Κορέα: Μεταξύ σφύρας και άκμονος η πορεία προς την ειρήνη

Κορέα: Μεταξύ σφύρας και άκμονος η πορεία προς την ειρήνη
FREDERIC J. BROWN via Getty Images

Η σημερινή κατάσταση στην Κορεατική χερσόνησο, είναι συνυφασμένη με την, ανά τους αιώνες, ιστορία της κατά την οποία η Κορέα είτε ήταν διασπασμένη σε μικρότερα βασίλεια, είτε βρισκόταν στην σφαίρα επιρροής μίας ή περισσοτέρων μεγάλων περιφερειακών δυνάμεων.

Με την ήττα των Ιαπώνων στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1945, η κορεατική χερσόνησος βρέθηκε χωρισμένη στα δύο, με το βόρειο τμήμα της να βρίσκεται υπό Σοβιετική κατοχή και το Νότιο υπό τους Αμερικανούς. Για τα επόμενα περίπου 40 χρόνια, όσο διαρκούσε και ο Ψυχρός Πόλεμος δεν υπήρξε σημαντική πρόοδος στην βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών. Η Βόρειος Κορέα στηριζόταν στην βοήθεια των Σοβιετικών και της Κίνας για να συντηρηθεί. Η Νότια Κορέα, προσκολλημένη στο άρμα των ΗΠΑ, άργησε να επιτύχει την οικονομική και τεχνολογική ευμάρεια που έχει σήμερα, κυρίως λόγω της εσωτερικής πολιτικής αστάθειας που διήρκεσε μέχρι το 1987.

Το Δεκέμβρη του 1985, η Βόρειος Κορέα υπογράφει την συνθήκη για την Διασπορά των Πυρηνικών, όμως αρνείται να συμφωνήσει στις δικλίδες ασφαλείας του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, εάν οι ΗΠΑ δεν αποσύρουν τα πυρηνικά τους όπλα από την Νότιο Κορέα.

Το 1991 ο Πρόεδρος Μπους ο πρεσβύτερος, ανακοινώνει την απόσυρση των αμερικανικών τακτικών πυρηνικών όπλων από την Ν. Κορέα. Το 1992, από κοινού, η Β και Ν. Κορέα υπέγραψαν την Διακήρυξη της Αποπυρηνικοποίησης της Κορεατικής Χερσονήσου.

Τα επόμενα χρόνια θα ακολουθήσει ένα ιδιόρρυθμό παιχνίδι «γάτας και ποντικού» μεταξύ της Β. Κορέας και των ΗΠΑ, με πεδίο αντιπαράθεσης τον έλεγχο πυραυλικού και πυρηνικού προγράμματος της πρώτης.

Το παιχνίδι αυτό θα κλιμακωθεί το Δεκέμβρη του 2002, με την Βόρειο Κορέα να επαναλειτουργεί τις πυρηνικές τις εγκαταστάσεις, να αποβάλει τους επιθεωρητές του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, να αποχωρεί από την Συνθήκη για της Διασπορά των Πυρηνικών και να ξεκινά συστηματικές δοκιμές βαλλιστικών πυραύλων και πραγματοποιεί 6 πυρηνικές δοκιμές (2006, 2009, 2013, 2016,2016,2017).

Με την εκλογή του Προέδρου Τράμπ, η αντιπαράθεση μεταξύ Βορείου Κορέας και ΗΠΑ κλιμακώνεται δραματικά με την ανταλλαγή εκατέρωθεν απειλών και την απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων. Ενώ η κατάσταση φαινόταν να οδεύει με μαθηματική ακρίβεια στην σύγκρουση, με αφορμή τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ, δημιουργείται μια ελπίδα για την εξομάλυνση της τεταμένης κατάστασης. Κατά την διάρκεια των Αγώνων, η αδερφή του Κιμ Γιονγκ Ουν συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Νοτίου Κορέας Μουν Τζε-ιν, αυτή η συνάντηση ήταν η πρώτη μεταξύ πολλών άλλων που ακολούθησαν μέχρι τις 27 Απριλίου, όπου οι Ηγέτες της Βορείου και Νοτίου Κορέας συναντήθηκαν στην Αποστρατικοποιημένη Ζώνη και συμφώνησαν στην ανάληψη μέτρων για την εδραίωση της ειρήνης και την αποπυρηνικοποίηση της χερσονήσου.

