Κυβερνήσεις ανά τον κόσμο χαλαρώνουν τους κανόνες καραντίνας, επανεξετάζουν τους περιορισμούς λόγω κορονοϊού και μειώνουν ή ανακαλούν την έκτακτη στήριξη λόγω πανδημίας, καθώς προσπαθούν να επαναφέρουν τις οικονομίες τους σε κάποια εκδοχή κανονικότητας.
Οι κινήσεις αυτές, κίνητρα για τις οποίες είναι η μειωμένη σοβαρότητα της νόσησης με την παραλλαγή Όμικρον και η ανάγκη να παραμείνουν οι εργαζόμενοι στις δουλειές τους και η παγκόσμια ανάκαμψη στον δρόμο της, έχουν δημιουργήσει μια πνοή αισιοδοξίας που προκάλεσε άνοδο στις τιμές του πετρελαίου και των μετοχών.
Ειδικοί σε θέματα υγείας λένε πως η ταχεία εξάπλωση της παραλλαγής μπορεί να προαναγγέλλει ένα σημείο καμπής στην πανδημία. Ωστόσο, όπως προσθέτουν, πολλά εξαρτώνται από το πώς οι αρχές διαχειρίζονται τις συνεχιζόμενες εκστρατείες εμβολιασμών και εξισορροπούν άλλα υγειονομικά μέτρα που συνεχίζουν να απαιτούνται, πείθοντας παράλληλα τους πολίτες τους να μην εγκαταλείψουν τα μέτρα προστασίας.
«Κάνουμε ένα μεγάλο βήμα και αυτό σημαίνει ότι παίρνουμε ένα μεγάλο ρίσκο» είπε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε την προηγούμενη εβδομάδα πριν καταστήματα, κομμωτήρια και γυμναστήρια ανοίξουν ξανά, σε μια μερική άρση του lockdown παρά τους αριθμούς ρεκόρ νέων κρουσμάτων. Σημειώνεται πως το lockdown εκείνο ήταν ήδη σχετικά σπάνια περίπτωση, καθώς οι περισσότερες δυτικές χώρες είχαν περάσει ήδη εκείνο το στάδιο, εξετάζοντας πώς θα ανοίξουν περαιτέρω με ασφάλεια.
Κάποιες χώρες έχουν μειώσει τους χρόνους καραντίνας από τις 10 ημέρες στις 5, επικαλούμενες τον ταχύτερο κύκλο μόλυνσης της Όμικρον ως βάση για χαλάρωση κανόνων που έχει οδηγήσει σε ένα κύμα απουσιών εργαζομένων το οποίο πλήττει τις επιχειρήσεις.
Βρετανία και Ισραήλ έχουν χαλαρώσει τους κανόνες για επακόλουθα μοριακά (PCR) τεστ, καθώς οι υψηλοί αριθμοί λοιμώξεων της Όμικρον υπερφορτώνουν τα εργαστήρια. Τοπικά ΜΜΕ λένε ότι η Βρετανία θα μπορούσε να ανακοινώσει περαιτέρω χαλάρωση περιορισμών αργότερα στον μήνα.
Η δυνατότητα της Όμικρον να εξαπλώνεται γρήγορα σε έναν πληθυσμό χωρίς να προκαλεί αντίστοιχη αύξηση νοσηλειών και θανάτων είχε ως αποτέλεσμα ο πρωθυπουργός της Ισπανίας να προτείνει αντιμετώπισή της ως μια ενδημική ασθένεια, όπως η γρίπη.
Ζώντας με τον ιό
Αν και λίγοι χρησιμοποιούν αυτή τη συγκεκριμένη ορολογία, διαμορφωτές πολιτικής η προτεραιότητα των οποίων είναι να αποσυνδέσουν τις οικονομίες από το φθηνό χρήμα που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό έχουν αρχίσει να παρουσιάζουν τον κορονοϊό ως κάτι με το οποίο οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα έπρεπε να μάθουν να ζουν μαζί του.
«Αυτό που βλέπουμε είναι μια οικονομία που λειτουργεί μέσα ακριβώς σε αυτά τα κύματα της Covid» είπε ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, την προηγούμενη εβδομάδα. «Αν οι ειδικοί έχουν δίκιο και η Όμικρον περάσει πραγματικά γρήγορα και κορυφωθεί ίσως εντός ενός μήνα και σημειώσει πτώση μετά, νομίζω πως είναι πιθανό να δούμε χαμηλότερους ρυθμούς προσλήψεων και ίσως μια παύση στην ανάπτυξη, μα θα έπρεπε να είναι βραχυπρόθεσμα».
