Στη χώρα μας ζουν βρίσκονται σήμερα 82.000 πρόσφυγες. Και ένα μεγάλο ποσοστό αυτών θα μείνει εδώ. ”Είναι υποχρέωσή μας ως σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος να προλειάνουμε το έδαφος για την ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία και πολιτικό χρέος μας προς τις επόμενες γενιές να διασφαλίσουμε ότι δεν θα ανακύψει στο μέλλον μια κοινωνική διαστρωμάτωση με σημαντικές ανισότητες».
Με τα λόγια αυτά ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης προλόγισε την παρουσίαση καμπάνιας ευαισθητοποίησης της ελληνικής κοινωνίας για το πρόγραμμα ένταξης προσφύγων Helios με κεντρικό μήνυμα «Μπορούμε να δώσουμε πολλά ο ένας στον άλλο, κυρίως τον καλύτερό μας εαυτό», που υλοποιεί μαζί με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης.
Τι είναι όμως το Helios;
Σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές και έμπειρους φορείς – συνεργάτες, μέσω του προγράμματος HELIOS, ο ΔΟΜ στοχεύσει στην προώθηση της ένταξης των επωφελούμενων της διεθνούς προστασίας στην ελληνική κοινωνία, οι οποίοι διαμένουν σε προσωρινές δομές φιλοξενίας, μέσω των παρακάτω ενεργειών:
Μαθήματα ένταξης: Διεξαγωγή μαθημάτων ένταξης σε Εκπαιδευτικά Κέντρα Ένταξης σε όλη τη Χώρα. Κάθε κύκλος μαθημάτων θα έχει διάρκεια 6 μηνών και θα περιλαμβάνει ενότητες σχετικές με την εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας, τον πολιτιστικό προσανατολισμό, το βαθμό ετοιμότητας για εργασία κι άλλες δεξιότητες.
Στήριξη στέγασης: Στήριξη επωφελούμενων για ανεξάρτητη στέγαση σε διαμερίσματα με ενοικίαση στ’ όνομά τους, παρέχοντάς τους εισφορές για τις δαπάνες ενοικίασης και μετακόμισης και δικτύωση με ιδιοκτήτες διαμερισμάτων.
Στήριξη της απασχόλησης: Πρόβλεψη για ευκαιρίες ατομικής απασχόλησης και ενίσχυση της εργασιακής ετοιμότητας, μέσω της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, της πρόσβασης σε πιστοποιήσεις σχετικές με την εργασία και της δικτύωσης με πιθανούς εργοδότες.
Παρακολούθηση της διαδικασίας ένταξης: Τακτική αξιολόγηση της προόδου ένταξης των επωφελούμενων, ώστε να διασφαλιστεί ότι βρίσκονται σε θέση να διαπραγματευτούν επιτυχώς με τις ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος HELIOS και ότι θα μπορέσουν να ζήσουν αυτόνομοι στην Ελλάδα.
Ευαισθητοποίηση των κοινοτήτων υποδοχής: Διοργάνωση workshops, δραστηριοτήτων και events και διεξαγωγή μίας πανελλήνιας καμπάνιας ενημέρωσης, ώστε να δημιουργηθούν ευκαιρίες αλληλεπίδρασης μεταξύ των φιλοξενούμενων και της κοινωνίας υποδοχής, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ένταξης των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην συνέντευξη Τύπου για την καμπάνια, από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι και σήμερα έχουν εγγραφεί στο πρόγραμμα αυτό 18.947 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες, εκ των οποίων 6.115 έχουν λάβει επιδότηση ενοικίου για διαμερίσματα.
Από τους εγγεγραμμένους στο πρόγραμμα Helios το 35% προέρχονται από το Αφγανιστάν και το 32% από τη Συρία. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι το 43% αυτών έχουν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και το 19% έχουν πανεπιστημιακό τίτλο. Περισσότεροι από το 60% των εγγεγραμμένων, επίσης, έχουν από ένα έως δέκα χρόνια επαγγελματικής εμπειρίας.
Ο μεγαλύτερος αριθμός εγγεγραμμένων ήταν τον Σεπτέμβριο 2020, οπότε ξεπέρασαν τους 3.000 σε ένα μήνα.
