Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις μετά τη διαρροή εκατομμυρίων εγγράφων για Ρώσους ολιγάρχες που παρέκαμψαν τις δυτικές κυρώσεις- μετά το ξέσπασμα του πολέμου Ρωσίας -Ουκρανίας- μεταφέροντας περιουσιακά τους στοιχεία στην Κύπρο.
Ερευνα-κόλαφος που δημοσίευσε η Διεθνής Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), ο Guardian και οι συνεργάτες τους αποκαλύπτει ότι σχεδόν 100 Ρώσοι ολιγάρχες μετέφεραν περιουσιακά στοιχεία αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ώστε να αποφύγουν τις κυρώσεις που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση για την εισβολή στην Ουκρανία.
Ανάμεσα στα πρόσωπα που εμπλέκονται στο σκάνδαλο είναι και ο πρώην ιδιοκτήτης της Τσέλσι, Ρομάν Αμπράμοβιτς, καθώς τα αρχεία αποκαλύπτουν μυστικές πληρωμές από τον Ρώσο ολιγάρχη, που παραβίασαν τους κανόνες του «οικονομικού fair play» της UEFA.
Oι συναλλαγές, που αποκαλύφθηκαν μέσω κοινής έρευνας του Guardian και διεθνών συνεργατών του, ενδέχεται να οδηγήσουν την αγγλική Premier League στην επιβολή ποινών στην Τσέλσι, ακόμα και με αφαίρεση βαθμών.
Οι φάκελοι που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας αποκαλύπτουν μια σειρά πληρωμών αξίας δεκάδων εκατομμυρίων λιρών επί μια δεκαετία, οι οποίες διοχετεύθηκαν μέσω υπεράκτιων οχημάτων που ανήκαν στον Αμπράμοβιτς. Οι εν λόγω συναλλαγές φαίνεται να ήταν προς όφελος της Τσέλσι, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το αν δηλώθηκαν στους λογαριασμούς που υποβλήθηκαν στα διοικητικά όργανα του ποδοσφαίρου.
Aνάμεσα στους δωρεοδόχους, φαίνεται να περιλαμβάνονται ο ατζέντης του Βέλγου πρώην άσου της Τσέλσι, Eντέν Αζάρ, ένας συνεργάτης του πρώην προπονητή της αγγλικής ομάδας, Aντόνιο Κόντε και παράγοντες της Τσέλσι. Άλλες πληρωμές φαίνεται να συνδέονται με τη μεταγραφή των παικτών Γουλιάν και Σαμουέλ Ετό.
Οι πληρωμές ήρθαν στο φως χάρη σε μια διεθνή έρευνα γνωστή ως “Cyprus Confidential”, από την οποία 3,6 εκατομμυρία υπεράκτια αρχεία διέρρευσαν στη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και στη γερμανική Paper Trail Media.
Τα οικονομικά στοιχεία της Τσέλσι εξετάζονται ήδη από την Πρέμιερ Λιγκ σε μια έρευνα που καλύπτει την περίοδο από το 2012 έως το 2019, αφού το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς του συλλόγου του δυτικού Λονδίνου ανέφερε οικειοθελώς ότι είχαν υποβληθεί «ελλιπείς οικονομικές πληροφορίες» κατά τη διάρκεια της θητείας του Αμπράμοβιτς.
Η αγγλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία επιβεβαίωσε ήδη στον Guardian ότι διεξάγει επίσης έρευνα για την Τσέλσι, ενώ η UEFA έχει ήδη επιβάλει πρόστιμο 9,8 εκατομμυρίων ευρώ στον σύλλογο για την ομολογία, μολονότι δεν μπορεί να εξετάσει οικονομικά στοιχεία πέρα των τελευταίων τριών ετών.
Τώρα τα έγγραφα, που χρονολογούνται κατά τη διάρκεια και εκτός της υπό εξέταση περιόδου, εγείρουν νέα ερωτήματα σχετικά με το αν ο Αμπράμοβιτς παραβίαζε επανειλημμένα τους κανόνες του ποδοσφαίρου προς όφελος της Τσέλσι, καθώς ο σύλλογος ανέβηκε στην κορυφή του παγκόσμιου ποδοσφαίρου.
