με τους αγαπημένους σχετικά με αυτό που βιώνουμε. «Το να είμαστε πιο ευάλωτοι μπορεί να μας βοηθήσει να λάβουμε υποστήριξη και να συνδεθούμε», λέει.
«Μπορούμε να εργαστούμε στο να εστιάσουμε στο τι στην ζωή μας δεν πάει καλά για εμάς και να βρούμε τρόπους να αλλάξουμε αυτό που διατηρεί αυτή την κατάσταση. Κι οπωσδήποτε, το να λάβουμε βοήθεια από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας θα πρέπει να είναι η προτεραιότητά μας. Το πιο σημαντικό πράγμα που θα πρέπει να κάνουμε είναι να αναζητήσουμε (επαγγελματική) υποστήριξη», λέει.
«Πολλοί που έχουν κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας δεν αναζητούν βοήθεια επειδή ερμηνεύουν την ικανότητά τους να εξακολουθούν να λειτουργούν σχετικά φυσιολογικά ως σημάδι ότι δεν αγωνίζονται τόσο πολύ (με την κατάθλιψη) όσο άλλοι με πιο εμφανή συμπτώματα». Η Ριντ σημειώνει επίσης ότι ένας θεραπευτής μπορεί να μας προτείνει κάποιον για να μιλήσουμε για δύσκολα συναισθήματα και να μας προσφέρει ανεκτίμητες δεξιότητες αντιμετώπισης που μπορεί να μην μπορούμε να αποκτήσουμε από φίλους ή μέλη της οικογένειας.
«Ένας θεραπευτής μπορεί να μας προσφέρει εργαλεία που θα μας βοηθήσουν να ρυθμίσουμε το νευρικό μας σύστημα σε μια προσπάθεια να βελτιώσουμε την ανθεκτικότητα και τη συνολική μας διάθεση», αναφέρει. «Μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο να ενσωματώνουμε δραστηριότητες που τροφοδοτούν την ευεξία, όπως η άσκηση, τα χόμπι και ο κοινωνικός χρόνος». Φάρμακα όπως τα SSRI (Εκλεκτικοί Αναστολείς Επαναπρόσληψης Σερετονίνης), που ονομάζονται επίσης αντικαταθλιπτικά, είναι πάντα επίσης μια επιλογή για εμάς και λειτουργούν καλά για πολλούς ανθρώπους. Ένας ψυχίατρος ή γιατρός θα πρέπει να μπορεί να συνομιλήσει μαζί μας σχετικά με την «εξερεύνηση» μιας συνταγής. Η κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας είναι δύσκολη και μπορεί να είναι δύσκολο να γνωρίζουμε εάν την αντιμετωπίζουμε - και ακόμη πιο δύσκολο να πούμε αν την αντιμετωπίζει κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο. Ωστόσο, προσέχοντας ορισμένα σημάδια, μπορούμε να εντοπίσουμε το πρόβλημα και να εργαστούμε για να λάβουμε την απαραίτητη βοήθεια όσο το δυνατόν γρηγορότερα.