Η «δίψα» του κόσμου για το πετρέλαιο έχει εξατμιστεί.
Οι αυτοκινητόδρομοι είναι άδειοι. Τα αεροπλάνα είναι καθηλωμένα στο έδαφος. Τα εργοστάσια έχουν κατεβάσει ρολά. Η άνευ προηγουμένου κατάρρευση της ζήτησης πετρελαίου λόγω του κορονοϊού έχει ρίξει το αργό πετρέλαιο σε ιστορικό χαμηλό 18 ετών.
Η προσφορά, από την άλλη πλευρά, παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανθεκτική εν μέσω του πολέμου τιμών μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας. Οι Αμερικανοί παραγωγοί δεν θέλουν να είναι οι πρώτοι που θα «λυγίσουν», αναστέλλοντας την παραγωγή.
Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει μια υπεραφθονία πετρελαίου τόσο επική που ο κόσμος σύντομα ενδέχεται ακόμη και να ξεμείνει από χώρους αποθήκευσης όλων αυτών των αδιάθετων βαρελιών.
«Η αγορά αρχίζει να στέλνει σήματα ότι όχι μόνο δεν υπάρχει ζήτηση γι ’αυτό το αργό, αλλά στο τέλος δεν θα υπήρχε πουθενά να πάει», δήλωσε ο Τζεφ Γουίλ, ανώτερος ενεργειακός αναλυτής του κολοσσού διαχείρισης επενδύσεων Neuberger Berman.
Με άλλα λόγια, οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης, τα διυλιστήρια, τα τελωνεία, τα πλοία και οι αγωγοί θα μπορούσαν τελικά να φθάσουν στα όρια της χωρητικότητάς τους - κάτι που δεν έχει συμβεί από το 1998, σύμφωνα με την Goldman Sachs.
«Η ζήτηση πέφτει τόσο γρήγορα σε σχέση με την προσφορά που πολύ σύντομα το κύριο ζήτημα πολλών παραγωγών δεν θα είναι να εξασφαλίσουν λειτουργικό κέρδος, αλλά αν μπορούν να βρουν ένα κατάστημα για να διαθέσουν για το αργό τους», τονίζουν οι αναλυτές της JBC Energy σε έκθεσή τους.
Μια επιλογή αποθήκευσης είναι η φόρτωση όλων των περισσευούμενων ποσοτήτων σε πλοία. Σύμφωνα με την JBC, περίπου το 20% του παγκόσμιου στόλου των πολύ μεγάλων πετρελαιοφόρων θα μπορούσε να γίνει πλωτός αποθηκευτικός χώρος. Αλλά ακόμη και αυτό δεν θα είναι αρκετό για να απορροφήσει το πλεόνασμα.
Τον Απρίλιο, περίπου 6 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως «άστεγου» αργού θα μπορούσαν κυριολεκτικά να μην έχουν πουθενά να πάνε, προειδοποιεί η JBC, αριθμός που θα ανέλθει στα 7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τον Μάιο.
Αρνητικές τιμές πετρελαίου
Αυτή η υπεραφθονία σε πετρέλαιο δημιουργεί ένα σενάριο όπου κάποια απροσδιόριστα κλάσματα πετρελαίου έχουν ήδη πέσει κάτω από το μηδέν.
Για παράδειγμα, ένα κλάσμα αργού στο Γουαϊόμινγκ των ΗΠΑ προσφέρθηκε πρόσφατα σε αρνητικό -19 σεντς το βαρέλι, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg την περασμένη εβδομάδα.
Η συρρίκνωση της χωρητικότητας αποθήκευσης σημαίνει ότι οι παραγωγοί πετρελαίου σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να πληρώσουν κάποιον μόνο για να πάρει τα βαρέλια από τα χέρια τους.
Το Brent, το παγκόσμιο σημείο αναφοράς, πιθανώς προστατεύεται από αυτό, επειδή κοστολογείται σε ένα νησί της Βόρειας Θάλασσας, όπου υπάρχει διαθέσιμη δεξαμενή αποθήκευσης. Αλλά άλλα κλάσματα αργού βρίσκονται μακριά από το νερό.
Είναι ενδεικτικό ότι πέρυσι, οι τιμές του αμερικανικού φυσικού αερίου στο δυτικό Τέξας ήταν αρνητικές για περισσότερο από δύο εβδομάδες, επειδή δεν υπήρχαν αρκετοί αγωγοί για τη μεταφορά του, σύμφωνα με το Reuters .
«Η μητέρα των πλεονασμάτων»
Με την κατάρρευση των τιμών, το πετρέλαιο έχει χάσει περισσότερα από τα δύο τρίτα της αξίας του από το υψηλό του περασμένου Ιανουαρίου.
Τώρα, οι πετρελαϊκές εταιρείες στις ΗΠΑ αρχίζουν να παίρνουν την οδυνηρή απόφαση της «παύσης» της παραγωγής, αν και απρόθυμα.
Οι φυσικοί περιορισμοί ανάγκασαν στον «εγκλεισμό» τουλάχιστον 900.000 βαρελιών ανά ημέρα σύμφωνα με την Goldman Sachs, η οποία σημείωσε ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανώς υψηλότερος και «αυξάνεται κάθε ώρα».
Η Rystad Energy δήλωσε ότι η «μητέρα των πλεονασμάτων όλης της πετρελαϊκής αγοράς» θα οδηγήσει σε μεγάλους περιορισμούς παραγωγής τον Απρίλιο και τον Μάιο. Οι παλαιότερες και λιγότερο παραγωγικές πετρελαιοπηγές πιθανότατα θα κλείσουν πρώτες.
Ακόμα και οι ισχυρότερες πετρελαϊκές εταιρείες των ΗΠΑ λένε ότι θα μειώσουν τις δαπάνες και την παραγωγή τους. Η Chevron, για παράδειγμα, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα τα σχέδιά της για μείωση των δαπανών της κατά 30% και των στόχων παραγωγής κατά 20%.
Εν τέλει, η πετρελαιοβιομηχανία θα μπορούσε να χάσει έως και 5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως από την ικανότητα προμήθειας, εκτιμά η Goldman Sachs.
Υπάρχει κίνδυνος πετρελαϊκής κρίσης;
Φυσικά, η χαμηλή ζήτηση που προκαλείται από την πανδημία του κορονοϊού δεν θα διαρκέσει για πάντα.
Κάποια στιγμή οι αεροπορικές εταιρείες θα ανοίξουν και πάλι τα φτερά τους και θα αρχίσουν να αγοράζουν καύσιμα για τα αεριωθούμενά τους. Οι οδηγοί θα αγοράζουν περισσότερη βενζίνη καθώς θα επιστρέφουν στις εργασίες τους.
Αλλά σε εκείνο το σημείο η πετρελαϊκή βιομηχανία μπορεί να μην παράγει τοσο πετρέλαιο όσο πριν, επειδή οι πετρελαιοπηγές έχουν κλείσει. Το σημερινό υπερπλεόνασμα πετρελαίου μπορεί να μετατραπεί ξαφνικά σε έλλειψη πετρελαίου αύριο, πιέζοντας τις τιμές «πολύ πάνω από» από τα 55 δολάρια/βαρέλι το επόμενο έτος, υπογραμμίζει ο επικεφαλής της Goldman Sachs, Τζέφρι Κάρι.
(με πληροφορίες από CNN)