Τον Μάρτιο του 2018 τόνιζα σε συνέντευξή μου στο ΚΥΠΕ: «H Κύπρος θα πρέπει όσο είναι καιρός να διαμορφώσει μια πολιτική στα θέματα φορολογίας, ώστε να τεθεί έξω από τη στόχευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Μάλιστα, έθεσα το θέμα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τότε, εξηγώντας την έντονη κριτική στην ΕΕ εναντίον κρατών με χαμηλή φορολογία στις εταιρείες, όπως η Κύπρος, με στόχο την προσέλκυση ξένων εταιρειών, κι επέμενα στην έγκαιρη προσαρμογή μας.
Η Κύπρος προέβαλλε για χρόνια δύο επιχειρήματα:
α) Η φορολογία στην ΕΕ είναι αρμοδιότητα των κρατών, υπονοώντας ότι τυχόν επιδίωξη για επιβολή ενιαίας φορολογικής πολιτικής από την ΕΕ, μπορούσε να τερματιστεί με βέτο από ένα κράτος όπως η Κύπρος και
β) λόγω μικρού μεγέθους κι άλλων παραγόντων, η κυπριακή οικονομία επικεντρώθηκε στην παροχή υπηρεσιών προσφέροντας χαμηλό φορολογικό συντελεστή σε εταιρείες με έδρα την Κύπρο, ενώ άλλα κράτη επικεντρώθηκαν στα δικά τους πλεονεκτήματα π.χ. μέγεθος, ορυκτό πλούτο, τεχνολογία κ.ά.
Επειδή οι αποκαλύψεις σκανδάλων φοροαποφυγής ακολουθούσαν για χρόνια η μια μετά την άλλη και η πίεση διογκωνόταν χωρίς η Κυπρ. Κυβέρνηση να προσαρμόζεται, υπέβαλα συγκεκριμένες προτάσεις π.χ. παροχή κινήτρων για προσέλκυση εταιρειών με πλήρη παρουσία στην Κύπρο. Ο αριθμός εταιρειών που θα προσελκύονταν θα ήταν μικρότερος αλλά τα οφέλη ευρύτερα για την κοινωνία ως σύνολο.
Έτσι φτάσαμε στην τελευταία αποκάλυψη των «Pandora Papers», που τεκμηριώνουν την τεράστια αποφυγή φορολογίας μέσω πολύπλοκων σχημάτων εταιρειών, με αποτέλεσμα ζάμπλουτοι της υφηλίου και εντός Ευρώπης, να πληρώνουν ελάχιστο έως και μηδενικό φόρο. Για παράδειγμα, η νομότυπη αποφυγή φορολογίας γίνεται επειδή εταιρείες που θα πλήρωναν 35% φορολογία στα κέρδη τους, τα μεταφέρουν λογιστικά σε άλλο κράτος το οποίο δηλώνουν ως έδρα και πληρώνουν το 1/3 ή και λιγότερο.
Η τεράστια «τρύπα» στην πληρωμή φορολογίας συμβαίνει ενόσω βιώνουμε τις επιπτώσεις της πανδημίας και ψάχνουμε εισοδήματα στην ΕΕ για να χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη, ενώ οι ζάμπλουτοι δεν πληρώνουν ούτε καν αυτό που δίκαια τους αναλογεί! Είναι βέβαιο ότι η πίεση θα αυξάνεται και το δικαίωμα βέτο που απολαμβάνουν τα κράτη είναι ήδη υπό αμφισβήτηση.
Η συζήτηση στην Κύπρο τις τελευταίες μέρες επικεντρώθηκε στο κατά πόσο αναφέρθηκε το όνομα του Ν. Αναστασιάδη στο Ευρωκοινοβούλιο, αφού το Δικηγορικό Γραφείο «Νίκος Αναστασιάδης» περιλαμβάνεται στα αποκαλυπτικά έγγραφα, και όχι στην ουσία. Πάντως, έγινε ονομαστική αναφορά κατά της Κύπρου. Το δε χείριστο ήταν που ο Πρόεδρος πήγε στην Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με θέματα όπως την Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση και οι δημοσιογράφοι τον ρωτούσαν για την εμπλοκή του Γραφείου του!
Ένας αμόλυντος Πρόεδρος, όπως περιέγραψε τον εαυτό του, οφείλει ως αρχηγός κράτους να προστατεύει την πατρίδα θέτοντας τα συμφέροντά της υπεράνω των συμφερόντων της οικογένειας του. Ειδικά σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα με διάφορους ξένους να επιδιώκουν να μας «γωνιάσουν», ο Πρόεδρος οφείλει να θέτει τα συμφέροντα της πατρίδας υπεράνω των συμφερόντων των θυγατέρων του στο Δικηγορικό Γραφείο με το όνομά του.
Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο
costas.mavrides@europarl.europa.eu