Στις 8 Μαΐου, ο Αμερικανός Υπ. Εξωτερικών Μάικ Πομπέο επισκέφθηκε την Πιονγκγιάνγκ για να οριστικοποιήσει τον χρόνο και τον τόπο της Συνόδου Κορυφής μεταξύ του Προέδρου Τραμπ και του Κιμ Γιονγκ Ουν. Παρά το γεγονός ότι πολλοί θεωρούν το Βορειοκορεάτη ηγέτη τρελό και επικίνδυνο, όμως αυτός αποδεικνύεται ένας μεθοδικός συνεχιστής, της πολιτικής και του τρόπου δράσης, του παππού και πατέρα του, και από ότι φαίνεται μέχρι στιγμής είναι αυτός που ενδεχομένως θα ολοκληρώσει το όραμα τους, δηλαδή να ανταλλάξει το ολοκληρωμένο, πλέον, πυρηνικό του πρόγραμμα και τους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς του πυραύλους για σημαντικότατες διπλωματικές, πολιτικές και οικονομικές παραχωρήσεις από τις ΗΠΑ. Σημαντικοί λόγοι που συνηγορούν υπέρ της συνάντησης Τραμπ – Κιμ, παρά τα εμπόδια που προκύπτουν, είναι:

Αφ’ ενός η Κίνα δεν επιθυμεί μια επιδεινούμενη κατάσταση στην Κορέα να αποτελεί πρόφαση για περαιτέρω αύξηση της Αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας τόσο κοντά στα σύνορα της. Επίσης, ανησυχεί για την βιωσιμότητα του καθεστώτος της Βορείου Κορέας, το οποίο έχει αφιερώσει το σύνολο των πόρων του στην τελειοποίηση του πυρηνικού και βαλλιστικού του προγράμματος.

Αφ΄ ετέρου, οι ΗΠΑ επιθυμούν να κλείσουν το ζήτημα της Κορέας, έχοντας πλέον στρέψει το βλέμμα τους προς το Ιράν, προκειμένου να έχουν την δυνατότητα να αξιοποιήσουν όλες τους τις δυνάμεις προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά και για λόγους προσωπικού γοήτρου για τον Πρόεδρο Τράμπ.

Επίσης η Βόρειος Κορέα, έχει πλέον, από ότι φαίνεται, πετύχει της πυρηνικές της φιλοδοξίες και επιθυμεί να εξαργυρώσει τους κόπους και τις θυσίες που έχει υπομείνει όλα αυτά τα χρόνια και πιθανά η Πιονγκγιάνγκ, δεν αντέχει πλέον τον ασφυκτικό καθεστώς της διεθνούς απομόνωσης.

Η αλλαγή κυβέρνησης στη Νότιο Κορέα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πρόοδο των διαπραγματεύσεων. Μάλιστα, ο Πρόεδρος της, Μουν, έχει δηλώσει πως ο μακροπρόθεσμος στόχος του είναι η επανένωση της Κορέας.

Όμως στο παρά πέντε της Ιστορικής συνάντησης Τραμπ – Κιμ, ο Αμερικανός Πρόεδρος ακύρωσε την πολυαναμενόμενη συνάντηση κορυφής, την ώρα μάλιστα που η Β. Κορέα κατέστρεφε τις εγκαταστάσεις πυρηνικών δοκιμών στο Punggye-ri. Αλλά η μεταστροφή Τραμπ λίγα 24ωρα μετά την πρόσφατη απόφαση του, αναζωπυρώνει τις ελπίδες για νέο ραντεβού κορυφής, στο οποίο δρα ενισχυτικά και η νέα έκτακτη συνάντηση των δυο ηγετών της Βόρειας και Νότιας Κορέας υπό την σκιά των αντιφατικών μνημάτων από τις ΗΠΑ.

Σε γενικές γραμμές υπάρχουν τρία σενάρια: το καλό, το ουδέτερο και το κακό.

Το καλό σενάριο είναι να υπάρξει επιτέλους η πολυαναμενόμενη συμφωνία, στην οποία η Β. Κορέα θα καταστρέψει το πυρηνικό της οπλοστάσιο, οι δύο χώρες θα αποκτήσουν ειρηνικές σχέσεις, η Βόρειος Κορέα θα γίνει ένα χρήσιμο μέλος της διεθνούς κοινότητας και ίσως στο μέλλον, αν αυτή είναι η βούληση των δύο χωρών, να επανενωθούν.

Το ουδέτερο σενάριο περιλαμβάνει μια αδύναμη συμφωνία ή την παραπομπή των πιθανών συνομιλιών στις καλένδες, όπως έχει συμβεί πλειστάκις κατά το παρελθόν, και επιστροφή στο σημερινό καθεστώς.

Το κακό σενάριο θέλει τις συνομιλίες να μην πραγματοποιούνται ή να έχουν αρνητικότατη έκβαση, με αποτέλεσμα είτε ο Τραμπ, είτε ο Κιμ να πάρουν μια απονενοημένη απόφαση και να τραβήξουν την αντιπαράθεση στα άκρα, αφενός για λόγους εσωτερικής επιβίωσης και αφετέρου για λόγους γοήτρου, γεγονός που μπορεί να έχει σημαντικότατες ευρύτερες επιπτώσεις.

Δημοφιλή