Αυστηρό και ξεκάθαρο μήνυμα στην ’Αγκυρα έστειλε, με συνέντευξή του στον «ALPHA», ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, τονίζοντας πως «στην υπόθεση που υπήρξε γύρω από τα νησιά των Ιμίων έφτασε στην κόκκινη γραμμή και με κάποια έννοια την προσπέρασε». Διαμήνυσε μάλιστα πως δεν θα υπάρξει ξανά τέτοια ειρηνική συμπεριφορά από την ελληνική πλευρά.
Σε ό,τι αφορά τα Ίμια, ο κ. Κοτζιάς είπε για την Τουρκία: «Και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και δεν ξέρουν και γεωγραφία. Δηλαδή, τα Ίμια είναι ασφαλώς Ελληνικά», βάσει διεθνούς δικαίου. Σε αυτό το πλαίσιο, χαρακτήρισε την Τουρκία νευρική, διότι «δεν πάει καλά στη Συρία, έχει το μέτωπο του Ιράκ ανοικτό, με την Αρμενία έχει κλειστά τα σύνορά της, με το Κυπριακό συμπεριφέρεται ως καουμπόι στα ανοικτά της Ανατολικής Μεσογείου, λόγω της ΑΟΖ και από το γεγονός ότι έχουν βρεθεί, όπως φαίνεται, μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου». Η τουρκική πλευρά ενοχλείται επίσης από την πορεία των συνομιλιών της Ελλάδας με γειτονικές της χώρες σχετικά με την ΑΟΖ.
«Δεν θα το ξανακάνει»
Σε ερώτηση αν αύριο σε ένα άλλο σημείο του Αιγαίου ή στο ίδιο ένα άλλο τουρκικό σκάφος εμβολίσει και πάλι ένα ελληνικό, ο κ. Κοτζιάς απάντησε κατηγορηματικά ότι «δεν θα το ξανακάνει». Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, τόνισε ότι δεν πρέπει να ξαναγίνει και προσέθεσε: «Αυτό πρέπει να το ακούσουν και οι Τούρκοι, διότι όλο μιλάνε για προειδοποιήσεις, προειδοποιήσεις. Εγώ τους έχω πει η Ελλάδα δεν είναι -το λέω με την καλή έννοια για αυτές τις δύο χώρες, αλλά το λέω από την άποψη της συμπεριφοράς της Τουρκίας-ούτε Συρία ούτε Ιράκ. Είμαστε ένα συγκροτημένο κράτος, με καλή άμυνα, καλά αμυντικά συστήματα, καλούς συμμάχους, υψηλή διπλωματική χωρητικότητα».
Στο σημείο αυτό, έσπευσε να διευκρινίσει ότι είναι υπουργός της διπλωματίας και σημείωσε πως πρέπει να προηγείται η διπλωματία, στέλνοντας παράλληλα το μήνυμα πως «η κόκκινη γραμμή μας είναι εκεί που κάποιος πειράξει την κυριαρχία μας και την ανεξαρτησία μας».
«Εξετάζουμε να ζητήσουμε αποζημίωση για το σκάφος»
Ο κ. Κοτζιάς αποκαλύπτει επίσης ότι η ελληνική πλευρά εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητήσει αποζημίωση από τους Τούρκους για τις ζημιές που προκάλεσαν στο ελληνικό σκάφος. «Είμαστε στην αναζήτηση μήπως πρέπει να πληρώσουν οι Τούρκοι» ανέφερε συγκεκριμένα και είπε πως έχει ζητήσει από τη νομική υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών να το εξετάσει.
«Θα έπρεπε να μετράει τα λόγια του»
Την ίδια στιγμή ο υπουργός Εξωτερικών ήταν ιδιαίτερα καυστικός κατά του προκλητικού συμβούλου του Ερντογάν, Γιγίτ Μπουλούτ. Ερωτηθείς πως ο σύμβουλος του Ερντογάν έχει παρομοιάσει «την Τουρκία με γίγαντα και την Ελλάδα με μύγα», απάντησε «το ότι είναι σύμβουλος του Ερντογάν, αυτό δεν τον κάνει ξύπνιο. Εξυπνάδα στην ανοησία» και προσέθεσε: «Δεν έχει δει ελέφαντες να τρέχουν επειδή είδαν ποντικό μπροστά τους» προσέθεσε.
