Την μη χορήγηση του εμβολίου της AstraZeneca σε υψηλό ποσοστό ηλικιωμένων, προβάλλει ως πιθανή εξήγηση για την αύξηση των κρουσμάτων νοσηλειών και θανάτων στην Ευρώπη, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, με τους επιστήμονες όμως να αντιδρούν με σκεπτικισμό.
Ο Πασκάλ Σοριό είπε στο πρόγραμμα Today του BBC Radio 4 ότι οι διαφορές στην ανοσία των Τ-κυττάρων μεταξύ των εμβολίων μπορεί να σημαίνουν ότι όσοι έλαβαν το εμβόλιο Oxford/AstraZeneca είχαν μεγαλύτερης διάρκειας ανοσοποιητική προστασία έναντι του ιού. Τα Τ-κύτταρα είναι μια κατηγορία ανοσοκυττάρων που εκπαιδεύουν τα Β κύτταρα που παράγουν αντισώματα σχετικά με τη φύση της ιικής απειλής και σκοτώνουν άμεσα τα μολυσμένα κύτταρα.
Ο Σοριό είπε: ”Είναι πραγματικά ενδιαφέρον όταν κοιτάς το Ηνωμένο Βασίλειο. Υπήρξε μια μεγάλη κορύφωση των λοιμώξεων αλλά όχι τόσες πολλές νοσηλείες σε σχέση με την Ευρώπη. Στο Ηνωμένο Βασίλειο [το εμβόλιο της Οξφόρδης/AstraZeneca] χρησιμοποιήθηκε για τον εμβολιασμό ηλικιωμένων, ενώ στην Ευρώπη οι άνθρωποι πίστευαν ότι το εμβόλιο δεν λειτουργεί σε ηλικιωμένους”.
″Αυτό που λέω είναι ότι τα Τ-κύτταρα έχουν σημασία και συγκεκριμένα σχετίζεται με την ανθεκτικότητα της απόκρισης, ειδικά σε ηλικιωμένους, και αυτό το εμβόλιο έχει αποδειχθεί ότι διεγείρει τα Τ-κύτταρα σε υψηλότερο βαθμό σε ηλικιωμένους. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη… δεν ξέρουμε. Χρειαζόμαστε όμως περισσότερα δεδομένα για να το αναλύσουμε και να λάβουμε την απάντηση”.
Η Γερμανία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που συνέστησε να μην χορηγείται το εμβόλιο AstraZeneca σε άτομα άνω των 65 ετών στα τέλη Ιανουαρίου, επικαλούμενη έλλειψη δεδομένων αποτελεσματικότητας για το εμβόλιο σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες ακολούθησαν αμέσως με παρόμοιες συστάσεις, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Πολωνία και η Σουηδία, αν και πολλές αργότερα αντέστρεψαν αυτήν την οδηγία μετά τη δημοσίευση περαιτέρω δεδομένων αποτελεσματικότητας. Κάποιοι τελικά είπαν ότι θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, αφού ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) ανέφερε πιθανή σχέση μεταξύ του εμβολίου και πολύ σπάνιων περιπτώσεων θρόμβων αίματος. Πιθανώς ως αποτέλεσμα αυτών των μικτών μηνυμάτων, πολλοί Ευρωπαίοι ήταν αρχικά απρόθυμοι να κάνουν το συγκεκριμένο εμβόλιο.
Υπάρχουν θεωρητικοί λόγοι για τους οποίους το εμβόλιο AstraZeneca μπορεί να προκαλέσει ελαφρώς διαφορετικές ανοσοαποκρίσεις σε σύγκριση με ένα εμβόλιο mRNA, όπως το εμβόλιο Pfizer. Και τα δύο, όπως αναφέρει ο Guardian, εξοπλίζουν τα κύτταρα με τις γενετικές οδηγίες για την παραγωγή της πρωτεΐνης κορονοϊού, αλλά το εμβόλιο AstraZeneca το κάνει με τη βοήθεια ενός τροποποιημένου ιού, στον οποίο μπορεί επίσης να ανταποκρίνεται το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η Ντέμπορα Νταν Γουόλτερς, πρόεδρος της ομάδας εργασίας της Βρετανικής Εταιρείας Ανοσολογίας για την Covid-19 και καθηγήτρια ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Surrey, σχολίασε: «Είναι ένα ελαφρώς πιο περίπλοκο σύστημα οπότε είναι αναμενόμενο να υπάρχουν διαφορές - αλλά το να προσπαθήσει κανείς να εξηγήσει αυτές τις διαφορές είναι κάτι που απαιτεί πολλή έρευνα».
