Η κλιματική κρίση παραμένει στην κορυφή της παγκόσμιας ατζέντας ακόμα και τώρα που ο κόσμος βγαίνει σταδιακά από την κρίση της πανδημίας. Η Σύνοδος Κορυφής της G20 τον Οκτώβριο και οι διαπραγματεύσεις της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα τον Νοέμβριο, αποτελούν σημαντικές ευκαιρίες των κυβερνήσεων αφενός για να απαντήσουν στα ευρήματα της Έκθεσης Σύνθεσης, σύμφωνα με τα οποία οι σημερινές εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (NDC) οδηγούν σε αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 2,7°C, και αφετέρου να λάβουν τα μέτρα που χρειάζονται σήμερα, ώστε να μειωθούν στο μισό οι παγκόσμιες εκπομπές έως το 2030 και να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα το 2050.
Αυτές οι «κόκκινες γραμμές» είναι το λιγότερο που απαιτούμε από τους παγκόσμιους ηγέτες. Ενώ οι αρμόδιοι φορείς και οι οικοδεσπότες των διασκέψεων θα πρέπει να υποστηρίξουν τις παρακάτω προτεραιότητες, θα χρειαστεί επίσης όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς να κινητοποιηθούν προκειμένου να προωθήσουν ριζικές αλλαγές και να μετασχηματίσουν την παγκόσμια οικονομία.
1. Επιτάχυνση της απανθρακοποίησης τώρα - Όχι άλλες δικαιολογίες
Οι κυβερνήσεις, οι πόλεις, οι εταιρείες, η επιστημονική κοινότητα, η κοινωνία των πολιτών και οι επενδυτές, πρέπει μεταξύ άλλων να θέσουν ως επείγουσα προτεραιότητά τους να στρέψουν τα οικονομικά συστήματα προς ένα βιώσιμο μοντέλο, με άμεση απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Σε αυτή τη προσπάθεια είναι ύψιστης σημασίας να υποστηριχθούν οι εργαζόμενοι στους ρυπογόνους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας που αναπόφευκτα θα πληγούν, καθώς και οι οικογένειες και οι κοινότητές τους, ώστε να μην μείνει κανείς πίσω.
Ο κόσμος πρέπει να μειώσει κατά το ήμισυ τις παγκόσμιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου έως το 2030, να τις μηδενίσει το 2050,1 να προστατεύσει και να αποκαταστήσει τη φύση. Θα πρέπει επίσης να στραφούμε σε βιώσιμα συστήματα διατροφής.
2. Δράση για λύσεις που βασίζονται στη φύση
Οι λύσεις που βασίζονται στη φύση και τις φυσικές διεργασίες (NBS) αποτελούν πρωτοβουλίες που προστατεύουν, αποκαθιστούν και διατηρούν με βιώσιμο τρόπο τα οικοσυστήματα της γης και των ωκεανών, όπως τα δάση, οι υγρότοποι, οι τυρφώνες, οι σαβάνες, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι και τα μαγκρόβια. Παρόλο όμως που μειώνουν τις εκπομπές, προστατεύουν τη φύση και τους ανθρώπους και δημιουργούν καλές θέσεις εργασίας, δεν αποτελούν υποκατάστατο για τον περιορισμό των εκπομπών σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Η φύση πρέπει να προστατεύεται και να αποκαθίσταται επειδή προσφέρει ζωή, απορροφά και αποθηκεύει άνθρακα και παίζει βασικό ρόλο στην προσαρμογή και ανθεκτικότητα των τόπων και των κοινοτήτων.
Ο ρόλος της φύσης στη συγκράτηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5°C και η αύξηση της διαθέσιμης χρηματοδότησης για φυσικές διεργασίες θα πρέπει να αναγνωριστεί στην Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα COP26.
Παράλληλα θα πρέπει να καθιερωθεί ένας συνεχής διάλογος για την ενσωμάτωση λύσεων που προσφέρουν οι ωκεανοί. Αυτές οι διαδικασίες θα πρέπει να εναρμονίζονται με τη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα
. Οι χώρες θα πρέπει να συμπεριλάβουν στα εθνικά τους σχέδια για το κλίμα, τα εθνικά σχέδια προσαρμογής και τις μακροχρόνιες στρατηγικές τους επιστημονικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά ακέραιες λύσεις που βασίζονται στη φύση (NBS).