«Η Τουρκία δεν μπορεί να έχει κατοχικά στρατεύματα στην Κύπρο»
Επίσης, ο υπουργός Εξωτερικών κάλεσε την Τουρκία να αποκτήσει ένα ρεαλισμό, σημειώνοντας ότι η εποχή που κάποιος συμπεριφερόταν ως αποικιακή δύναμη έχει τελειώσει. Η Τουρκία δεν δικαιούται να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της Κύπρου, να έχει κατοχικά στρατεύματα και να παριστάνει την εγγυήτρια δύναμη, ξεκαθάρισε. Εξέφρασε την ελπίδα οι συνομιλίες για το Κυπριακό να ξανανοίξουν, τονίζοντας ωστόσο την ανάγκη να ετοιμαστούν καλά οι διαπραγματεύσεις και επανέλαβε πως το κύριο ζήτημα που έχει θέσει από την πρώτη ημέρα είναι οι Εγγυήσεις και η Ασφάλεια.
«Αισιόδοξη η έκφραση του Ζάεφ»
Κληθείς να απαντήσει για τις δηλώσεις του πρωθυπουργού της πΓΔΜ ότι έχουν κλείσει τρία από τα επτά ζητήματα της διαπραγμάτευσης για το ονοματολογικό, ο κ. Κοτζιάς εμφανίζεται πιο συγκρατημένος. «Νομίζω ότι ο κ. Ζάεφ εκφράζει μια αισιοδοξία που είναι καλή για τη διαπραγμάτευση. Είναι μια αισιόδοξη έκφραση του κ. Ζάεφ, αλλά κάθε αισιοδοξία είναι θετική». Σε ερώτηση αν συμμερίζεται ο ίδιος αυτήν την αισιοδοξία του, απάντησε πως θα ήθελε να είναι έτσι.
Την ίδια στιγμή υπογράμμισε την αποφασιστικότητά του να υπάρξει συμφωνία, τονίζοντας πως οι συμβιβασμοί πρέπει να είναι καλοί και χρήσιμοι και για τις δύο χώρες και να μην είναι σάπιοι.
«Η συμφωνία θα περάσει από τη Βουλή»
Κατέστησε σαφές πως η κυβέρνηση θα φέρει τη συμφωνία στη Βουλή και θα πείσει ότι έχει δίκιο και εξέφρασε την εκτίμηση ότι η κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα στηρίξει τη συμφωνία που θα φέρει η κυβέρνηση στη Βουλή, διότι για να τη φέρει, επισήμανε, θα είναι καλή. «Μία συμφωνία που θα είναι πολύ καλύτερη απ′ ό,τι προετοίμαζαν κάποια άλλα κόμματα, θα ήταν λάθος να μην την στηρίξουν» υπογράμμισε και έστειλε το μήνυμα πως «θα πάρει καθένας και τις ευθύνες του, διότι αν νομίζει κανείς ότι αυτή η κατάσταση 25 χρόνια χρησίμευσε στη χώρα, τότε είναι επικίνδυνος για τη χώρα».
Υπογράμμισε μάλιστα ότι οι άνθρωποι που γνωρίζουν καλά το θέμα, ανεξάρτητα του τι απόψεις είχαν το 1992, σήμερα συγκλίνουν, συγκλίνουμε όλοι, στην ανάγκη να βρεθεί ένας συμβιβασμός, διότι η Ελλάδα δεν κέρδισε από αυτή τη διαμάχη.
«Σχέδιο συμφώνου με την ΠΓΔΜ που να διευκολύνει τη μακρόχρονη συνεργασία» σημείωσε.
Χαρτογραφώντας τα επόμενα βήματα της διαπραγμάτευσης, είπε ότι την Παρασκευή θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών της ΠΓΔΜ και προσέθεσε πως ελπίζει ότι μέσα στον Φεβρουάριο θα έχει δώσει ένα σχέδιο συμφώνου προς συζήτηση στην πλευρά των Σκοπίων, επισημαίνοντας πως σε αυτό εμπερικλείονται και ζητήματα που συνδέονται με το ονοματολογικό, αλλά και ένα ειδικό, μεγάλο κεφάλαιο για τον αλυτρωτισμό. Επίσης, ένα μεγάλο μέρος του αφορά στην κοινή δράση, τη διμερή συνεργασία σε όλους τους τομείς, από την εκπαίδευση και τον πολιτισμό μέχρι τη διασυνοριακή συνεργασία. Αποτυπώνοντας τη βούληση του, σημείωσε πως θέλει ένα σχέδιο που θα διευκολύνει τη μακρόχρονη συνεργασία των δύο χωρών.
