Η απότομη στροφή της Κίνας από τον κλειστό κομμουνισμό στον «άγνωστο» καπιταλισμό, φαίνεται ότι έχει αποπροσανατολίσει τη νέα γενιά, που από καριερίστες σε υψηλόβαθμες θέσεις εγκαταλείπουν τα πάντα για να επιστρέψουν στο … χωριό.
Πριν από μια δεκαετία, οι περισσότεροι νεαροί κινέζοι είχαν ως όνειρο ζωής να δημιουργήσουν καριέρα ως υψηλόβαθμα στελέχη πολυεθνικών, να φτιάξουν τη δική τους εταιρεία, να ταξιδέψουν σε όλο τον κόσμο και να ζήσουν μια ζωή στα πρότυπα της Δύσης. Μακριά από την παραδοσιακή ζωή των γονιών τους, που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν σε ένα κλειστό -αλλά προστατευμένο- καθεστώς.
Μετά την πανδημία του κορονοϊού όμως, το κινεζικό οικονομικό θαύμα άρχισε να κλυδωνίζεται. Η οικονομία, δυσκολεύεται να ξανά βρει τους ρυθμούς της και η κοινωνία το ίδιο.
Η ανεργία, κυρίως στους νέους έχει εκτοξευτεί και η ακρίβεια κάνει δύσκολη την διαβίωση στις πόλεις.
Η γενιά των Z και των millennials, που έχουν γεννηθεί τη δεκαετία του 1990 και του 2000, βιώνουν το άγνωστο -για τους κινέζους-συναίσθημα της ανεργίας.
Πολλοί νέοι έχουν αρχίσει να αυτοπροσδιορίζονται ως «συνταξιούχοι» και όσοι δεν έχουν απολυθεί, παραιτήθηκαν αναζητώντας μια ζωή που να μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά, με περισσότερο ελεύθερο χρόνο και διαφορετικά ενδιαφέροντα. Μια ζωή στο χωριό, όπως ζούσαν οι παππούδες τους.
Νέοι σε απόγνωση
Πέρυσι, ένας 22χρονος που αυτοαποκαλείται «συνταξιούχος», εγκατέλειψε την πόλη και έφτιαξε μια καλύβα από μπαμπού στην άκρη ενός γκρεμού στην ορεινή επαρχία Guizhou της Κίνας.
Ο Wenzi, ο οποίος στο παρελθόν έκανε διάφορες δουλειές ως μηχανικός σε εργοστάσια αυτοκινήτων. δήλωσε ότι βαρέθηκε να ασχολείται με μηχανές κάθε μέρα. Παραιτήθηκε και επέστρεψε στο χωριό του, όπου προσπάθησε να βρει δουλειά αλλά τίποτα δεν ήταν όπως το ήθελε.
«Όσο περνά ο καιρός, αρχίζω να αντιλαμβάνομαι το νόημα της ζωής. Η ζωή δεν είναι μόνο η ευημερία της πόλης. Η ηρεμία της εξοχής έχει τη δική της ομορφιά», έγραψε στο προφίλ του στο Douyin, την κινεζική εκδοχή του TikTok που ανήκει στην ByteDance.
Από τότε που μετακόμισε στα βουνά, ο Wenzi ανεβάζει βίντεο στον λογαριασμό του όπου μαγειρεύει, μαζεύει λαχανικά και συντηρεί την καλύβα του στην κορυφή του βουνού.
Ο Chung Chi Nien, καθηγητής στο Πολυτεχνείο του Χονγκ Κονγκ δηλώνει, ότι δεν τον εκπλήσσει το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι νέοι επιλέγουν να «αποσυρθούν» ή να «συνταξιοδοτηθούν» στην ύπαιθρο. Έχει γίνει πολύ δύσκολο να βρεις δουλειά, ειδικά καλές θέσεις εργασίας, στις μεγάλες πόλεις, ιδιαίτερα τώρα που η κινεζική οικονομία δυσκολεύεται» δήλωσε στο CNBC.
Υψηλά ποσοστά ανεργίας στους νεόυς
«Στις αρχές του 2024, πάνω από 11,8 εκατομμύρια αποφοίτων κολεγίων, εισήλθαν στην αγορά εργασίας της Κίνας, σπάζοντας κάθε ρεκόρ, εντείνοντας έναν σκληρό ανταγωνισμό που οδήγησε το κράτος να «υποτιμήσει» τα πτυχία των κολεγίων για να μπορέσουν να βρουν δουλειά οι απόφοιτοι των πανεπιστημίων», εξήγησε ο καθηγητής.
Έτσι, η ζωή έγινε πιο δύσκολη για άτομα με λιγότερα διαπιστευτήρια και εμπειρία, μειώνοντας τις πιθανότητες πρόσληψης σε μια καλή δουλειά.
Το ποσοστό ανεργίας των νέων στην Κίνα τον Αύγουστο έφτασε σε νέο ρεκόρ 18,8%, το υψηλότερο από τότε που ξεκίνησε το νέο σύστημα τήρησης αρχείων. Ένα μήνα πριν ήταν στο 17,1%.
ι όλα αυτά, εν μέσω σκληρών προκλήσεων για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο που βιώνει τεράστια μείωση της εγχώριας ζήτησης προιόντων και φυσικά την κατακόρυφη πτώση του στεγαστικού τομέα.
