Τα τελευταία χρόνια, η συζήτηση έχει ανάψει γύρω από την αγορά κρυπτονομισμάτων, καθώς αρχικά η αξία τους εκτινάχθηκε γεμίζοντας τους τραπεζικούς λογαριασμούς των πρώτων τολμηρών, που επέλεξαν τα κρυπτονομίσματα αντί για οποιαδήποτε άλλη επένδυση μέσω τραπεζών.
Οι καταθέσεις, κυρίως σε bitcoin ή άλλα ψηφιακά νομίσματα αύξησαν τα περιουσιακά στοιχεία τους σε μερικούς μήνες, με τα ανταλλακτήρια να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια σε κάθε γωνιά ξεχασμένης γης.
Μέχρι, που σε λιγότερο από 12 μήνες, σχεδόν όλες οι εταιρείες κρυπτογράφησης απέτυχαν θεαματικά.
Όπως αναφέρει το Associated Press, την περασμένη εβδομάδα, η Genesis κατέθεσε αίτηση για πτώχευση, των Voyager Digital, Celsius και BlockFi που εντάσσονται στην μακρά λίστα των εταιρειών που βρίσκονται ήδη σε αυτή τη διαδικασία.
Η άνθιση των κρυπτονομισμάτων ξεκίνησε όταν μια ομάδα νεαρών, πανέξυπνων ανθρώπων, που λάτρευαν την τεχνολογία, προσπάθησαν να δημιουργήσουν έναν δικό τους παράλληλο κόσμο στα χρηματοοικονομικά, που δεν θα συνδέεται με τις παραδοσιακές τράπεζες και τα νομίσματα που εκδίδονται από τα κράτη.
Μια κατάρρευση παρόμοια με το κραχ του 2008
Όμως αυτός είναι τελικά και ο λόγος της κατάρρευσής τους. Η έλλειψη διασφαλίσεων και κυρίως η μη κυβερνητική στήριξη, οδήγησε πολλές από τις εταιρείες κρυπτογράφησης στην χρεοκοπία.
Σε αυτό, συνέβαλλαν και οι ρυθμιστικές αρχές που άρχισαν να περιορίζουν την ικανότητα των ανταλλακτηρίων κρυπτονομισμάτων να διαφημίζουν τις υπηρεσίες τους, λέγοντας ότι τα προϊόντα τους θα έπρεπε να ελέγχονται από τις ρυθμιστικές αρχές κινητών αξιών.
Στο μεταξύ, οι εταιρείες κρυπτονομισμάτων είχαν καταφέρει να εισχωρήσουν στη βαριά βιομηχανία του αθλητισμού, με επενδύσεις και διαφημιστικές καμπάνιες δισεκατομμυρίων δολαρίων γεγονός που έκανε την κατάρρευσή τους ακόμη πιο θορυβώδεις.
Πολλοί την παρομοίασαν με την οικονομική κρίση του 2008, αλλά σε μικρότερη κλίμακα.
Έγιναν τράπεζες στη θέση των τραπεζών
Οι εταιρείες κρυπτονομισμάτων όπως το Voyager, το Genesis και το BlockFi προσπαθούσαν να κάνουν ό,τι κάνουν οι τράπεζες στα παραδοσιακά χρηματοοικονομικά: να λαμβάνουν καταθέσεις κρυπτονομισμάτων, να δίνουν στους καταθέτες ένα μέρισμα για την αποθηκευμένη κρυπτογράφηση τους και στη συνέχεια να τους παρέχουν δάνεια.
Με λίγα λόγια, προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα παράλληλα με αυτό των τραπεζών έχοντας το δικό τους νόμισμα χωρίς καμία κυβερνητική παρέμβαση.
Το μεγαλύτερο μειονέκτημα τους όμως, απεδείχθη η έλλειψη διασφαλίσεων. Δεν παρείχαν καμία ασφάλιση στις καταθέσεις καθώς καμία κρατική ή ιδιωτική οντότητα δεν έθεσε ένα δίκτυ ασφαλείας στους καταθέτες σε περίπτωση πτώχευσης της κρυπτοτράπεζάς τους.