Στο πλαίσιο αυτό, ξεκαθάρισε πως το κριτήριο του είναι το διεθνές καλό της χώρας και παρατήρησε πως το τελευταίο καιρό βλέπει ένα καινούργιο φαινόμενο, χαρακτηρίζοντας το προβληματικό: «κάποιοι κάνουν εξωτερική πολιτική, όχι με το βλέμμα στραμμένο στο εσωτερικό της χώρας, αλλά με το βλέμμα στραμμένο στο εσωτερικό του κόμματός του».
«Η γεωγραφία δεν προσδιορίζει την ταυτότητα»
Εστιάζοντας στο ονοματολογικό ζήτημα, επανέλαβε πως είναι συμπύκνωση αλυτρωτικών διαθέσεων ή προδιαθέσεων από την άλλη πλευρά. Ειδικότερα, αποσαφήνισε πως η γεωγραφία δεν προσδιορίζει την ταυτότητα και κατέστησε σαφές πως η πΓΔΜ δεν είναι το όλο της γεωγραφικής οντότητας της Μακεδονίας και δεύτερον και κυριότερο, ότι η δικιά τους γεωγραφική οντότητα δεν τους δίνει ιστορικά, πολιτισμικά δικαιώματα πάνω στην ελληνική κληρονομιά. Επισήμανε επίσης πως τον ενοχλεί ο αλυτρωτισμός που κρύβεται πίσω από το όνομα και συμπλήρωσε πως όταν το όνομα αποσυνδεθεί από την πολιτισμική, ιστορική κληρονομιά και τον αλυτρωτισμό και προσδιοριστεί αυστηρά γεωγραφικά, τότε το νόημά του είναι διαφορετικό.
Όσον αφορά τα στοιχεία αλυτρωτισμού που εντοπίζει στο σύνταγμα της πΓΔΜ, διέκρινε ως τα πιο βασικά ζητήματα στο προοίμιο και σε δύο συγκεκριμένα άρθρα του, τα οποία αναφέρονται σε «μακεδονικό έθνος», σε «μακεδονικές παραδόσεις», σημειώνοντας πως υπάρχουν κι άλλα άρθρα στα οποία καλό θα ήταν να γίνεται μια πιο αυστηρή διατύπωση των πραγματικών προθέσεων της γείτονας.
Στην κατεύθυνση αυτή, υπογράμμισε την ανάγκη συνταγματικών αλλαγών για να έχει μια συμφωνία μακρόχρονη σταθερότητα και να εμπεδωθεί στο εσωτερικό της. Κατέστησε μάλιστα σαφές πως η ένταξη της πΓΔΜ στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και η συνταγματική αλλαγή πάνε μαζί.
Ως προς το όνομα, τόνισε την ανάγκη να είναι στη γλώσσα τους και να γίνεται σαφές ότι πρόκειται για το συγκεκριμένο κομμάτι της Μακεδονίας, που είναι στη σημερινή FYROM, στα Σκόπια, με Αλβανούς και Σλάβους, και ότι αυτό το κομμάτι δεν έχει καμία σχέση και ιστορική κληρονομιά με την ελληνική Μακεδονία.
Τα κέρδη από τη συμφωνία
Ειδική αναφορά έκανε ο υπουργός Εξωτερικών στα οφέλη από την επίλυση του ονοματολογικού ζητήματος, ιεραρχώντας ως το κυριότερο, πέρα από το οικονομικό, την εικόνα της Ελλάδας. «Το να λύσουμε τα προβλήματα μας σημαίνει ότι φτιάχνουμε ξανά αυτά τα Βαλκάνια των φίλων που συνεργάζονται» ανέφερε χαρακτηριστικά. Μεγάλη σημασία έχει επίσης, επισήμανε, η σταθερότητα της περιοχής. Χαρακτήρισε μάλιστα ως το χειρότερο δυνατό σενάριο για την ελληνική εξωτερική πολιτική τη διάλυση αυτού του κράτους και επανέλαβε πως η Ιστορία πρέπει να είναι σχολείο και όχι φυλακή.
Αναφερόμενος στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης με τη βόρεια γείτονα χώρα, ξεχώρισε τη νέα σιδηροδρομική γραμμή που θα συνδέει την Ελλάδα και την πΓΔΜ και την αναβίωση της γραμμής Φλώρινας-Μοναστήρι, την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου, την ανάπτυξη των διμερών εμπορικών σχέσεων, την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας ανάμεσα στα πανεπιστήμια, την Πυροσβεστική και την Αστυνομία.