3. Υποστήριξη της προσαρμογής φύσης και ανθρώπου
Οι κυβερνήσεις πρέπει επειγόντως να κλιμακώσουν τις δράσεις τους προκειμένου να υποστηρίξουν τους πιο ευάλωτους ανθρώπους στον κόσμο και να βοηθήσουν τα ζωτικής σημασίας οικοσυστήματα να προσαρμοστούν και να γίνουν πιο ανθεκτικά στον επιταχυνόμενα θερμαινόμενο κόσμο.
Θα πρέπει να ενθαρρύνουμε τον μετασχηματισμό και τις λύσεις προσαρμογής, όπως για παράδειγμα την αναζωογόνηση των ποταμών, την αποκατάσταση των υποβαθμισμένων υγροτόπων, την μετεγκατάσταση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων εκτός των πλημμυρικών περιοχών αντί της κατασκευής φραγμάτων και αναχωμάτων και τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Θα πρέπει να επιταχυνθούν τέτοιες λύσεις, ειδικά εκείνες που σχετίζονται με τη φύση ώστε να ενισχύσουν την κλιματική ανθεκτικότητα και να υποστηρίξουν τη βιοποικιλότητα. Το 50% της κλιματικής χρηματοδότησης θα πρέπει να στοχεύει στην προσαρμογή.
4. Χρηματοδότηση του μέλλοντος
Οι κίνδυνοι είναι ξεκάθαροι. Το κόστος της ανάληψης δράσης είναι πενιχρό μπροστά στο κόστος της αδράνειας και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε τη σημασία της κλιματικής χρηματοδότησης σε όσους την έχουν ανάγκη. Οι υπάρχουσες υποσχέσεις για τα δημόσια χρηματοδότηση - 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως - πρέπει να τηρηθούν στο ακέραιο. Στην Παγκόσμια Διάσκεψη για το κλίμα της Γλασκώβης θα πρέπει να συμφωνηθεί ένας νέος στόχος για δημόσια κλιματική χρηματοδότηση μετά το 2025.
Οι χρηματοοικονομικές ροές του ιδιωτικού τομέα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τους διεθνείς κλιματικούς στόχους και τα κεφάλαια να κατευθυνθούν σε δραστηριότητες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, μακριά από τα ορυκτά καύσιμα. Θα πρέπει σταδιακά να καταργηθούν οι επιδοτήσεις των ορυκτών καυσίμων και να δοθεί περισσότερη χρηματοδότηση για την υποστήριξη των τοπικών προτεραιοτήτων και τη χρηματοδότηση καινοτόμων συμπράξεων.
Μέχρι σήμερα μόνο το 10% της κλιματικής χρηματοδότησης πηγαίνει σε τοπικούς φορείς των αναπτυσσόμενων χωρών. Θα πρέπει να διατεθούν κονδύλια στις ευάλωτες χώρες προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις αναπόφευκτες οικονομικές και μη επιπτώσεις.
Τα πακέτα οικονομικής ανάκαμψης για τον COVID-19 πρέπει να αξιοποιήσουν την ευκαιρία που παρουσιάζεται, να μετασχηματίσουν βασικούς τομείς και να ενισχύσουν εκείνες τις πρωτοβουλίες που θα βοηθήσουν την παγκόσμια θερμοκρασία να μην ξεπεράσει το ασφαλές όριο του 1,5°C.
5. Η ώρα της υλοποίησης
Χαιρετίζουμε τις χώρες (και τις επιχειρήσεις) που θέτουν στόχους για μηδενικές εκπομπές. Ωστόσο για να επιτευχθούν, η κλιματική δράση πρέπει να ξεκινήσει σήμερα. Οι χώρες πρέπει να θέσουν ακόμα πιο φιλόδοξους βραχυπρόθεσμους στόχους εκπομπών μέσω των εθνικά καθορισμένων συνεισφορών (NDCs) πριν ξεκινήσει η Παγκόσμια Διάσκεψη για το κλίμα COP26. Και τα μέτρα εφαρμογής των σχεδίων αυτών πρέπει να είναι το αμέσως επόμενο βήμα.
Για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε τον στόχο του 1,5°C, οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι θα πρέπει να συμπληρωθούν με μακροπρόθεσμες στρατηγικές, όπως απαιτείται από τη Συμφωνία του Παρισιού. Θα πρέπει να περιλαμβάνουν τεχνικά ορθές και εφικτές δεσμεύσεις καθαρών μηδενικών εκπομπών, με βασικό στόχο τη μείωση των εκπομπών και όχι τις αντισταθμίσεις ή τις αναπόδεικτες τεχνολογίες.