Η μετεωρολογική υπηρεσία του ΟΗΕ κρούει «κόκκινο συναγερμό» σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη, επικαλούμενη τις περσινές αυξήσεις ρεκόρ στα αέρια του θερμοκηπίου, τις θερμοκρασίες της γης και του νερού και το λιώσιμο των παγετώνων και των θαλάσσιων πάγων, και προειδοποιεί ότι οι προσπάθειες του κόσμου για την αναστροφή της καταστροφικής κλιματικής κρίσης είναι ανεπαρκείς.
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) εκτιμά ότι υπάρχει «μεγάλη πιθανότητα» πως το 2024 θα είναι άλλη μια χρονιά με ρεκόρ ζεστής. Ο οργανισμός με έδρα τη Γενεύη, στην έκθεση «State of the Global Climate» που δημοσιεύθηκε την Τρίτη, ενέτεινε τις ανησυχίες ότι ο κλιματικός στόχος διατήρησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από 1,5 βαθμούς Κελσίου από τα προβιομηχανικά επίπεδα κινδυνεύει ολοένα και περισσότερο.
«Ποτέ δεν ήμασταν τόσο κοντά –αν και σε προσωρινή βάση αυτή τη στιγμή– στο κατώτερο όριο των 1,5°C της συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή», δήλωσε η γενική γραμματέας του οργανισμού, Σελέστε Σάουλο.
Η περίοδος των προηγούμενων 12 μηνών, από τον Μάρτιο του 2023 έως τον Φεβρουάριο του 2024, υπερέβη αυτό το όριο φτάνοντας κατά μέσο όρο 1,56 °C υψηλότερα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Υπηρεσίας Copernicus της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το ημερολογιακό έτος 2023 ήταν λίγο κάτω από τους 1,5 C -στους 1,48 C- αλλά το «καυτό» ξεκίνημα φέτος οδήγησε στο να ξεπεραστεί αυτό το επίπεδο για τον μέσο όρο των τελευταίων 12 μηνών.
«Η Γη εκμπέπει σήμα κινδύνου», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. «Η τελευταία έκθεση για την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος δείχνει έναν πλανήτη στο χείλος του γκρεμού. Η ρύπανση από ορυκτά καύσιμα στέλνει το κλιματικό χάος σε αχαρτογράφητα νερά».
Ο επικεφαλής της παρακολούθησης του κλίματος του WMO, Ομάρ Μπαντούρ, εξηγεί ότι το έτος που ακολουθεί μετά από ένα φαινόμενο Ελ Νίνιο - η κυκλική υπερθέρμανση του Ειρηνικού Ωκεανού που επηρεάζει τα παγκόσμια καιρικά μοτίβα - τείνει κανονικά να είναι θερμότερο.
«Δεν μπορούμε λοιπόν να πούμε με βεβαιότητα ότι το 2024 θα είναι η θερμότερη χρονιά. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το 2024 να σπάσει ξανά το ρεκόρ του 2023, αλλά ας περιμένουμε να δούμε», λέει. «Ο Ιανουάριος ήταν ο θερμότερος Ιανουάριος που έχει καταγραφεί ποτέ. Αρα τα ρεκόρ εξακολουθούν να καταρρίπτονται» υπογραμμίζει.
Τα τελευταία ευρήματα του WMO είναι ιδιαίτερα ανησηζυτικά: Το 2023, πάνω από το 90% των νερών των ωκεανών υπέστη συνθήκες καύσωνα τουλάχιστον μία φορά. Οι παγετώνες, που παρακολουθούνται επιστημονικά από το 1950, σημείωσαν τις μεγαλύτερες απώλειες πάγους που έχουν καταγραφεί. Ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο που είχε ποτέ.
«Πάνω από όλα τα κακά νέα, αυτό που με ανησυχεί περισσότερο είναι ότι ο πλανήτης βρίσκεται τώρα σε φάση τήξης – κυριολεκτικά και μεταφορικά, δεδομένης της θέρμανσης και της απώλειας μάζας από τα πολικά στρώματα πάγου», επισημαίνει ο κοσμήτορας της Σχολής του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν για το Περιβάλλον και την Αειφορία, Τζόναθαν Οβερπεκ.
Ο WMO τονίζει ότι ο αντίκτυπος από τους καύσωνες, τις πλημμύρες, τις ξηρασίες, τις πυρκαγιές και τους τροπικούς κυκλώνες, που επιδεινώθηκαν από την κλιματική αλλαγή, έγιναν αισθητοί στις ζωές και τα μέσα διαβίωσης σε κάθε ήπειρο το 2023.
Αλλά ο οργανισμός επισημαίνει και «μια αχτίδα ελπίδας» στην προσπάθεια να κρατήσει τη Γη μακριά από πολύ υψηλό πυρετό, αναφερόμενος στην ικανότητα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (αιολική, ηλιακή και υδάτινη), η οποία αυξήθηκε σχεδόν κατά 50% από το 2022 σε συνολικά 510 γιγαβάτ.
Η έκθεση αυτή έρχεται καθώς ειδικοί για το κλίμα και υπουργοί της κυβερνήσεων πρόκειται να συναντηθούν στην πρωτεύουσα της Δανίας, Κοπεγχάγη, την Πέμπτη και την Παρασκευή προκειμένου να πιέσουν για μεγαλύτερη δράση για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένων αυξημένων εθνικών δεσμεύσεων για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
«Κάθε χρόνο η ιστορία του κλίματος χειροτερεύει. Κάθε χρόνο οι αξιωματούχοι του WMO και άλλοι διακηρύσσουν ότι η τελευταία έκθεση είναι μια κλήση αφύπνισης για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων», υποστηρίζει ο κλιματικός επιστήμονας του Πανεπιστημίου της Βικτώρια, Αντριου Γουίβερ, πρώην βουλευτής της Βρετανικής Κολομβίας.
«Ωστόσο κάθε χρόνο, μόλις τελειώσει ο 24ωρος κύκλος ειδήσεων, πάρα πολλοί από τους εκλεγμένους ”ηγέτες” μας επιστρέφουν στην πολιτική εξέδρα, τις κομματικές διαμάχες και την προώθηση πολιτικών με αποδεδειγμένα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα» καταλήγει.