Έντονη αντιπαράθεση, η οποία ήταν εμφανής στο έκτακτο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας στις Βρυξέλλες την Πέμπτη, προκάλεσε την πρόταση της Κομισιόν για πλαφόν 275 ευρώ/ MWh στο φυσικό αέριο, με την Ελλάδα να είναι μεταξύ των χωρών που διαφωνούν, πιέζοντας για πλαφόν κάτω από τα 200 ευρώ.
Οι διαφωνίες στο θέμα αυτό αποτελούν εμπόδιο για άλλες πολιτικές σχετικά με την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, όπως οι κοινές αγορές αερίου από την ΕΕ και ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Διπλωμάτες είπαν ότι οι 27 χώρες της ΕΕ συμφωνούσαν σε αυτά τα δύο επί της αρχής, μα η έγκριση καθυστερεί μέχρι νέα συνάντηση στις 13 Δεκεμβρίου, με τους υπέρμαχους του πλαφόν να απαιτούν «πράσινο φως» και για τις τρεις προτάσεις ή καθόλου.
Όπως μετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, επικαλούμενο ευρωπαϊκές πηγές, η τσεχική προεδρία κατευθύνεται προς άλλο ένα έκτακτο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας στις 13 Δεκεμβρίου για την υιοθέτηση των τριών κανονισμών για το ενεργειακό: Η τσεχική προεδρία ενημερώθηκε για το αποτέλεσμα της συντονιστικής συνάντησης των 15 κρατών-μελών της ΕΕ, στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα, λίγο πριν από την έναρξη του συμβουλίου το πρωί. Τα 15 κράτη-μέλη της ΕΕ ζητούν σημαντικές βελτιώσεις στην πρόταση της Επιτροπής για το ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου και έγκριση ταυτόχρονα και των τριών κανονισμών για το ενεργειακό (κανονισμός για μηχανισμό αλληλεγγύης, κανονισμός για επιτάχυνση αδειοδότησης ανανεώσιμων πηγών και κανονισμός για το πλαφόν) σε έκτακτο Συμβούλιο στις 13 Δεκεμβρίου. Η τσεχική [ροεδρία αποδέχτηκε την πρόταση των «15» και πρότεινε ακριβώς αυτό που ζήτησαν, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, την αντίθεσή τους εξέφρασαν η Ολλανδία, η Αυστρία, η Φινλανδία, η Δανία, η Εσθονία, η Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο, οι οποίες θέλουν να υιοθετηθούν σήμερα οι δύο πρώτοι κανονισμοί, για τους οποίους υπάρχει ήδη κατ′ αρχήν συμφωνία. Από την πλευρά της, η Γερμανία είπε ότι αποδέχεται την πρόταση της προεδρίας για έκτακτο Συμβούλιο Ενέργειας στις 13 Δεκεμβρίου και για ταυτόχρονη υιοθέτηση των τριών κανονισμών, υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνουν σεβαστές οι δικλείδες ασφαλείας που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, η Γερμανία δεσμεύθηκε, ενόψει του νέου έκτακτου Συμβουλίου Ενέργειας, να διαπραγματευτεί με καλή πίστη για το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.
Όπως είπε την Τετάρτη ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, «πάμε να επιβεβαιώσουμε ότι υπάρχει πλειοψηφία ικανή να τεθεί ένα πλαφόν κάτω από τα 200 ευρώ στην τιμή του φυσικού αερίου και όχι στα παράλογα επίπεδα που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
«Επιδίωξη της Ελλάδας είναι να υιοθετηθούν και οι δύο κανονισμοί μαζί (κανονισμός αλληλεγγύης και κανονισμός διόρθωσης τιμών) και θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες συμμαχίες», τόνισε ο Έλληνας υπουργός, ο οποίος χαρακτήρισε «μη ικανοποιητική» την πρόταση της Επιτροπής για ένα «μηχανισμό διόρθωσης» στα 275 ευρώ/ MWh. «Το όριο που προτείνει η Επιτροπή δε διασφαλίζει ότι θα μειωθούν οι τιμές του φυσικού αερίου, άρα δεν πετυχαίνει το στόχο του που είναι η μείωση των τιμών», τόνισε, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα υποστηρίζει ένα πλαφόν μεταξύ 150-200 ευρώ. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, εκτός από την Ελλάδα, τουλάχιστον ακόμα έξι χώρες (Ιταλία, Βέλγιο, Πολωνία, Ισπανία, Ρουμανία, Βουλγαρία) υποστηρίζουν το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου να θεσπιστεί κάτω από τα 200 ευρώ.