«Πληρωμές εκτός βιβλίων»
Το 2003 ο Ρομάν Αμπράμοβιτς, επενδύοντας το ποσό των 140 εκατ. λιρών αγόρασε την Τσέλσι, «πλημμυρίζοντας» ταυτόχρονα τον σύλλογο με λεφτά, ώστε να αρχίσει τις μεγάλες επιτυχίες.
Η «αυτοκρατορία του Ρόμαν» θα συνεχιζόταν αν δεν κατέρρεε την ημέρα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, αναγκάζοντας τον Αμπράμοβιτς να πουλήσει την ομάδα εξαιτίας κυρώσεων που του επιβλήθηκαν.
Ο Guardian στο πλαίσιο της έρευνας της υπόθεσης «Cyprus Confidential» εξέτασαν τα αρχεία και ανακάλυψαν κρυφές πληρωμές που συνδέονται με κομβικές στιγμές της οργάνωσης και της κατάκτησης τροπαίων.
Το υλικό, το οποίο προέρχεται από έναν κυπριακό πάροχο υπεράκτιων υπηρεσιών που ονομάζεται MeritServus, κοινοποιήθηκε στο ICIJ από τη μη κερδοσκοπική ομάδα Distributed Denial of Secrets.
Στις 18 Ιουλίου 2017, όπως προκύπτει από τα αρχεία, μια εταιρεία ιδιοκτησίας του Αμπράμοβιτς, η Conibair Holdings, με έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους (BVIs), υπέγραψε συμφωνία με τον Federico Pastorello, Ιταλό ποδοσφαιρικό ατζέντη. Ο Ιταλός έχει περιγραφεί σε πολλά δημοσιεύματα ως φίλος του Αντόνιο Κόντε, του πρώην προπονητή της Τσέλσι, και έχει μιλήσει στο παρελθόν για τις διαπραγματεύσεις του συμβολαίου του προπονητή στα ΜME. Η Conibair συμφώνησε να πληρώσει 10 εκατ. λίρες στον Pastorello για το 75% του μεριδίου του Excellence Investment Fund (EIF), μιας επιχείρησης που εδρεύει στην αμερικανική πολιτεία Delaware.
Την ίδια ημέρα, η Τσέλσι ανακοίνωσε ότι ο Κόντε, ο οποίος μόλις είχε οδηγήσει τον σύλλογο στην κατάκτηση του τίτλου της Premier League, υπέγραψε νέο συμβόλαιο 9,6 εκατ. λιρών ετησίως. Ο Pastorello αρνήθηκε να σχολιάσει αν οι δύο συμφωνίες συνδέονται μεταξύ τους, δηλώνοντας πως «Ο Αντόνιο Κόντε δεν είναι πελάτης μας».
Το δημοσίευμα του Guardian συνεχίζει αναφέροντας πως κατά τη διάρκεια της σεζόν που ο Κόντε κατέκτησε τον τίτλο, ο Αζάρ σημείωσε 16 γκολ, που αποτέλεσε ένα από τα κορυφαία σημεία μιας λαμπρής επταετίας, στην οποία ήταν αρχηγός της, κατακτώντας έξι τρόπαια σε αγγλικές και ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Ο Αζάρ είχε έρθει στην Τσέλσι το 2012 έναντι 35 εκατ. ευρώ, μια πολύ σημαντική μεταγραφή μετά από δύσκολες διαπραγματεύσεις με τον ατζέντη του παίκτη, Τζον Μπικό-Πενακέ, ο οποίος φέρεται να πήρε μία σημαντική προμήθεια ύψους περίπου 6 εκατ. λιρών.