Ο Ντάνι Άλτμαν, καθηγητής ανοσολογίας στο Imperial College του Λονδίνου, είπε ότι θα ήταν «ανόητο» να προσπαθήσουμε να αποδώσουμε τις διαφορές στο σχήμα των καμπυλών μόλυνσης μεμονωμένων χωρών σε οποιονδήποτε μεμονωμένο παράγοντα. «Δεν ξέρω από πού θα ξεκινούσατε να το κάνετε αυτό επιστημονικά», είπε. «Όλα τα εμβόλια είναι, σε διάφορους βαθμούς, εκπληκτικά. Όλα αυτά επάγουν την πλήρη γκάμα της ανοσίας, συμπεριλαμβανομένων των εξουδετερωτικών αντισωμάτων και των [διαφορετικών τύπων] Τ-κυττάρων».
Ο καθηγητής Μάθιου Σνέιπ, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, συνέκρινε τις αποκρίσεις αντισωμάτων και Τ-κυττάρων σε άτομα που λαμβάνουν τυπικά ή μικτά σχήματα των εμβολίων Pfizer και AstraZeneca. Αν και η ομάδα του βρήκε στοιχεία ότι μια μόνο δόση AstraZeneca προκάλεσε καλύτερη απόκριση των Τ-κυττάρων, η ανταπόκριση ήταν παρόμοια λίγο μετά τη λήψη δύο δόσεων.
”Περιέργως έχουμε βέλτιστη απόκριση των Τ-κυττάρων όταν χορηγουμε μια πρώτη δόση του εμβολίου AstraZeneca ακολουθούμενη από την Pfizer”, είπε.
Η εύρεση τρόπων για τη βελτιστοποίηση της ανοσολογικής απόκρισης στα εμβόλια Covid-19 είναι στο επίκεντρο της έρευνας και ο Σνέιπ παρακολουθεί αυτές τις μελέτες για να δει πώς διαμορφώνονται οι ανοσολογικές αποκρίσεις των ανθρώπων μακροπρόθεσμα.
Η κατανόηση των διαφορών μεταξύ των ποσοστών μόλυνσης και νοσηλείας των χωρών περιπλέκεται περαιτέρω από παράγοντες όπως το πότε άρθηκαν οι περιορισμοί του Covid-19 και σε ποιο βαθμό, η διακύμανση του απόστασης χορήγησης πρώτης και δεύτερης δόσης, η ηλικία του πληθυσμού και ο επιπολασμός άλλων ασθενειών -καθώς και η εμφάνιση νέων παραλλαγών- ειδικά εάν εμφανίζονται πολύ καιρό μετά τον εμβολιασμό των ατόμων.
″Η σύγκριση μεταξύ χωρών παρουσιάζει πολλές δυσκολίες και είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε συμπεράσματα που δεν είναι αξιόπιστα», δήλωσε ο Δρ Λανς Τερτλ, ανώτερος λέκτορας και σύμβουλος ιατρός για μολυσματικές ασθένειες στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ.
Νωρίτερα, μια πρώην πρόεδρος της ειδικής επιτροπής εμβολιασμών του Ηνωμένου Βασιλείου, η ντέιμ Κέιτ Μπίνγκχαμ , προέτρεψε την κυβέρνηση να προετοιμαστεί καλύτερη για την εμφάνιση μελλοντικές επιδημιών.
Γράφοντας στους Times, είπε ότι στον μηχανισμό του Γουάιτχολ ”εστιάζουν περισσότερο στη διαδικασία και όχι στο αποτέλεσμα, προκαλώντας καθυστέρηση και αδράνεια”, προσθέτοντας ότι η ανάπτυξη του εμβολίου θα είχε καθυστερήσει αν είχε αφεθεί στην ”κανονική” λειτουργία της κυβέρνησης.
Πηγές: BBC, The Guardian, The Times