Αυτό δεν ήταν απαραίτητα κακό όσο οι τιμές των κρυπτονομισμάτων κινούνταν σε υψηλά επίπεδα, με το bitcoin να φτάνει στο ασύλληπτο ποσό των 66.000 δολαρίων. Η ζήτηση για καταθέσεις κρυπτονομισμάτων ήταν τόσο υψηλή τότε, που οι εταιρείες ήταν πρόθυμες να πληρώσουν απόδοση 10% περισσότερο για την αγορά κρυπτονομισμάτων.
Όμως αυτό δεν κράτησε πολύ, και όταν η αξία των κρυπτονομισμάτων άρχισε να πέφτει κατακόρυφα σε σύντομο διάστημα, όλες οι αδυναμίες του συστήματος ξεσκεπάστηκαν.
Το Bitcoin, έπεσε από τα 66.000 δολάρια τον Νοέμβριο του 2021 σε κάτω από τα 17.000 δολάρια τον Νοέμβριο του 2022.
Αυτό οδήγησε στην αμφισβήτηση της αγοράς με πολλές «κρυπτοτράπεζες» να αποδεικνύονται αφερέγγυες.
Απώλειες δισ. δολαρίων
Οι δύο πρώτες εταιρείες δανεισμού κρυπτονομισμάτων που κατέρρευσαν ήταν η Celsius και η Voyager Digital.
Οι εταιρείες άρχισαν να χάνουν περιουσιακά στοιχεία τόσο λόγω της πτώσης της αξίας των κρυπτονομισμάτων όσο και των δανείων που είχαν χορηγήσει σε αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κρυπτονομισμάτων όπως το Three Arrows Capital, το οποίο αναγκάστηκε να κηρύξει πτώχευση και να κλείσει τον Ιούνιο του 2022.
Το BlockFi, ένας άλλος δανειστής κρυπτονομισμάτων, στράφηκε στον τότε γίγαντα κρυπτογράφησης FTX και τον ιδρυτή του Sam Bankman-Fried για διάσωση. Ο Bankman-Fried έδωσε στο BlockFi μια οικονομική σωτηρία, η οποία αποδείχθηκε αδύναμη καθώς ακολούθησε η πτώχευση της ίδιας της FTX τον Νοέμβριο.
Πλημμυρισμένες από επισφαλή δάνεια, πολλές από αυτές τις εταιρείες οδηγήθηκαν σε αφανισμό καθώς οι καταθέτες άρχισαν να διεκδικούν τα χρήματά τους πίσω.
Υπάρχει μέλλον;
Οι δεκάδες χιλιάδες πελάτες των εταιρειών δανεισμού κρυπτονομισμάτων περιμένουν τώρα να δουν εάν τα περιουσιακά τους στοιχεία μπορούν να ανακτηθούν ή να διασφαλιστούν μέσα από δικαστικές διαμάχες, που μπορεί να διαρκέσουν μήνες ή και χρόνια.
Πολλά από αυτά τα χρήματα όμως, θεωρούνται ήδη χαμένα όπως στην περίπτωση της Genesis, όπου περισσότερα από 900 εκατομμύρια δολάρια σε κεφάλαια πελατών έχουν πλέον χαθεί.
Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι μετά τη «σφαγή» στην αγορά κρυπτονομισμάτων θα επέλθει η αναγέννηση, μια πρώτη προσπάθεια, μετά την κατάρρευση του FTX, γίνεται από τον γίγαντα των ανταλλακτηρίων κρυπτονομισμάτων, Binance.
Πρόσφατα, ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει το δικό της ταμείο για να παρέχει χρηματοδότηση διάσωσης στις εταιρείες κρυπτογράφησης που αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Θα προσπαθήσει δηλαδή, να λειτουργήσει όπως οι κεντρικές τράπεζες που χρηματοδοτούνται από κυβερνήσεις, για να παρέχουν ασφάλεια στις καταθέσεις. Μια προσπάθεια, που στην ουσία αναιρεί την αρχική φιλοσοφία της ίδιας της αγοράς των κρυπτονομισμάτων καθώς ακολουθεί πλέον αυτό που δεν ήθελε. Την πολιτική των τραπεζών.
Πληροφορίες από Associated Press, CNBC