Η μάχη με τον κορονοϊό εξελίσσεται σε σκληρό αγώνα δρόμου και ή έκβασή της εξαρτάται όλο και περισσότερο από την ταχύτητα του εμβολιασμού. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου των Λοιμώξεων (ECDC) που συντάχθηκε στις 29 Δεκεμβρίου. Η έκθεση εστιάζει στις νέες μορφές του ιού - δηλαδή στις μεταλλάξεις που εντοπίστηκαν πριν από τα Χριστούγεννα.
Ουσιαστικά οι μεταλλάξεις που προκαλούν την μεγαλυτερη ανησυχία είναι δύο.
Η μετάλλαξη της Αγγλίας
Ονομάζεται Variance of Concern (VOC 202012/01). Κάποιοι την ονομάζουν και Β.1.1.7 απο το όνομα της εξελικτικής γραμμής (lineage) απο την οποία προήλθε.
Η μορφή αυτή έχει, αναμεσα σε άλλες, την Μετάλλαξη Ν501Υ στην περιοχή πρόσδεσης στην ακίδα του ιού, η οποία - με βάση πρόσφατες έρευνες - αυξάνει την δυνατότητα του να εισχωρεί στο κύτταρο, ενισχύοντας έτσι την μεταδοτικότητα του ιού. Επιπλέον έχει ως χαρακτηριστικό την λεγόμενη ”διαγραφή” (deletion) 69-70 η οποία ειχε παρουσιαστεί και στα μινκ της Δανίας και η οποία συνδυάζεται με μειωμένη αποτελεσματικότητα των εξουδετερωτικών αντισωμάτων. Δηλαδή ενδέχεται να οδηγεί σε νόσηση για δεύτερη όσους έχουν ήδη νοσήσει, εξουδετερώνοντας τα αντισώματα που έχουν αναπτυχθεί στον οργανισμό τους.
Η μετάλλαξη της Νότιας Αφρικής
Ονομάζεται 501V2, πρωτοεμφανίστηκε τον Οκτώβριο του 2020 και αυτή την ώρα είναι η κυρίαρχη μορφή του ιού στη Νότια Αφρική. Έχει επίσης εντοπιστεί σε μεμονωμένες περιπτώσεις στην Ευρώπη, πάντα με προέλευση που ιχνηλατήθηκε ως προερχόμενη από τη Νότια Αφρική. Η μορφή αυτή έχει τρεις μεταλλάξεις στην περιοχή πρόσδεσης του ιού και μία από αυτές είναι η Μετάλλαξη Ν501Υ που σημαίνει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα.
Και για τις δύο μορφές τεκμηριώνεται η μεγαλύτερη μεταδοτικότητα, ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία που να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι έχει μεταβληθεί η βαρύτητα της νόσου.
Το εάν μπορεί να επηρεαστεί η αποτελεσματικότητα των εμβολίων μελετάται. Οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι τα εμβόλια εξακολουθούν να είναι αποτελεσματικά, ωστόσο αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο σε περίπτωση που προκύψουν και άλλες, νέες μεταλλάξεις.
Εμβολιασμός εδώ και τώρα
Τα χαρακτηριστικά των μεταλλάξεων αυξάνουν την πίεση για εμβολιασμό στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού άμεσα. Αυτό γίνεται ακόμα πιο επείγον, μελετώντας την εξέλιξη των κρουσμάτων στις δύο συγκεκριμένες χώρες όπου εμφανίστηκαν οι μεταλλάξεις, δηλαδή στην Βρετανία και στη Νότια Αφρική.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Νότια Αφρική η έξαρση παρουσιάστηκε εν μέσω καλοκαιριού.
Το ευρωπαϊκό κέντρο ECDC προτείνει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια από τις χώρες που παραμένουν ”απρόσβλητες” από τις μεταλλάξεις, ώστε να καθυστερήσει η εξάπλωση των νέων στελεχών, με συγκεκριμένα μέτρα σε αυτή την κατεύθυνση:
Εκτελέστε στοχευμένη και αντιπροσωπευτική ιχνηλάτηση (τυχόν περιπτώσεων που συνδέονται με τις μεταλλάξεις) στην κοινότητα, ώστε να εντοπίσετε νωρίς και να παρακολουθήσετε την επίπτωση της παραλλαγής.
Αύξηση της παρακολούθησης και των τεστ σε περιοχές με σημαντικά υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης της μετάλλαξης και ιχνηλάτηση δειγμάτων από τέτοιες περιπτώσεις.
Ενίσχυση της στοχοθετημένης ιχνηλάτησης επαφών και απομόνωση υπόπτων και επιβεβαιωμένων περιπτώσεων της μετάλλαξης.Προειδοποίηση ατόμων που προέρχονται από περιοχές με σημαντικά υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης της μετάλλαξης για συμμόρφωση με μέτρα καραντίνας, καθώς και τεστ, αλλά και αυτοαπομόνωση εάν άτομα εμφανίσουν συμπτώματα.
Συνιστούμε την αποφυγή όλων των μη απαραίτητων ταξιδιών, ιδίως σε περιοχές με σημαντικά υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης της μετάλλαξης.