«Η Όμικρον αποδεικνύεται πολύ μεταδοτική μα λιγότερο θανατηφόρα, οπότε οι οικονομίες θα ζουν μαζί της» είπε στο Reuters στέλεχος της ΕΚΤ, προσθέτοντας πως το βασικό σενάριο της τράπεζας υπέθετε μια «συνεχιζόμενη επίλυση της υγειονομικής κρίσης το 2022».
Αντιστοίχως η Τράπεζα της Ιαπωνίας, αν και έχει χαρακτηρίσει την Όμικρον ως κίνδυνο, φαίνεται να εμμένει στη θέση της πως η τοπική οικονομία θα επιδιώξει μια ανάκαμψη που ωθείται από ισχυρές εξαγωγές και μαζικές κρατικές δαπάνες.
Εάν αυτές οι αισιόδοξες προβλέψεις επαληθευτούν, οι κυβερνήσεις θα έπρεπε επίσης να είναι σε θέση να αρχίσουν να ανακαλούν τα έκτακτα μέτρα οικονομικής στήριξης τα οποία, σύμφωνα με το ΔΝΤ, οδήγησαν στη μεγαλύτερη μονοετή έξαρση παγκοσμίου χρέους από τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τον Οκτώβριο το Ταμείο προέβλεπε παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη 4,9% φέτος, υπογραμμίζοντας παράλληλα την αβεβαιότητα λόγω του κορονοϊού. Ανέβαλε τη δημοσίευση της νέας του πρόγνωσης για τις 25 Ιανουαρίου, προκειμένου να ληφθούν υπόψιν οι τελευταίες εξελίξεις λόγω Όμικρον.
Συνέχιση εμβολιασμών
Η «ρόδινη» οικονομική εικόνα στηρίζεται επίσης και σε εκστρατείες εμβολιασμών σε επαρκή επίπεδα για τον περιορισμό της σοβαρής νόσησης.
Αυτό σημαίνει αύξηση της πρόσβασης σε εμβόλια στον αναπτυσσόμενο κόσμο, καθώς οι πλουσιότερες χώρες εστιάζουν σε αναμνηστικές δόσεις οι οποίες, σύμφωνα με αξιόπιστα στοιχεία, δείχνουν πως παρέχουν σημαντική προστασία απέναντι στον κίνδυνο νοσηλείας, διασωλήνωσης και θανάτου.
Ωστόσο, ως εν δυνάμει εμπόδιο στην πρώιμη επιστροφή στην κανονικότητα μπορεί να αποδειχθεί η απόφαση της Κίνας να συνεχίσει την «Covid-zero» στρατηγική της, που είναι πιθανόν να οδηγήσει σε κλεισίματα τα οποία θα επηρεάσουν τις αλυσίδες προμηθευτών, και ως εκ τούτου τους εμπορικούς της εταίρους.
Και αν και η πεποίθηση πως η παγκόσμια ανάκαμψη μπορεί να συνεχιστεί με την Όμικρον μπορεί να είναι βολική, ίσως να προσκρούσει στα σκληρά δεδομένα της επιδημιολογίας.
Ο Λόρενς Γιανγκ, καθηγητής Μοριακής Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γουόργουϊκ, είπε πως αμερικανικές και ιαπωνικές μελέτες δείχνουν ότι πάνω από το 30% των κρουσμάτων παραμένουν μολυσματικά μετά από πέντε ημέρες, υποδεικνύοντας πως οι κινήσεις για χαλάρωση των κανόνων καραντίνας θα μπορούσαν να γίνουν «μπούμερανγκ».
«Αυτή είναι μια πολιτική απόφαση...με βάση την ανάγκη ο κόσμος να επιστρέψει στις δουλειές του» είπε. «Η επιστροφή μετά από πέντε ημέρες εμπεριέχει τον κίνδυνο πολύ μολυσματικά άτομα να επιστρέψουν στον χώρο εργασίας ή στο σχολείο».
Ο ίδιος και άλλοι ειδικοί είπαν πως αυτοί οι κίνδυνοι θα μπορούσαν να μετριαστούν μέσω τεστ σε άτομα που δεν έχουν συμπτώματα, χρήσης μάσκας και περιορισμού επαφών- ένα δύσκολο μήνυμα για αρχές που φαίνονται να χαλαρώνουν κάποιους κανόνες. «Υπάρχει μια ευρεία αίσθηση πως βγαίνουμε από αυτό» είπε ο Γιανγκ. «Μα νομίζω ότι είναι μια ενδιαφέρουσα, επικίνδυνη περίοδος εάν οι άνθρωποι επαναπαυτούν πολύ σχετικά με αυτό».