Μετά από μήνες διαφωνιών εντός της ΕΕ, η Κομισιόν πρότεινε το εν λόγω πλαφόν εν όψει της συνάντησης σχετικά με τα έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης εν όψει του χειμώνα. Θα τίθεται σε ισχύ αν η τιμή «front month» στο ολλανδικό TTF (Title Transfer Facility) υπερβαίνει τα 275 ευρώ/MWh για δύο εβδομάδες, και αν, ταυτόχρονα, οι τιμές είναι 58 ευρώ πιο ψηλά από μια διεθνή τιμή αναφοράς για το LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) για 10 συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβίτσκι είπε πως το επίπεδο που προτείνεται ήταν «πολύ υψηλό» ενώ ο Ισπανός ομόλογός του, Πέδρο Σάντσεθ, είπε πως η πρόταση «δεν ήταν επαρκής...δεν είμαστε στον σωστό δρόμο αν αυτή είναι η επιλογή». Ο Ιταλός υπουργός Ενέργειας είπε επίσης πως το προτεινόμενο πλαφόν ήταν πολύ ψηλά.
Η Πολωνή πρωθυπουργός Άννα Μόσκβα χαρακτήρισε την πρόταση για πλαφόν στα 275 ευρώ «αστείο», ενώ η Τίνε βαν ντερ Στράτεν, υπουργός Ενέργειας του Βελγίου, είπε πως «το κείμενο που είναι στο τραπέζι δεν είναι ικανοποιητικό...δεν λέει ξεκάθαρα αν θα έχει επίδραση στις τιμές». Δυσαρεστημένη φάνηκε επίσης και η Μάλτα, με την υπουργό Ενέργειας, Μίριαμ Ντάλι, να λέει ότι οι προϋποθέσεις για ενεργοποίηση του μηχανισμού το καθιστούν «σχεδόν αδύνατον».
Δεκαπέντε χώρες της ΕΕ ζητούν πλαφόν. Μεταξύ τους είναι το Βέλγιο, η Πολωνία, η Ιταλία και Ελλάδα, που απειλούν να μπλοκάρουν άλλα μέτρα που είναι να εγκριθούν την Πέμπτη αν δεν υπάρξει σχέδιο για την αποφυγή υπερβολικών τιμών, ωστόσο στην άλλη πλευρά υπάρχει μια μικρότερη μα ισχυρή ομάδα της οποίας ηγείται η Γερμανία: Μαζί με την Ολλανδία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία, λένε πως ένα πλαφόν θα έκανε τους παρόχους να πουλάνε αλλού και θα αποδυνάμωνε τα κίνητρα για μείωση της κατανάλωσης αερίου.
Η Κομισιόν κατέθεσε την πρόταση για τον διορθωτικό μηχανισμό με βάση την εντολή που έλαβε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέφερε η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον προσερχόμενη στο συμβούλιο, σημειώνοντας ταυτόχρονα ότι (η πρόταση) δίνει μία σταθερή βάση για τη σημερινή συζήτηση των υπουργών. Ερωτηθείσα για το πώς θα ξεπεραστούν οι δυσκολίες, η κ. Σίμσον ανέφερε ότι η Επιτροπή είναι έτοιμη να «διευκολύνει» την συμφωνία, αλλά και να βοηθήσει την τσεχική προεδρία έτσι ώστε «να αντιμετωπιστούν όλες οι ανησυχίες».
«Πολλά κράτη-μέλη έχουν ανησυχίες και γι′ αυτό συναντιόμαστε. Όλες οι διαφορετικές θέσεις μας επέτρεψαν στο τέλος να φτάσουμε σε συμφωνία σε προηγούμενες προτάσεις και έχω ελπίδα ότι αυτή τη φορά δεν θα είναι διαφορετικά», επισήμανε η Ευρωπαία Επίτροπος. Σε ερώτηση για τις αντιδράσεις των χωρών του Νότου, απάντησε ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μας έδωσε σαφείς οδηγίες, ότι πρέπει να προσέξουμε πιθανούς κινδύνους και το κάναμε. Κάποιοι κίνδυνοι παραμένουν, αλλά αυτή η πρόταση σχεδιάστηκε με τρόπο που να μας βοηθήσει, εάν αντιμετωπίσουμε ακόμη μία περίοδο σαν αυτή που αντιμετωπίσαμε τον Αύγουστο. Την ίδια ώρα όμως, δεν θα ενεργοποιήσουμε την παρέμβαση στην αγορά, εκτός εάν είναι απολύτως απαραίτητο».
Επίσης η Κάντρι Σίμσον υπογράμμισε ότι «θα χρησιμοποιήσουμε τις δυνάμεις μας για να διαβεβαιώσουμε την ασφάλεια των προμηθειών και να αντιμετωπίσουμε τις υψηλές τιμές ενέργειας». Εξέφρασε την ελπίδα ότι «τα κράτη-μέλη θα φτάσουν σε πολιτική συμφωνία» σε ζητήματα όπως η κοινή αγορά φυσικού αερίου και η ισχυρότερη αλληλεγγύη.
«Οι συζητήσεις έχουν δείξει ότι υπάρχει ευρεία στήριξη σε αυτά τα μέτρα και η πολιτική συμφωνία σήμερα θα στείλει ακόμη ένα ισχυρό μήνυμα ενότητας και αποφασιστικότητας απέναντι σε αυτή την κρίση. Πρέπει να προχωρήσουμε με την εφαρμογή , δεν υπάρχει λοιπόν χρόνος για χάσιμο», τόνισε.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters