Εν μέσω πανδημίας, και για όσους χρειάζεται να πηγαίνουν στη δουλειά τους, μη μπορώντας να δουλέψουν με τηλεργασία, τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι βασικός τρόπος μετακίνησης.
Τι μπορείτε να κάνετε λοιπόν για να βεβαιωθείτε ότι θα μείνετε ασφαλείς και μακριά από τον κορονοϊό;
Το BBC έχει τις απαντήσεις. Υπάρχουν φυσικά τα βασικά: να φοράτε μάσκα, να αποφύγετε αν είναι εφικτό τις ώρες αιχμής και να τηρείτε όσο γίνεται τις αποστάσεις στους σταθμούς αλλά και μέσα στα μέσα.
Υπάρχουν επίσης και άλλα, λιγότερο προφανή, μέτρα που αξίζει να γνωρίζετε.
Η σημασία της ροής του αέρα
Για μια αναπνευστική νόσο όπως η Covid-19, όσο περισσότεροι άνθρωποι αναπνέουν, βήχουν και μιλούν στον ίδιο αέρα με εσάς σε περιορισμένο χώρο, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες μόλυνση από τον ιό.
Εάν κινήστε με δημόσια μέσα μεταφοράς, αυτό που πρέπει να λάβετε υπόψη σας είναι το πόσο καλά μπορεί να αερίζεται ο χώρος, σύμφωνα με τον Νικ Τάιλερ, συγκοινωνιολόγο στο University College του Λονδίνου, ο οποίος έχει μοντελοποιήσει τον τρόπο διάδοσης του ιού στα λεωφορεία. «Έξω, στον αέρα, τα σταγονίδια διαλύονται στον αέρα και στον άνεμο», εξηγεί.
Το συμπέρασμα είναι όσο περισσότερα παράθυρα τόσο το καλύτερο. Για αυτόν τον λόγο, θα πρέπει να έχετε υπόψη ότι ένας υπόγειος σιδηρόδρομος δεν αερίζεται τόσο καλά όσο ένα τρένο ή λεωφορείο που βρίσκεται έξω. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2018, όσοι χρησιμοποιούσαν τακτικά τον υπόγειο σιδηρόδρομο είχαν περισσότερες πιθανότητες να κολλήσουν γρίπη από όσους δεν τον χρησιμοποιούσαν.
Γενικά, τα συστήματα εξαερισμού των δημόσιων μεταφορών είναι λιγότερο αποτελεσματικά από αυτά στα αεροπλάνα. Ο αέρας στα αεροπλάνα επανακυκλοφορεί μέσω εξελιγμένων φίλτρων HEPA (High Efficiency Particulate Air) κάθε λίγα λεπτά, τα οποία απομακρύνουν τα περισσότερα ιικά σωματίδια. «Ο εξαερισμός των αεροσκαφών γενικά δέχεται κακές κριτικές, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα από τα καλύτερα συστήματα που μπορεί να βρει κάποιος», λέει ο Τάιλερ. Και σε αντίθεση με πολλά τρένα και λεωφορεία, η ροή του αέρα ταξιδεύει απευθείας από την οροφή στο πάτωμα. Αυτό σημαίνει ότι τα σταγονίδια θα ωθούνται στο έδαφος, μακριά από τα χέρια και τα πρόσωπα, πολύ πιο γρήγορα. Ένας συρμός του μετρό, αντίθετα, σπρώχνει τον αέρα οριζόντια.
Η σιωπή είναι χρυσός
Μια άλλη σημαντική παράμετρος είναι πόσο μιλάει ο κόσμος στο εσωτερικό του μέσου μεταφοράς -και πόσο δυνατά.
Τα θορυβώδη περιβάλλοντα, όπου οι άνθρωποι πρέπει να φωνάζουν για να ακουστούν, έχουν υψηλότερο κίνδυνο από τους πιο ήσυχους χώρους. Θεωρείται ένας από τους λόγους για τους οποίους τα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, τα μπαρ και τα εργοστάσια παρουσίασαν υψηλά επίπεδα μετάδοσης.
Επομένως, ένα τρένο που έχει περισσότερο θόρυβο, θα αποτελούσε μεγαλύτερο κίνδυνο από ένα λεωφορείο που οι περισσότεροι είναι σιωπηλοί.
Πού θα επιλέξετε να κάτσετε
Σε άλλες εποχές μπορεί να ήταν επικίνδυνο να μπείτε σε ένα άδειο τρένο, αλλά την περίοδο της πανδημίας είναι η πιο σοφή επιλογή.
Εκτός από την προτροπή ή υποχρέωση της χρήσης μάσκας, πολλές αρχές μεταφορών θυμίζουν συχνά στους επιβάτες να τηρούν τις αποστάσεις. Υπάρχουν όμως και καλύτερες επιλογές θέσης;
Μια πρόσφατη κινεζική μελέτη εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο η εγγύτητα των καθισμάτων επηρέασε τον κίνδυνο μετάδοσης στα τρένα. Εντοπίζοντας τα ταξίδια και τη θέση περισσότερων από 2.000 ατόμων που μεταφέρουν τον ιό στο δίκτυο τρένων υψηλής ταχύτητας της Κίνας μεταξύ Δεκεμβρίου 2019 και Μαρτίου 2020, μπόρεσαν να δουν πώς μετακινήθηκε ο ιός μεταξύ των ανθρώπων.
Όσοι καθόντουσαν στην ίδια σειρά, ειδικά ο ένας πίσω στον άλλον, ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος.
Στα μεγαλύτερα ταξίδια επίσης ήταν πιο αυξημένος ο κίνδυνος, ακόμη και για όσους κάθονταν μερικές σειρές μακριά, γιατί οι επιβάτες ήταν εκτεθειμένοι στον ιό για περισσότερη ώρα.
Πού να σταθείτε
Μια μελέτη σχετικά με τη συμπεριφορά των επιβατών του μετρό στη Νέα Υόρκη έδειξε ότι τα άτομα που μένουν όρθια, κρατιούνται περισσότερο από τις χειρολαβές και παρόλο που ο ιός εκτιμάται ότι μεταδίδεται κυρίως μέσω του αερολύματος και των σταγονιδίων που παράγουμε όταν μιλάμε, αναπνέουμε ή βήχουμε, μπορεί επίσης να εξαπλωθεί όταν αγγίξουμε επιφάνειες που έχουν μολυνθεί από τον ιό και έπειτα βάζουμε τα δάχτυλά μας κοντά στο στόμα ή τη μύτη.
Επίσης όσοι στέκονται, κάθονται συνήθως πιο κοντά στις πόρτες, λόγω της εγγύτητας προς την έξοδο. Οι πόρτες όπως έχουν μικτά οφέλη - μπορεί να είναι από τους καλύτερα αεριζόμενους χώρους, αλλά και τους πιο πολυσύχναστους.
Επίσης είναι πιο συνηθισμένο για έναν άντρα να στέκεται μέσα στο τρένο από μια γυναίκα και, εάν λάβουμε υπόψη τις μελέτες που δείχνουν ότι οι άνδρες πλένουν τα χέρια τους λιγότερο συχνά από τις γυναίκες, μπορείτε να συμπεράνετε ότι είναι καλύτερο να μην ακουμπάτε εκεί που ακουμπάνε συχνά οι άντρες αφού είναι πιο πιθανό να έχει βρώμικες παλάμες. Η λύση πάντα είναι να περάσετε τα χέρια σας με αντισηπτικό όταν θελήσετε να ακουμπήσετε το πρόσωπό σας.