Μονοπωλώντας το ενδιαφέρον των τελευταίων εβδομάδων ο SARS-COV-2 έχει αλλάξει σίγουρα την καθημερινότητά και τον προγραμματισμό μας και τείνει να αλλάξει και τον τρόπο που θα ζούμε στο μέλλον. Αν και η τελευταία μέτρηση της Ε.Ε. σχετικά με το ποσοστό συμμετοχής των Ελλήνων σε δραστηριότητες σωματική άσκησης και άθλησης, δεν μπορεί να μας αφήνει ικανοποιημένους (59% των Ελλήνων δεν γυμνάζονται ποτέ), η έμμεση και παθητική ενασχόληση με τον αθλητισμό αποτελεί ένα βασικό κομμάτι της ζωής μας. Είναι σαφές πλέον πώς η εξάπλωση του κορονοϊού επηρεάζει κάθε μορφή ενασχόλησης με τον αθλητισμό.
Σε οικονομικό επίπεδο οι επιπτώσεις της πανδημίας στον αθλητισμό θα είναι δριμύτατες και η βιομηχανία αξίας σχεδόν $620 δισεκατομμυρίων δολλαρίων (παγκόσμια αξία της αθλητικής βιομηχανίας για το 2019, σύμφωνα με την KEARNEY), θα υποστεί τεράστιες απώλειες.
Άλλωστε αυτό που ονομάζεται αθλητικό προϊόν έχει πολλές εκφάνσεις οι οποίες στο σύνολό τους αποτελούν και μία υπο-βιομηχανία. Αναγκαίο όμως στοιχείο για την ύπαρξη και βιωσιμότητα αυτών των υπο-βιομηχανιών είναι η αθλητική δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει πώς με την παύση της αθλητική δράσης, οι βιομηχανίες των αθλητικών ειδών, των αθλητικών εγκαταστάσεων, των αθλητικών event, των συμπληρωμάτων αθλητικής διατροφής, των προπονητικών και εκπαιδευτικών υπηρεσιών καθώς ακόμα και αυτές του στοιχιματισμού, των αθλητικών καναλιών, των αθλητικών wearable, και τέλος αυτή της εμπορικής διαχείρισης γνωστών αθλητών, βρίσκονται αντιμέτωπες με μία οικονομική κρίση που μοιάζει να είναι χειρότερη από αυτήν που ξέσπασε το 2008, τότε τουλάχιστον «το παιχνίδι δεν σταμάτησε να παίζεται».
Βρισκόμαστε λοιπόν στο σημείο που ο οργανωμένος αθλητισμός – επαγγελματικός και ερασιτεχνικός – βλέπει από την μία τα έσοδά του να μειώνονται δραματικά καθώς δεν έχει να λαμβάνειν από εισιτήρια, τηλεοπτικά δικαιώματα, χορηγίες, δαιφημίσεις, συνδρομές αθλουμένων και από την άλλη καλείται να διαχειριστεί προγραμματισμένα έξοδα συντήρησης εγκαταστάσεων, μισθοδοσία ανθρώπινου δυναμικού – αθλητών, προπονητών, γυμναστών, διοικητικών στελεχών, βοηθητικού προσωπικού – πάγια έξοδα λειτουργίας και τυχόν χρέη. Θα έχει πράγματι μεγάλο ενδιαφέρον και σημαντική διδακτική αξία ο τρόπος που ο οργανωμένος αθλητισμός θα αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις υπό αυτές τις συνθήκες.
Πέραν όμως των οικονομικών επιπτώσεων, αξίζει να εξετάσουμε πώς αλλιώς ο κορονοϊός επηρεάζει την αθλητική δραστηριότητα σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Είναι ευρέως και διαχρονικώς αποδεκτό πώςο αθλητισμός συνιστά έναν από τους κυριότερους κοινωνικούς θεσμούς και ως τέτοιος αποτελεί ένα από τα χρησιμότερα εργαλεία ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών, ωφελόντας του συμμετέχοντες σωματικά, ψυχολογικά, κοινωνικά και ηθικά. Τι συμβαίνει όμως με την εκπλήρωση αυτών των αναγκών όταν η αθλητική δραστηριότητα περιορίζεται στο ελάχιστο; Ζούμε την εποχή που οι χώροι άθλησης – υπαίθρια πάρκα, γυμναστήρια, γήπεδα – κλείνουν υποχρεωτικά. Προγράμματα εκγύμνασης και προπόνησης αναβάλλονται μέχρι νεωτέρας και η επαφή με την σωματική δραστηριότητα περνάει σε αυστηρά ατομικό επίπεδο. Είναι ίσως τώρα η στιγμή που οι συνθήκες μας επιβάλλουν να αναγνωρίσουμε την σημασία της άσκησης και τις αρνητικές επιπτώσεις που φέρνει η απουσία της. Ακριβέστερα η έλλειψη της αθλητικής δραστηριότητας συνεπάγεται εκτός των άλλων, μειωμένη φυσική κατάσταση και αδύναμο ανοσοποιητικό, έλλειψη κοινωνικοποίησης και επικοινωνίας, κίνδυνο ανάπτυξης στρες και κατάθλιψης και μείωμενη διαχειριστική ικανότητα της παρούσας κατάστασης. Οι συνέπειες ωστόσο σε επίπεδο υψηλών επιδόσεων και πρωταθλητισμού, δεν είναι μόνον αυτές. Παρακολουθώντας τις εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων, παρατηρεί κανείς, να αναβάλλονται τα πρωταθλήματα, να παύουν οι προπονήσεις, να διαμελίζονται οι ομάδες, να αποχωρούν αθλητές και προπονητές χωρίς κανείς να γνωρίζει πότε θα γίνει η επιστροφή στην κανονική ροή των πραγμάτων. Οι αγωνιστικοί στόχοι και ο προγραμματισμός όλης της χρονιάς μπαίνει στον πάγο και μέλημα όλων είναι η διαφύλαξη της υγείας με κάθε κόστος.
Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε πώς θα διαχειριστεί αυτή την παγκόσμια κρίση η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (Δ.Ο.Ε.), ο κολοφών του παγκόσμιου αθλητισμού, καθώς καλείται αφενός να υπερασπιστεί τις αξίες που προκύπτουν από τον Ολυμπιακό Καταστατικό Χάρτη διατηρόντας τον υψηλό συμβολισμό των Αγώνων και αφετέρου να λειτουργήσει με αίσθημα ευθύνης απέναντι σε όλη την ανθρωπότητα. Ήδη είχαμε την απόφαση για επαναπρογραμματισμό της Ολυμπιάδας του Τόκυο πιθανότητατα για το 2021, πριν από αυτό βιώσαμε την ματαίωση της Ολυμπιακής Λαμπαδηδρομίας από την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή (Ε.ΟΕ.) λόγω υψηλής συγκέντρωσης του πλήθους. Παράλληλα, κυκλοφορεί στο διαδύκτιο η εικόνα των Ολυμπιακών Κύκλων σε «απόσταση ασφαλείας». Μπορούνε άραγε, ποτέ, οι Ολυμπιακοί Κύκλοι να είναι σε απόσταση ο ένας από τον άλλον; (όπως δηλαδή αναγκάζεται όλος ο κόσμος για τον περιορισμό του ιού) Τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο; Θα μπορούσε επίσης κανείς να θίξει το Ολυμπιακό Μότο «Citius – Altius – Fortius» (Πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά) εν απουσία της προϋπόθεσης του υγιούς σώματος, του υγιούς ανθρώπου. Διαβάζοντας πρόσφατα τις ενστάνσεις μεγάλων αθλητών σχετικά τους Αγώνες του Τόκυο αλλά και διακρίνοντας τις προσπάθειες της Δ.Ο.Ε , αναρωτιέται κανείς αν αυτοί οι επόμενοι Αγώνες ενδέχεται να επανακτήσουν τον «νεκρικό» αρχαιοελληνικό τους χαρακτήρα σε μία σύγχρονη δυσάρεστη εκδοχή του, ή θα εκπληρώσουν την αιώνια αποστολή του Ολυμπιακού Κινήματος για ανάδειξη της ανθρώπινης υπέρβασης, της συνεργασίας των λαών και της αρμονικής ανάπτυξης του ανθρώπινου είδους. Όμως, η διαχείρηση που καλείται να κάνει η Δ.Ο.Ε. δεν αφορά μονάχα την τέλεση των αγώνων αλλά και την νέα πραγματικότητα του αθλητισμού όπως αυτή διαμορφώνεται ταχύτατα και αρπογραμμάτιστα.
Εν κατακλείδι, η εξάπλωση του κορωναϊου έχει πολύπτυχες και πολυεπίπεδες επιπτώσεις στον αθλητισμό. Τα μέλη της αθλητικής κοινότητας καλούνται να δαιχειριστούν πρωτόγνωρες καταστάσεις με γνώμονα την διαφύλαξη της υγείας και τον περιορισμό των αρνητικών συνεπειών. Η καταπολέμηση του ιού είναι ένας ακόμα αγώνας που περιέχει πολλά από τα χαρακτηριστικά του αθλητισμού όπως είναι η πρόκληση, ο συναγωνισμός, το απρόβλεπτο αποτέλεσμα, η έντονη παραγωγή συναισθημάτων και η μεγάλη επιρροή στην ζωή των ανθρώπων. Σε αυτόν τον αγώνα ας μείνουμε ενωμένοι, ας δουλέψουμε σαν ομάδα με σεβασμό και συνέπεια, ο κότινος μας, θα είναι η υγεία μας.