Φέτος, ο νέος Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης μαζί με την αγάπη του για την πρωτεύουσα έφερε και την ιδέα οι κεντρικοί δρόμοι της Αθήνας να στολιστούν για τα Χριστούγεννα με ιδιωτική πρωτοβουλία, να «υιοθετηθούν» δηλαδή από χορηγούς. Με αυτόν τον τρόπο, και ο στολισμός της πόλης θα ανανεωνόταν χωρίς να επιβαρυνθούν τα δημοτικά τέλη, και φορείς και επιχειρήσεις θα άνοιγαν έναν διάλογο με την πόλη και θα αναλάμβαναν την ευθύνη κάποιων τμημάτων της, αλλά το κυριότερο, ο παλαιός στολισμός θα αξιοποιούνταν προκειμένου να φωταγωγηθούν συνοικίες όπως, από την Μελετίου έως την Ευελπίδων, οι οποίες παρέμεναν διαχρονικά υποφωτισμένες.
Με λίγα λόγια, ο κος Μπακογιάννης είχε αποφασίσει να μας αλλάξει τα (χριστουγεννιάτικα) φώτα.
Τί γίνεται όμως, όταν κυριολεξία και μεταφορά συνυπάρχουν ταυτόχρονα σε μία πρόταση; Ή, όταν μία πρόταση είναι πρόσφορη με τόση ευκολία και σε κυριολεκτική και σε μεταφορική χρήση στους μεν και στους δε; Οι γλωσσολόγοι, σε κάθε περίπτωση, θα απαντήσουν ότι κάθε μεταφορά γεννήθηκε από μία κυριολεξία.
Κάπως έτσι, Αθηναίοι, κάτοικοι της Αττικής ή απλώς διερχόμενοι, έμειναν εμβρόντητοι μπροστά στα φώτα της Βασιλίσσης Σοφίας, που είχε αναλάβει η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, κοιτούσαν με απορία τον στολισμό και το συμπαγές κόκκινο με τους υπερμεγέθεις Άι-Βασίληδες της Coca-Cola στις στάσεις λεωφορείων της Πανεπιστημίου, μετρούσαν και αναμετριόντουσαν με τα λαμπάκια της Σταδίου από την Τράπεζα Πειραιώς και τον ΟΤΕ, και θωρούσαν αποσβολωμένοι τα χρυσά χοντροκομμένα περιδέραια της Ερμού από την Protergia. Για τους ιπτάμενους Άι-Βασίληδες του Κολωνακίου, για ό,τι απορία είχαν, απευθύνονταν στην Aegean.
H Μαλβίνα Κάραλη συνήθιζε να λέει ότι η αισθητική είναι ένα εύκαμπτο όργανο, που εξαρτάται από την παιδεία και την καταγωγή του καθενός. Κοντολογίς, ότι η αισθητική δεν είναι για τους λίγους, μήτε για τους πολλούς, αλλά για τον καθένα χωριστά. Σε κάθε περίπτωση, ο νέος αυτός στολισμός των κεντρικότερων οδικών αρτηριών της Αθήνας, ξένισε τους περισσότερους. Ήταν για εκείνους ξένος.
Αν επεβίωσε το ανθρώπινο γένος είναι για δύο λόγους. Ο ένας διότι δημιούργησε κοινότητες, πορεύτηκε δηλαδή σε κοινωνίες, ο άλλος, διότι τιμούσε, επέστρεφε, και αξιοποιούσε τις μνήμες του. Τα Χριστούγεννα ενώνουν και θυμούνται. Μας κάνουν να έρθουμε κοντά με τον άλλο και τον εαυτό μας και μας στρέφουν πίσω και μέσα μας. Το πνεύμα των Χριστουγέννων δεν γίνεται να μην αποτυπωθεί και σε ό,τι τα εξωραΐζει. Από τα πρώτα σκίτσα της ανθρωπότητας στα σπήλαια, στα τοιχώματα «διάβαζε» κανείς απεικονίσεις έμψυχων κυρίως όντων. Για αυτό και μέχρι σήμερα το βλέμμα αναζητά την ψυχή, το ζωντανό, την πνοή μέσα σε κάθε στολίδι, σε κάθε φωτισμό, σε κάθε «εικαστική εγκατάσταση».
Η ανομοιογένεια μεταξύ των κεντρικών δρόμων στον στολισμό φέτος μπορεί να θεωρηθεί ένα μειονέκτημα, όμως η καλή πρόθεση, το καινούργιο, η αφύπνιση για συνδιαλλαγή και συνάντηση, το βλέμμα που στράφηκε προς την Εσπερίαν και τις άλλες χώρες για προβληματισμό, μελέτη και παραδειγματισμό του τί και κυρίως του πώς γίνεται εκεί, ας πιστωθούν στα θετικά του εγχειρήματος.
Η πόλη ανήκει στους πολίτες, στους ανθρώπους που τη ζουν, την περπατάνε και την αγαπούν. Ούτε σε Στέγες, μήτε σε Ιδρύματα, πολύ περισσότερο σε Κέντρα. Μία από τις πιο όμορφες χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις είναι πριν από χρόνια να διασχίζουμε την Βασιλίσσης Σοφίας με τον παραδοσιακό στολισμό μαζί με τον πατέρα μου. Ο στολισμός σήμερα, ειδικά τις πρώτες ημέρες που ήταν λευκός, το μόνο που μου θύμιζε με τρόμο ήταν η ίσια, λευκή, οριστική και αμετάκλητη γραμμή του μόνιτορ στην εντατική, όταν εκείνος που αγαπάς, και ήταν όλη σου η ζωή, έχει φύγει.
Τι είναι τα Χριστούγεννα, αυτές οι παύσεις που προσφέρει η θρησκεία για φως, αγάπη και εντροπή, αν όχι η δυνατότητα να αισθανθείς ξανά εδώ, ξανά μαζί σου, εκείνους, εκείνο που ανεπίστρεπτα έχει φύγει;