″Κατανοώ την κόπωση αλλά ας μην κρυβόμαστε”
Όπως επισήμανε ο κ. Νότης Μηταράκης, «κατανοώ την κόπωση της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στο μεταναστευτικό. Δεν μπορούμε όμως να κρυβόμαστε πίσω από ιδεοληψίες και υπεκφυγές». Τόνισε δε παραμένει βασική προτεραιότητα του Υπουργείου η έξοδος των προσφύγων από τις δομές λέγοντας ότι η πολιτική αυτή επιταχύνει πλέον την ομαλότερη πρόσβασή τους στο Helios που αποτελεί ένα από τα πληρέστερα ενταξιακά προγράμματα που λειτουργούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επίσης ανέφερε πως το προσεχές διάστημα θα δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στην εκπόνηση περισσότερων προγραμμάτων εκπαίδευσης, θα εξεταστεί η δυνατότητα παροχής μεγαλύτερης εγγύησης στους ιδιοκτήτες ακινήτων (εγγύηση που να μπορεί να δίνεται κατευθείαν από τον ΔΟΜ) και το υπουργείο έχει προσανατολίσει και τη λειτουργία των Κέντρων Ένταξης Μεταναστών (ΚΕΜ) σε δράσεις εργασιακής συμβουλευτικής σε συνεργασία με τον ΔΟΜ.
Προσπαθούμε να φέρουμε κοντά τις δύο πλευρές
Η επικεφαλής του Τμήματος Ένταξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Λάουρα Κοράδο, τόνισε ότι η Επιτροπή εργάζεται μέχρι το τέλος του χρόνου πάνω σε ένα νέο σχέδιο δράσης στην ένταξη και συμπερίληψη, το οποίο θα περιλαμβάνει μέτρα εκπαίδευσης, στέγασης και εργασίας, με τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών, ενώ θα συνεχίσει να παρέχει χρηματοδότηση στην επόμενη χρηματοδοτική περίοδο όχι μόνο μέσα από το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης, αλλά και μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Χαρακτήρισε εξάλλου το Helios ένα «καλό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτευχθεί με τη χρηματοδότηση της ΕΕ και τη συνεργασία με διαφορετικούς εμπλεκόμενους».
Ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στην Ελλάδα, Τζιανλούκα Ρόκο υπογράμμισε ότι «σύμφωνα με την ελληνική, την ευρωπαϊκή και τη διεθνή νομοθεσία υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να μείνουν στην Ελλάδα και αυτό σημαίνει ότι το κράτος έχει την υποχρέωση να τους βοηθήσει ώστε να μπορούν να ζήσουν εδώ και επίσης σημαίνει ότι αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να προσπαθήσουν να ζήσουν στην Ελλάδα».
Πρόσθεσε εξάλλου ότι το Helios κάνει ένα βήμα μπροστά, καθώς «προσπαθεί να φέρει τις δύο πλευρές κοντά. Είναι ένας διαφορετικός τύπος προσέγγισης, καθώς πηγαίνεις πέρα από τα όσα σου προσφέρει το κράτος».
Μελλοντικά σχέδια
Ο γενικός γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής, Πάτροκλος Γεωργιάδης, επισήμανε ότι το υπουργείο έχει εξασφαλίσει τη συνέχιση του Helios και κατά την επόμενη χρηματοδοτική περίοδο με στόχο να ενταχθούν άλλοι 20.000 ωφελούμενοι σε αυτό.
Επίσης, την περίοδο 2021-2027 τόνισε ότι προγραμματίζεται η χρήση δύο ακόμα εργαλείων για την κοινωνική ένταξη: το ένα αφορά στη χρηματοδότηση δράσεων κοινωνικής ένταξης από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης για δράσεις κοινωνικής ένταξης και το δεύτερο στη χρηματοδότηση ενταξιακών προγραμμάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης για την περίοδο 2021-2026. Το τελευταίο θα περιλαμβάνει το πρόγραμμα που ανακοινώθηκε ότι θα γίνει σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ για τη χαρτογράφηση δεξιοτήτων και επαγγελματική κατάρτιση 20.000 προσφύγων, ενώ προαναγγέλθηκε ότι θα γίνουν και άλλες δράσεις σε συνεργασία με δήμους, κοινωνικούς φορείς, επιμελητήρια και αγροτικούς συνεταιρισμούς.