Μια ματιά στο Κοινοτικό Δίκαιο και στις Συνθήκες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα μας πείσει πως έχουμε ξεφύγει από τη διαπίστωση «κάτι δεν πάει καλά με την Ένωση». Πού βρίσκεται η γειτονιά μας; Πώς εξελίσσεται το διεθνές σύστημα και πού βρίσκεται η Ε.Ε; Πώς θα επηρεάσουν οι εξελίξεις την Ε.Ε αν συνεχίσει να βρίσκεται σε αδράνεια;
Η Μέση Ανατολή φλέγεται.
Η υποχώρηση του ΙSIS στη Συρία, έστειλε το λάθος μήνυμα στην Ε.Ε. Το μόνο ζήτημα το οποίο απασχολούσε την Ε.Ε όταν το Χαλιφάτο βρισκόταν σε φάση προέλασης, ήταν το προσφυγικό. Οι Βρυξέλλες δεν ήταν έτοιμες να αντιμετωπίσουν αυτό το μείζον ζήτημα και τελικά, για άλλη μια φορά, μια προσωρινή λύση έδωσε το τηλεφώνημα στην Ουάσινγκτον και την ενεργοποίηση του ΝΑΤΟ ενώ ταυτόχρονα, η Συνθήκη Σένγκεν, έπαψε να λειτουργεί.
Αυτή τη στιγμή το Ισλαμικό Κράτος υποχωρεί στη Συρία. Παρόλα αυτά, η σταθεροποίηση της περιοχής, αργεί πολύ ακόμη. Στην Ευρώπη δε συζητιέται καθόλου το τι γίνεται στην περιοχή. Ο Λίβανος είναι έτοιμος να πέσει στα χέρια της Χιζμπολά, η Αίγυπτος συνεχίζει να ματώνει από εξτρεμιστικές ομάδες που πολιτικά εκπροσωπούνται από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Η Σαουδική Αραβία είναι έτοιμη να λάβει σοβαρά μέτρα απέναντι στο Ιράν τη στιγμή που εκτοξεύονται πύραυλοι από την Υεμένη, εναντίον του Ριάντ. Το Ιράν έχει προχωρήσει σε μια συμμαχία με τη Ρωσία και την Τουρκία και το Ισραήλ αισθάνεται πιο έντονα από ποτέ το αίσθημα της περικύκλωσης.
Σχέσεις της Ε.Ε με Ρωσία και ΗΠΑ: Μετέωρες.
Ο κόσμος που μας κληροδότησε η πτώση του Τείχους, δεν ήταν εκείνος που φανταζόμασταν. Όταν κάποιοι άνθρωποι συναντήθηκαν μετά από 5,5 δεκαετίες, δεν περίμεναν οτι η Ευρώπη θα γίνει ξανά μια περιοχή αστάθειας. Η ΕΖ ακόμη προσπαθεί να σταθεροποιηθεί από τον σεισμό του 2008-2009, η Ε.Ε έχει ένα μέλος λιγότερο, τα δημοψηφίσματα δίνουν και παίρνουν, η ακροδεξιά εμφανίζεται πάλι στη Γηραιά Ήπειρο και πλέον έχουμε μια Γερμανία σε φάση αναζήτησης κυβερνητικού σχήματος με παράλληλη εξέλιξη των αποσχιστικών τάσεων της Καταλωνίας.
Η Ε.Ε εξαρτάται ενεργειακά από τη Ρωσία κατά 60%. Το ζήτημα της Ουκρανίας «καίει» τις δύο πλευρές. Η Ρωσία θεωρεί την Ουκρανία ως την χώρα που ενώνει τη Μόσχα με τη Μαύρη Θάλασσα και με την Ανατολική Ευρώπη. Η εύκολη λύση της εξίσωσης των ευρωρωσικών σχέσεων βρισκόταν στις ΗΠΑ. Τι γίνεται όμως όταν οι σχέσεις Βρυξελλών (και Γερμανίας) με τις ΗΠΑ δε θυμίζουν σε τίποτε αυτές της τελευταίας δεκαετίας του 20ου αιώνα; Όλο και περισσότερες φωνές στην Ευρώπη, μετά την εκλογή του Trump στις ΗΠΑ, υποστηρίζουν πως η Ε.Ε πρέπει να απομακρυνθεί από τις ΗΠΑ.
Υπάρχει όμως ένα τεράστιο πρόβλημα. Η άμυνα και η ασφάλεια. Αν το ΝΑΤΟ πάψει να παρέχει την ομπρέλα άμυνας στην Ε.Ε, τότε οι Βρυξέλλες μπαίνουν σε νέες περιπέτειες που θα αυξήσουν την εσωστρέφειά της. Επομένως, η Ε.Ε έχει προβλήματα και με τις δύο δυνάμεις και ταυτόχρονα εξαρτάται από την πρώτη ενεργειακά και από τη δεύτερη αμυντικά. Ο πιο δύσκολος γρίφος που πρέπει να λύσει η Ε.Ε είναι η εξισορρόπηση των σχέσεών της με τις ΗΠΑ και με τη Ρωσία που ως γνωστόν, προσπαθούν να πετύχουν τη μεγαλύτερη δυνατή επιρροή επί της Γηραιάς Ηπείρου.
Κοινή Εξωτερική Πολιτική της Ε.Ε: Εκεί από όπου θα έπρεπε να στηριχθεί η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ε.Ε, είναι δομικά. Έχουν να κάνουν με το πώς οικοδομήθηκε. Η ψευδαίσθηση οτι η συνεργασία στα πέριξ των οικονομικών θεμάτων θα έφερνε σταθερότητα, αποκαλύφθηκε.
Η οικονομία είναι από τους πιο σημαντικούς σταθεροποιητικούς παράγοντες. Πρώτη όμως είναι η άμυνα και η ασφάλεια. Τα κράτη τείνουν να εμπιστεύονται πολύ περισσότερο το ένα το άλλο όταν νιώθουν οτι δεν απειλούνται. Απόδειξη: Οι σχέσεις Ε.Ε και ΝΑΤΟ όταν υπήρχε η σοβιετική απειλή. Η Κοινή Εξωτερική Πολιτική της Ε.Ε. θα μπορούσε να γίνει η κορωνίδα μιας νέας προσπάθειας ανασυγκρότησης της Ένωσης και σύγκλισης μεταξύ των μελών του. Η εξωτερική πολιτική μπορεί να λειτουργήσει ενοποιητικά για τα κράτη και να βάλει «πάγο» στις εξελίξεις αποδόμησης που εδώ και μια δεκαετία περίπου, λαμβάνουν χώρα. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται να επαναπροσδιοριστούν οι σχέσεις της Ε.Ε με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και βέβαια, με την Κίνα. Η γεωπολιτική παράμετρος απουσιάζει τελείως από τους υπολογισμούς της Ε.Ε και αυτό ήδη, έχει κοστίσει. Αν η Ε.Ε συνεχίσει να πορεύεται αδρανής σε όσα συμβαίνουν στην γειτονιά της, μην περιμένουμε να σταματήσει η διαρκής αποδόμησή της. Η εσωστρέφεια άλλωστε αντιμετωπίζεται μόνο από την εξωστρέφεια.