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Ελλάδας με την Αλβανία, ο κ. Κοτζιάς είπε πως «πριν από ένα μήνα κλείσαμε, στην Αλβανία, όλο το πακέτο των ανοικτών ζητημάτων που έχουμε εδώ και 70 χρόνια» και διευκρίνισε: Διαπραγματεύσεις γίνονται πάνω από 2 χρόνια, «άρα ωριμάσανε και ήταν λογικό κάποια στιγμή να φτάσουμε στο αίσιο τέλος τους. Και ελπίζω να φτάσουμε εκεί». Ειδική αναφορά έκανε στην ανάγκη σταθεροποίησης και ανάπτυξης των Βαλκανίων και της διαβαλκανικής συνεργασίας και εξέφρασε την πεποίθηση πως στο μέλλον η πΓΔΜ και η Αλβανία θα είναι οι πιο στενοί σύμμαχοι και συνεργάτες της χώρας μας στην περιοχή.
«Το εθνικό συμφέρον της χώρας κριτήριο μας»
Δίνοντας το στίγμα της πολιτικής του υπουργείου Εξωτερικών, προέταξε ως το μόνο κριτήριο το εθνικό συμφέρον της χώρας, μέσω της άσκησης πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής. Τόνισε μάλιστα πως «δεν υπάρχει κάτι στο οποίο κάναμε πίσω στα εθνικά μας συμφέροντα, ούτε στην πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική». Απαντώντας σε όσους προσάπτουν υποχωρητικότητα στην εξωτερική πολιτική, υπογράμμισε ότι «είμαστε η κυβέρνηση που έβαλε το ζήτημα των Εγγυήσεων και της Ασφάλειας πάνω στο τραπέζι του Κυπριακού, που δεν το έβαζε καμία. Βάλαμε την ουσία του Κυπριακού».
Επίσης, ο κ. Κοτζιάς ανέφερε πως για την ενίσχυση της παρουσίας της Ελλάδας σε αναδυόμενες δυνάμεις, η χώρα μας άνοιξε Πρεσβεία στη Σιγκαπούρη και προξενείο στο Ερμπίλ και δυνάμωσε περαιτέρω, μέσω μετακινήσεων θέσεων, Πρεσβείες σε κομβικές χώρες, όπως η πρεσβεία μας στο Πεκίνο.
«Τα σκάνδαλα και οι σπατάλες που εντοπίσαμε στο ΥΠΕΞ»
Ακόμα, ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε στην εξοικονόμηση πόρων στο υπουργείο Εξωτερικών, λέγοντας, μεταξύ άλλων, πως ο ίδιος ταξιδεύει είτε μόνος του είτε με δύο συνεργάτες, ενώ «στο παρελθόν οι αποστολές έφταναν τους 100». Στη συνέχεια, αφού κατέστησε σαφές πως είναι αμείλικτος με τη διαφθορά, είπε πως στο υπουργείο αποκάλυψαν και εντόπισαν σειρά σκανδάλων, δηλώνοντας περήφανος που επέστρεψαν λεφτά που λίμναζαν στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, έκανε λόγο συνολικά για 40 εκατ. ευρώ και προσέθεσε πως έχει στείλει 43 υποθέσεις για σπατάλη χρημάτων στον εισαγγελέα, σημειώνοντας πως «έχουμε και καταδίκες πρέσβεων από ελληνικά δικαστήρια».
Για Novartis: «Ας αποδείξουν ότι είναι αθώοι»
Τέλος, ερωτηθείς για την υπόθεση Novartis, ο κ. Κοτζιάς διευκρίνισε πως δεν θα κάνει σχόλια δικαστικού χαρακτήρα και συμπλήρωσε: «Σκάνδαλα υπάρχουν. Και το περί δικαίου αίσθημα του λαού μας και το ηθικό πλεονέκτημα που θέλει να έχει ο ίδιος ο λαός, απαιτεί αυτά τα σκάνδαλα να πάνε για κάθαρση». Αν δεν εμπλέκονται, επισήμανε πως θα είναι ευτυχής να αποδείξουν την αθωότητα τους και ότι δεν εμπλέκονται, ενώ ανέφερε πως ο ίδιος θα ψηφίσει για μια εξεταστική επιτροπή και θα στηρίξει τη διαδικασία αυτή.
(Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ)