Κάθε δευτερόλεπτο το 2020 ένας άνθρωπος αναγκαζόταν να εγκαταλείψει το σπίτι του, παραμένοντας πάντως στην πατρίδα του, με αποτέλεσμα πέρυσι ο αριθμός των εσωτερικά εκτοπισμένων σε παγκόσμια κλίμακα να φθάσει συνολικά τους 55 εκατομμύρια ανθρώπους, επίπεδο που αποτελεί ρεκόρ, σύμφωνα με δύο ΜΚΟ οι οποίες παρακολουθούν συστηματικά το τραγικό φαινόμενο.
Παρά τους περιορισμούς στις μετακινήσεις εξαιτίας της πανδημίας του νέου κορονοϊού, ακόμη 40,5 εκατομμύρια άνθρωποι διόγκωσαν τις τάξεις των εσωτερικά εκτοπισμένων, ο μεγαλύτερος αριθμός εδώ και δέκα χρόνια, υπογράμμισαν το Κέντρο Παρακολούθησης Εσωτερικών Εκτοπισμών (Internal Displacement Monitoring Center, IDMC) και το Νορβηγικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (NRC).
«Αυτοί οι δύο αριθμοί είναι ασυνήθιστα υψηλοί», τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Αλεξάντρα Μπίλακ, η διευθύντρια του IDMC, εκτιμώντας πως η αύξηση αυτή είναι «άνευ προηγουμένου».
Ο αριθμός των εσωτερικά εκτοπισμένων είναι πλέον υπερδιπλάσιος από αυτόν των 26 εκατομμυρίων προσφύγων, δηλαδή των ανθρώπων που πέρασαν διεθνή σύνορα σε αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου.
«Είναι σοκαριστικό το γεγονός ότι ένας άνθρωπος αναγκαζόταν να εγκαταλείψει το σπίτι του κάθε δευτερόλεπτο την περασμένη χρονιά», σημείωσε ο Γιαν Έγκελαντ, επικεφαλής του NRC, σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε.
«Μοιάζουμε να μην είμαστε σε θέση να προστατεύσουμε τους πιο ευάλωτους από τις ένοπλες συρράξεις και τις καταστροφές», πρόσθεσε.
Πιθανόν ακόμα περισσότεροι
Όμως, μολονότι πρόκειται για ρεκόρ, ο αριθμός τον οποίο συνήγαγαν οι δύο ΜΚΟ είναι χωρίς αμφιβολία υποτιμημένος, παρατηρεί η κυρία Μπίλακ.
Η πανδημία έχει δυσκολέψει τη συγκέντρωση δεδομένων για το φαινόμενο, ενώ ωθεί πολλούς να αποφεύγουν τους ανθρώπους που περιέπεσαν στην προσφυγιά, εξαιτίας του φόβου πως μπορεί να μολυνθούν.
Η υγειονομική κρίση επιδείνωσε περαιτέρω την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των εσωτερικά εκτοπισμένων, ενώ «ο αριθμός τους ενδέχεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο, στον βαθμό που οι χώρες τους βυθίζονται» σ’ αυτήν, προειδοποιεί η κυρία Μπίλακ.
Στην ετήσια έκθεση των δύο ΜΚΟ που δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα διευκρινίζεται πως τα δύο τρίτα των εσωτερικά εκτοπισμένων τράπηκαν σε φυγή εξαιτίας φυσικών καταστροφών, ιδίως ακραίων μετεωρολογικών φαινομένων.
Κυκλώνες, μουσώνες, καταρρακτώδεις βροχές και πλημμύρες σάρωσαν πυκνοκατοικημένες ζώνες της περιφέρειας της Ασίας και του Ειρηνικού, ενώ περίοδος εξαιρετικά πολλών ακραίων καιρικών φαινομένων καταγράφηκε επίσης στον Ατλαντικό, αναγκάζοντας χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Στη Μέση Ανατολή και στην υποσαχάρια Αφρική καταγράφηκαν επίσης πέρυσι καταστροφές και εκτοπισμοί εξαιτίας παρατεταμένων βροχοπτώσεων.
Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής
«Δεν μπορούμε παρά να περιμένουμε ότι ο μελλοντικός αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής θα κάνει αυτά τα καταστροφικά φαινόμενα συχνότερα και σφοδρότερα και κατά συνέπεια ότι θα δούμε τους εσωτερικά εκτοπισμένους ανθρώπους να αυξάνονται κι άλλο», προβλέπει η επικεφαλής του IDMC.
Επιπλέον περίπου δέκα εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι αναγκάστηκαν να φύγουν εξαιτίας ένοπλων συρράξεων ή εκρήξεων βίας – όπως στην Τιγκράι, περιοχή της Αιθιοπίας όπου μαίνονται συγκρούσεις, ή στη βόρεια Μοζαμβίκη και στη Μπουρκίνα Φάσο, που λυμαίνονται τζιχαντιστές.
Ατέλειωτοι πόλεμοι, όπως στη Συρία, στο Αφγανιστάν, στη ΛΔ Κονγκό, συνεχίζουν να αναγκάζουν πλήθη ανθρώπων να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους, συχνά για πάρα πολύ καιρό.
Ενώ οι άνθρωποι που φεύγουν εξαιτίας φυσικών καταστροφών γενικά επιστρέφουν αρκετά γρήγορα στα σπίτια τους για τα ανοικοδομήσουν, δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο για όσους τα εγκαταλείπουν εξαιτίας πολέμων ή εξάρσεων της βίας. Η εξορία τους είναι συνήθως πολύ πιο παρατεταμένη.
Από το σύνολο των 55 εκατομμυρίων εσωτερικά εκτοπισμένων, 38 εκατομμύρια εγκατέλειψαν τις εστίες τους εξαιτίας πολέμων ή βίας, κατά την έκθεση.
Για να γίνουν ακόμα πιο μελανά τα χρώματα του πίνακα που αποκαλύπτει η έκθεση, το 95% των εκτοπισμών που οφείλονταν σε νέες ένοπλες συρράξεις σημειώθηκαν σε χώρες ευάλωτες στον αντίτυπο της κλιματικής αλλαγής.
«Η κλιματική αλλαγή και η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων ενδέχεται να επιτείνουν την αστάθεια και τις συγκρούσεις και να προκαλέσουν εξαναγκαστικούς εκτοπισμούς», σημειώνουν οι δύο ΜΚΟ.
Πηγή: AFP, ΑΠΕ-ΜΠΕ