Κοντά στην υπογραφή συμφωνίας για την αγορά 12 γαλλικής προέλευσης μαχητικών πολλαπλών ρόλων Rafale βρίσκεται η Σερβία, δήλωσε την Τρίτη ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς, σε κάτι που θα σηματοδοτούσε μια σημαντική στροφή της χώρας του, η οποία παραδοσιακά προμηθευόταν στρατιωτικό εξοπλισμό από τη Ρωσία.
Ο Βούτσιτς έκανε δηλώσεις κατά τη διήμερη επίσκεψή του στο Παρίσι και τις συνομιλίες του με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, καθώς και Γάλλους αξιωματούχους του χώρου της άμυνας, μεταξύ άλλων και της Dassault Aviation, που κατασκευάζει το Rafale.
Ο Σέρβος πρόεδρος είπε πως είχε μια πολύ καλή κουβέντα με τον Μακρόν το βράδυ της Δευτέρας, η οποία κράτησε πάνω από τρεις ώρες, και ότι έφτασαν σε «χειροπιαστές συμφωνίες ως προς την αγορά μαχητικών αεροσκαφών Rafale». Όπως τόνισε, τους επόμενους δύο μήνες θα υπογραφούν συμβόλαια παρουσία του Μακρόν, προσθέτοντας ότι η αγορά των αεροσκαφών αυτών θα διευρύνει σημαντικά τη στρατιωτική και άλλες μορφές συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Δεν έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες για τη συμφωνία, μα φιλοκυβερνητικά σερβικά ΜΜΕ έκαναν λόγο για 3,2 δισ. ευρώ για όλο το «πακέτο».
Η Σερβία εξετάζει το ενδεχόμενο αγοράς Rafale εδώ και πάνω από δύο χρόνια, από τότε που η γειτονική Κροατία αγόρασε 12 μεταχειρισμένα μαχητικά του τύπου για περίπου ένα δισ. ευρώ. Η προμήθεια Rafale θα βοηθούσε τη Σερβία να εκσυγχρονίσει την πολεμική της αεροπορία, που αποτελείται κυρίως από MiG-29 σοβιετικής προέλευσης και παλαιά γιουγκοσλαβικής κατασκευής αεροπλάνα. Η χώρα, η οποία έχει έναν από τους μεγαλύτερους στρατούς στα Βαλκάνια, διαθέτει, μεταξύ άλλων, επιθετικά ελικόπτερα Mi-35, καθώς και ρωσικούς πυραύλους και άρματα μάχης- επίσης έχει κινεζικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους και drones. Σημειώνεται ωστόσο πως, μεταξύ άλλων, το Βελιγράδι έχει αγοράσει ήδη ελικόπτερα Η125Μ της Airbus και μεταγωτικά αεροσκάφη C-295 για τις ένοπλες δυνάμεις και την αστυνομία, πυραύλους Mistral και ραντάρ Thales.
Η Ρωσία αποτελούσε παραδοσιακά προμηθευτή πολεμικών αεροσκαφών για τη Σερβία, η οποία έχει αρνηθεί να συμμετέχει στις διεθνείς κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας για την εισβολή στην Ουκρανία- την οποία ωστόσο έχει επανειλημμένα καταδικάσει. Σημειώνεται πως οι εξοπλισμοί της Σερβίας έχουν προκαλέσει ανησυχία σε κάποιες γειτονικές της χώρες, δεκαετίες μετά τον αιματηρό εμφύλιο και τη διάσπαση της πρώην Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990. Η Σερβία είναι χώρα υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ και περιτριγυρίζεται από χώρες- μέλη του ΝΑΤΟ.
Επικριτές της πώλησης δυτικών όπλων στη Σερβία λένε πως η απόκτηση γαλλικών μαχητικών θα μπορούσε να ενθαρρύνει το Βελιγράδι να επέμβει στρατιωτικά στο Κόσοβο, που είχε κηρύξει την ανεξαρτησία του το 2008, την οποία η Σερβία δεν αναγνωρίζει. Σημειώνεται πως κατά τις συνομιλίες με τον Μακρόν ο Βούτσιτς συζήτησε επίσης τις εντάσεις στο Κόσοβο καθώς περί συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής τεχνολογίας- και την ενδεχόμενη ανέγερση πυρηνικού σταθμού στη Σερβία.
H Σερβία παραμένει ουδέτερη στρατιωτικά, μα έχει μπει στο πρόγραμμα Partnership for Peace του ΝΑΤΟ, που είναι για χώρες οι οποίες δεν επιδιώκουν να ενταχθούν στη Συμμαχία. Επίσης, οι σερβικές ένοπλες δυνάμεις έχουν υιοθετήσει μοντέλο που παραπέμπει στα ΝΑΤΟϊκά πρότυπα, ενώ συχνά συμμετέχουν σε ασκήσεις με άλλα μέλη της Συμμαχίας, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ.
Με πληροφορίες από Associated Press, Reuters