Τα πρόσφατα σχόλια του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, σχετικά με την ενεργοποίηση του Άρθρου 5 περί συλλογικής Άμυνας σε περίπτωση Κυβερνοεπίθεσης, γεννούν προβληματισμούς και ερωτήματα τόσο ως προς το είδος των σχέσεων εντός του σκέλους του Οργανισμού, όσο και ως προς το μέλλον των Διεθνών Σχέσεων εν συνόλω.
Όπως είναι γνωστό, το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ σχετίζεται με τη συλλογική ανταπόκριση των μελών σε τυχόν επίθεση εναντίον κάποιου άλλου μέλους, κατόπιν της ενεργοποίησής του. Το γεγονός δε ότι η μοναδική φορά που τα μέλη προέβησαν σε τέτοιου είδους ενέργεια ήταν έπειτα από την 9/11 δημιουργεί έντονες ανησυχίες σχετικά με το εύρος και το μέγεθος της επίθεσης για την οποία κάνει λόγο ο Γενικός Γραμματέας.
Αν αναλογιστούμε τα τεκταινόμενα που ακολούθησαν ύστερα από την 9/11, αναφερόμενοι στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και στο Ευρώ-Ατλαντικό χάσμα που επήλθε από αυτό, αυτόματα γεννιούνται ανησυχίες σχετικά με τις σχέσεις που πρόκειται να διαμορφωθούν στο εξής σε περίπτωση που ο Οργανισμός προχωρήσει σε εκ νέου ενεργοποίηση του Άρθρου και μάλιστα με εντελώς διαφορετική αφορμή.
Δεδομένης μάλιστα και της αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρατηρούμε ότι αυξάνονται οι πιθανότητες το εν λόγω κράτος να προβεί τόσο σε εντονότερη πρόσδεση στο Ατλαντικό άρμα, όσο και σε ενέργειες που θα στοχεύουν στην ανάδειξή του σε εκ νέου Μεγάλη Δύναμη, ανεξάρτητη από τις επιταγές και το κοινό ευρωπαϊκό πνεύμα.
Οι Κυβερνοεπιθέσεις που έχουν δεχτεί τα μέλη του ΝΑΤΟ το τελευταίο διάστημα είναι πολυπληθείς, με χαρακτηριστικότερη την Κυβερνοεπίθεση του 2007 κατά της Εσθονίας. Ως επί τω πλείστον, συνήθης υπαίτιος για τις πράξεις αυτές δεν θεωρείται άλλη χώρα πέραν της Ρωσίας, η οποία ως γνωστόν αντιλαμβάνεται ως περικύκλωση την διεύρυνση που παρουσιάζει ο Οργανισμός, λόγω του εύρους και της εγγύτητας του ως προς εκείνο.
Στο περίπλοκο αυτό σκεπτικό προστίθεται ένας επιπλέον περιφερειακός δρών, η Τουρκία, η οποία όχι μόνο αποτελεί μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά το τελευταίο διάστημα φαίνεται να τρέφει στενές, μολονότι εργαλειακές, σχέσεις με την Ρωσία, κυρίως στον στρατιωτικό τομέα. Ένα μελλοντικό περιστατικό Κυβερνοεπίθεσης ενδέχεται να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τις ισορροπίες εντός του Οργανισμού, μιας και κράτη όπως η Τουρκία θα βρεθούν στο σημείο είτε να επιδείξουν εξαιρετικό διπλωματικό ελιγμό, είτε να αναγκαστούν να λάβουν κομβικές αποφάσεις.
Όπως είναι λογικό, το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του Άρθρου περί Συλλογικής Άμυνας σε ένα ζήτημα ιδιαιτέρως ασαφές και αβέβαιο, όπως είναι αυτό της Κυβερνοασφάλειας, θέτει τον κίνδυνο να ανοίξει τον ”Ασκό του Αιόλου” και να προκαλέσει ένα διαρκές ”κυνήγι μαγισσών”, στο οποίο τα κράτη-μέλη θα είναι αναγκασμένα να τοποθετηθούν ανοιχτά, λαμβάνοντας αποφάσεις που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τους συσχετισμούς δυνάμεων του Διεθνούς Γίγνεσθαι.
Έτσι, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η διεύρυνση της Ατζέντας του ΝΑΤΟ, με την μετατροπή του ιδίου σε έναν πομπό Ασφαλείας, σαφώς και αποσκοπεί στην περαιτέρω ενίσχυση της ακεραιότητας του Οργανισμού και στην προάσπιση των κρατών-μελών που το απαρτίζουν. Παρ’ όλα αυτά, η αντιμετώπιση ζητημάτων που διαφεύγουν του στρατιωτικού σκέλους θα πρέπει να εξετάζεται με προσοχή, καθώς οι αποφάσεις που πρόκειται να ληφθούν θα έχουν επιπτώσεις σε πολιτικό, διπλωματικό, αλλά και στρατιωτικό επίπεδο.