Η νέα παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού ίσως εξελίχθηκε όχι στον άνθρωπο, μα σε άλλο είδος- ενδεχομένως τρωκτικό, σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του STAT, η θεωρία αυτή λέει πως κάποιο ζώο ίσως έγινε φορέας του SARS-CoV-2 κατά τα μέσα του 2020. Αφού συγκέντρωσε πολλές μεταλλάξεις στο ζώο, ο ιός στη συνέχεια – πάντα με βάση τη θεωρία αυτή- θα μεταπήδησε πίσω στον άνθρωπο, σε μια αλυσίδα γεγονότων που είναι γνωστή ως αντίστροφη ζωονόσος (reverse zoonosis), όπου ένα παθογόνο περνά από τους ανθρώπους στα ζώα, με την επιστροφή στον άνθρωπο να ακολουθεί (ζωονόσος).
Ένα στοιχείο που δείχνει προς αυτή την κατεύθυνση είναι ότι η Όμικρον σημείωσε απόκλιση από τις άλλες παραλλαγές πολύ νωρίς, όπως είπε στο STAT ο Κρίστιαν Άντερσεν, ανοσολόγος στο Scripps Research Instistute. Όπως πρόσθεσε, συγκριτικά με άλλες θεωρίες, όπως η εξέλιξη σε ανοσοκατασταλμένο άτομο, φαίνεται πιο πιθανή, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία ως προς την πολύ πρώιμη «αλλαγή πορείας», αλλά και τις πολλές μεταλλάξεις, κάποιες από τις οποίες είναι αρκετά ασυνήθιστες.
Η Όμικρον έχει επτά μεταλλάξεις που θα της επέτρεπαν να μολύνει τρωκτικά, όπως αρουραίοι και ποντίκια, τη στιγμή που άλλες παραλλαγές ειδικού ενδιαφέροντος, όπως η Άλφα, έχουν μόνο κάποιες εξ αυτών, όπως είπε στο STAT ο Ρόμπερτ Γκάρι, καθηγητής μικροβιολογίας και ανοσολογίας στο Tulane Medical School. Επίσης, σύμφωνα με το Science, πέρα από αυτές τις μεταλλάξεις, η Όμικρον έχει κάποιες που δεν έχουν εντοπιστεί σε άλλες παραλλαγές του SARS-CoV-2, και κάποιοι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτό ίσως είναι στοιχείο που υποδεικνύει εξέλιξη σε ζώα- ξενιστές.
«Είναι ενδιαφέρον, το πόσο τρελά διαφορετικό είναι» είπε στο Science o Μάικ Γόρομπεϊ, εξελικτικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Με κάνει να αναρωτιέμαι εάν άλλα είδη εκεί έξω μπορούν να έχουν χρόνιες μολύνσεις», κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εμφάνιση νέων παραλλαγών με πολλές μεταλλάξεις. Ωστόσο, σε αυτή τη φάση, ο Γόρομπεϊ θεωρεί πως η Όμικρον εξελίχθηκε σε ανοσοκατασταλμένο άνθρωπο και όχι σε ζώο. Η θεωρία αυτή, που αυτή στιγμή φαίνεται ως μια από τις επικρατέστερες, λέει πως ένα ανοσοκατασταλμένο άτομο μπορεί να κόλλησε Covid-19 μα να ανέπτυξε χρόνια μόλυνση, όπου δεν μπορούσε να απαλλαγεί από τον ιό- ο οποίος, καθώς πολλαπλασιαζόταν, συγκέντρωνε πολλές μεταλλάξεις, Κάποια στοιχεία δείχνουν ότι η παραλλαγή Άλφα ίσως συγκέντρωσε μεταλλάξεις με αυτόν τον τρόπο, μα αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί για την Όμικρον.
Εάν δεν εμφανίστηκε ούτε σε ζώο ούτε σε ανοσοκατασταλμένο άτομο, η Όμικρον ίσως πρωτοεμφανίστηκε σε πληθυσμό με ανεπαρκή επιδημιολογική επιτήρηση, περνώντας απαρατήρητος για έναν χρόνο και πάνω. Όπως είπε στο Science ο Κρίστιαν Ντρόστεν, ιολόγος στο Charite University Hospital Berlin, «θεωρώ πως δεν εξελίχθηκε στη Νότια Αφρική, όπου γίνονται πολλές αλληλουχίσεις, μα κάπου αλλού στα νότιο τμήμα της Αφρικής, κατά το χειμερινό κύμα». Ωστόσο, σύμφωνα με τον εξελικτικό βιολόγο Άντριου Ραμπό του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, για να αληθεύει κάτι τέτοιο θα έπρεπε ο επηρεαζόμενος πληθυσμός να ήταν εξαιρετικά απομονωμένος, έτσι ώστε να μην εξαπλωνόταν περαιτέρω η παραλλαγή Όμικρον για μεγάλο χρονικό διάστημα- και αυτό θεωρείται μάλλον δύσκολο να ισχύει.