Στις 29 Μαρτίου 2013, σύμφωνα πάντα με τα έγγραφα, η Leiston Holdings με έδρα τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, που ανήκει στον Αμπράμοβιτς, συμφώνησε να καταβάλει 7 εκατ. ευρώ σε μια εταιρεία με έδρα το Ντουμπάι που ονομάζεται Gulf Value FZE για «συμβουλευτικές υπηρεσίες [...] που σχετίζονται με [...] αθλητική έρευνα». Η σύμβαση υπογράφηκε για λογαριασμό της εταιρείας από τον Μπικό-Πενακέ. Δεν είναι σαφές αν η πληρωμή δηλώθηκε στις ποδοσφαιρικές αρχές.
Σε μια άλλη περίπτωση, η Leiston κατέβαλε 1 εκατ. λίρες στην Association des Jeunes Espoirs de Bobo, πρώην ομάδα του Μπερτράν Τραορέ, μέσω συμβολαίου που υπέγραψε ο αδελφός του Νταβίντ. Το συμβόλαιο χρονολογείται δύο μήνες μετά την υπογραφή του αμυντικού στην Τσέλσι.
Άλλα έγγραφα αποκαλύπτουν επίσης πληρωμές ύψους τουλάχιστον 7 εκατ. ευρώ που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 2005 και 2017 σε εταιρείες που συνδέονται με τους Ζόραν και Βλάντιτα Λέμιτς. Ο τελευταίος, Σέρβος ατζέντης και βασικός σύμβουλος του Αμπράμοβιτς, φέρεται να είχε καθοριστικό ρόλο στην υπογραφή «αστεριών» της ομάδας, όπως ο Άρεν Ρόμπεν, ο Μπράνισλαβ Ιβάνοβιτς, ο Νεμάνια Μάτιτς και ο προπονητής Κάρλο Αντσελότι.
Από άλλα έγγραφα προκύπτει μία «πληρωμή» 250.000 λιρών στον πρώην αθλητικό διευθυντή της Τσέλσι, Φρανκ Άρνεσεν. Ο Άρνεσεν δήλωσε στον Guardian ότι θα περίμενε το μπόνους να προέρχεται από την Τσέλσι και όχι από άλλη εταιρεία, αλλά δεν γνώριζε για τυχόν παραβιάσεις των κανόνων και την δήλωσε για φορολογικούς σκοπούς.
Η Τσέλσι κινδυνεύει με βαριές καμπάνες σύμφωνα με ειδήμονες
Τέσσερις κορυφαίοι αθλητικοί δικηγόροι δήλωσαν στον Guardian ότι ορισμένες από τις πληρωμές ενδέχεται να έχουν παραβιάσει κανόνες, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών της Premier League και της Uefa για το οικονομικό fair play (FFP).
Το FFP εισήχθη από την Uefa στην αρχή της σεζόν 2011-12 - με παρόμοιους περιορισμούς που υιοθετήθηκαν δύο χρόνια αργότερα από την Premier League.
Ο Σάμουελ Κάθμπερτ, αθλητικός δικηγόρος δήλωσε: «Εάν ένας σύλλογος κρύβει τα έξοδα του [...] πληρώνοντας αυτά τα ποσά μέσω άλλων οντοτήτων, είναι πιθανό να παραβιάζει τους κανόνες του FFP. Καταστρατηγεί ουσιαστικά τις κανονιστικές απαιτήσεις, οι οποίες περιορίζουν την ικανότητά του να δαπανά, και ξοδεύει αντ′ αυτού μέσω μιας υπεράκτιας εταιρείας.
«Οποιαδήποτε ευκαιρία για την απόκτηση αθέμιτου πλεονεκτήματος στρεβλώνει τον ανταγωνισμό υπέρ ενός συγκεκριμένου συλλόγου και υπονομεύει την ακεραιότητα του ποδοσφαίρου, σε θεμελιώδες επίπεδο αρχών».
Τρεις άλλοι δικηγόροι, οι οποίοι ζήτησαν να μην κατονομαστούν λόγω πιθανής σύγκρουσης συμφερόντων, εξέφρασαν την ίδια άποψη.