«Αν προσθέσετε αυτούς τους παράγοντες μαζί, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι νέοι επιλέγουν να «αποσυρθούν» ή να «συνταξιοδοτηθούν» στην ύπαιθρο, καθώς έχει γίνει πολύ δύσκολο να βρει κανείς δουλειά, και να ζήσει από αυτήν», δήλωσε ο καθηγητής Chung.
Δουλειές του ποδαριού για πτυχιούχους
«Τα τελευταία τρία χρόνια, οι τομείς των υπηρεσιών που είχαν πολλές και καλοπληρωμένες δουλειές, που απορροφούσαν πολλούς νέους πτυχιούχους, συρρικνώθηκαν απότομα, ιδίως στον τομέα των ακινήτων και των χρηματοοικονομικών», δήλωσε ο Dan Wang, επικεφαλής οικονομολόγος της Hang Seng Bank China.
«Ενώ υπάρχουν χαμηλότερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας διαθέσιμες στις πόλεις, οι μορφωμένοι νέοι δεν τις θέλουν και προτιμούν να μην κάνουν τίποτα», αναφέρει ο Wang.
Αν και υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις εργασίας στον τομέα της μεταποίησης,
Ο Keyu Jin, αναπληρωτής καθηγητής οικονομικών στο London School of Economics, υποστηρίζει ότι οι νέοι δεν θέλουν τέτοιες «δουλειές του ποδαριού», που μπορεί να τις κάνει οποιασδήποτε που δεν έχει πτυχίο.
«Προτιμούν να κάθονται στο σπίτι με τους γονείς τους [και] να περιμένουν για μια καλύτερη δουλειά», είπε Keyu Jin με έντονα επικριτικό ύφος.
Όμως, οι νέοι «συνταξιούχοι» κινέζοι, αρνούνται την ρετσινιά της «τεμπελιάς», που προσπαθεί να τους προσάψει η παλαιότερη γενιά, επικαλούμενοι τις «παχιές» υποσχέσεις της κινεζικής κυβέρνησης για ένα καλύτερο μέλλον.
«Τέτοιες κατηγορίες απέναντι στους νέους, αν και άδικες, είναι κατανοητές στην κινεζική κοινωνική κουλτούρα» δήλωσε ο Wang της Hang Seng Bank China.
«Οι Κινέζοι πιστεύουν ότι όποιος σπουδάζει και λαμβάνει πανεπιστημιακή μόρφωση πρέπει να χρησιμοποιήσει τα εφόδια του για να εργαστεί σκληρά», αναφέρει ο οικονομολόγος, λέγοντας ότι η εκπαίδευση είναι συνήθως η μεγαλύτερη επένδυση μιας κινεζικής οικογένειας, εκτός από τη στέγαση.
Ωστόσο, πολλοί από τους νέους καταφέρνουν και έχουν ένα εισόδημα, είτε από το ηλεκτρονικό εμπόριο ή ως influencers και youtubers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και η εξοχή, είναι ένα καλό σκηνικό για τη λειτουργία αυτών των επιχειρήσεων, καθώς το φυσικό σκηνικό και ο χαλαρωτικός τρόπος ζωής μπορούν να τραβήξουν τους θεατές.
Οικοι ευγηρίας για νέους
Το πιο εξωπραγματικό ωστόσο είναι, ότι έχουν δημιουργηθεί και λειτουργούν ήδη «οίκοι ευγηρίας νέων» που κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πρόκειται για εγκαταστάσεις που απευθύνονται αποκλειστικά σε νέους έως 45 ετών, οι οποίοι μπορούν να μείνουν για όσο διάστημα επιθυμούν, μη κάνοντας τίποτα.
«Οι νέοι που βιώνουν υψηλό άγχος και μια αίσθηση απελπισίας, αναζητούν μέρη για να προβληματιστούν και να κάνουν ένα restart στη ζωή τους, οδηγώντας έτσι την ανάγκη δημιουργίας «μικρών οίκων ευγηρίας»», δήλωσε η Jia Miao, επίκουρος καθηγήτρια στο NYU της Shanghai.
Πόσο όμως θα μπορούσε να διαρκέσει αυτό το κύμα «συνταξιοδοτήσεων» και «γηροκομείων» στην Κίνα η οποία αντιμετωπίζει ήδη μια δημογραφική κρίση;
Οι νέοι, στην προσπάθεια τους να ανακαλύψουν την ταυτότητά τους σε μια χώρα που αλλάζει με αστραπιαίους ρυθμούς, αρνούνται οτιδήποτε παραδοσιακό, όπως ο γάμος, η δημιουργία οικογένειας και μια ζωή με υποχρεώσεις.
«Κι ενώ η αγροτική Κίνα θα συνεχίσει να αποτελεί καταφύγιο για την περίφημη «αστική ανεργία», το ερώτημα είναι: για πόσο καιρό ακόμη θα μπορούν οι νέοι Κινέζοι να ζήσουν στην αγροτική Κίνα, που είναι πολύ μακριά από τον σύγχρονο τρόπο ζωής της μεσαίας τάξης που έμαθαν να επιθυμούν» είπε ο Wang.
Πηγή: CNBC