Εκτός από τις οικονομικές παραβιάσεις φαίνεται πως ο Αμπράμοβιτς χρηματοδότησε κρυφά προσπάθειες να καταργηθούν οι κανόνες του FFP μέσω των δικαστηρίων, ανεπιτυχώς. Τον Φεβρουάριο του 2014, η Leiston Holdings του Αμπράμοβιτς συμφώνησε να καταβάλει 100.000 λίρες στον Γάλλο δικηγόρο ονόματι Ζαν-Λούις Ντουπόντ, ο οποίος αμφισβητούσε τη νομιμότητα και την εγκυρότητα του FFP ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Leiston, η οποία θεωρείται ότι ενεργούσε για λογαριασμό της Τσέλσι, είχε «επιχειρηματικό συμφέρον» από την έκβαση της υπόθεσης, όπως προκύπτει από το συμβόλαιο.
Οι περιπτώσεις Ετό και Γουλιάν
Οι μεταγραφές των Ετό και Γουιλιάν φέρεται να συνδέονται με πληρωμές εταιρείας, που ανήκει στον Αμπράμοβιτς, προς την ομάδα Ανζί Μαχατσκαλά από το Νταγκεστάν της Ρωσίας - που πλέον δεν υπάρχει. Η τύχη της ομάδας άλλαξε για λίγο όταν ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Σουλεϊμάν Kερίμοφ αγόρασε τον σύλλογο το 2011 και χρηματοδότησε μεγάλες μεταγραφές. Όμως, το 2013, ο Kερίμοφ άλλαξε τακτική και μείωσε τον προϋπολογισμό της Aνζί, βυθίζοντας τον σύλλογο σε οικονομική αιμορραγία, αναγκάζοντάς την να πουλήσει παίκτες.
Εκείνο το καλοκαίρι, η Τσέλσι πήρε τα δύο «αστέρια» της Ανζί μέσα σε δύο ημέρες. Πρόκειται για τον Καμερουνέζο επιθετικό Σαμουέλ Ετό και τον 25χρονο επιθετικό Γουλιάν.
Ο Βραζιλιάνος που κέρδισε 5 συνολικά τίτλους με την Τσέλσι, ήταν στα πρόθυρα να υπογράψει στην αντίπαλό της, την Τότεναμ, με τον Αμπράμοβιτς να τηλεφωνεί στον Kερίμοφ, ανατρέποντας τα δεδομένα την τελευταία στιγμή. Δύο μήνες νωρίτερα, η Leiston Holdings, ιδιοκτησίας Αμπράμοβιτς, συμφώνησε να πληρώσει δύο εταιρείες που συνδέονται με τον Kερίμοφ για «υπηρεσίες [...] που σχετίζονται με το ποδόσφαιρο, συμπεριλαμβανομένων του scouting και άλλων συμβουλευτικών υπηρεσιών».
Η Tobeo Services Inc και η Fernington Invest Corp, αμφότερες με έδρα τις Παρθένους Νήσους, επρόκειτο να πληρωθούν η καθεμία 12 εκατ. ευρώ, με ημερομηνία 10 Ιουνίου 2013.
Εκπρόσωπος της Τσέλσι δήλωσε στον Guardian: «Αυτοί οι ισχυρισμοί προϋπήρχαν της σημερινής ιδιοκτησίας του συλλόγου. Βασίζονται σε έγγραφα τα οποία δεν έχουν επιδειχθεί στον σύλλογο και δεν αφορούν κανένα άτομο που βρίσκεται σήμερα στον σύλλογο».
Ο εκπρόσωπος δήλωσε ότι κατά τη διάρκεια της εξαγοράς του συλλόγου - από μια κοινοπραξία με επικεφαλής τον Αμερικανό επενδυτή Τοντ Μπόελι- οι αγοραστές έλαβαν γνώση «ελλιπών οικονομικών αναφορών σχετικά με συναλλαγές κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ιδιοκτησίας του συλλόγου».
Πηγή: Guardian