Σε «τεντωμένο σκοινί» βρίσκεται η κατάσταση στη Λευκορωσία, με νέες απεργίες και διαδηλώσεις κατά του προέδρου Λουκασένκο να αναμένονται σύντομα, ενώ ανησυχία για στρατιωτική κλιμάκωση προκαλούν δηλώσεις του περί συγκέντρωσης ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων στα σύνορα και πρόταση της Μόσχας για παροχή στρατιωτικής βοήθειας.
Το Σαββατοκύριακο δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους, απαιτώντας την αποχώρηση του Αλεξάντερ Λουκασένκο από την εξουσία. Ηγέτες της αντιπολίτευσης ζήτησαν νέες απεργίες, εν μέσω κύματος οργής για αναφορές αστυνομικής βίας και νοθείας στις εκλογές της 9ης Αυγούστου.
Ο Λουκασένκο αψηφά τις αντιδράσεις εναντίον του και την Κυριακή κάλεσε τους υποστηρικτές του να υπερασπιστούν τη χώρα και την ανεξαρτησία της- ωστόσο οι διαδηλωτές βγήκαν σε πολύ μεγάλους αριθμούς στους δρόμους, με τοπικά ΜΜΕ να χαρακτηρίζουν την ειρηνική διαδήλωση τη μεγαλύτερη στην ιστορία της ανεξάρτητης Λευκορωσίας.
Η οργή αυξάνεται μετά τις ανακοινώσεις της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής για νίκη του Λουκασένκο (ο οποίος είναι στην εξουσία από το 1994) με 80,1% έναντι 10,12% της κύριας αντιπάλου του, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια. Η Τιχανόφσκαγια, η οποία κατέφυγε στη Λιθουανία αφού αποκήρυξε δημόσια αποτελέσματα, επιμένει πως, όταν μετρηθούν σωστά οι ψήφοι, θα βρεθεί πως η ίδια έλαβε το 60%-70% των ψήφων. Επίσης, σε μήνυμά της τη Δευτέρα δήλωσε πως είναι έτοιμη να ηγηθεί της Λευκορωσίας και ζήτησε τη δημιουργία νομικού πλαισίου για νέες, δίκαιες εκλογές. Επίσης κάλεσε τις δυνάμεις ασφαλείας να σταματήσουν να υποστηρίζουν την κυβέρνηση.
Από πλευράς του ο Λουκασένκο κατηγόρησε το ΝΑΤΟ την Κυριακή πως έχει αναπτύξει τεθωρακισμένα και αεροπλάνα στα δυτικά σύνορα της Λευκορωσίας, ισχυρισμό που η Συμμαχία απέρριψε, τονίζοντας πως παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, αλλά δεν έχει λάβει χώρα αύξηση στρατιωτικών δυνάμεων στην ανατολική Ευρώπη. «Η πολυεθνική παρουσία του ΝΑΤΟ στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας δεν αποτελεί απειλή σε οποιαδήποτε χώρα. Είναι αμιγώς αμυντική, αναλογική και σχεδιασμένη να αποτρέψει τις συγκρούσεις και να διατηρήσει την ειρήνη» δήλωσε εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, άλλες ευρωπαϊκές χώρες αυξάνουν την πίεση προς τον Λουκασένκο, με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν να δηλώνει ότι η ΕΕ θα έπρεπε να συνεχίσει να κινητοποιείται στο πλευρό εκατοντάδων χιλιάδων Λευκορώσων που διαμαρτύρονται ειρηνικά, και τον αντικαγκελάριο Όλαφ Σολτς της Γερμανίας να χαρακτηρίζει τον Λουκασένκο «κακό δικτάτορα» που έχει «χάσει κάθε νομιμότητα». Την περασμένη εβδομάδα οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συμφώνησαν να προετοιμάσουν κυρώσεις σε βάρος Λευκορώσων αξιωματούχων, ενώ οι ΗΠΑ καταδίκασαν τις εκλογές ως «ανελεύθερες», και «όχι δίκαιες». Στη γειτονική Πολωνία, ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας Βόιτσεχ Σκούρκιεβιτς δήλωσε τη Δευτέρα πως «παρατηρούμε τι συμβαίνει στη Λευκορωσία, όπως όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ, και θα συνεχίσουμε να βλέπουμε τι συμβαίνει στα σύνορά μας. Δεν θα είμαστε παθητικοί σε αυτή την παρατήρηση».
Από πλευράς του το Μινσκ ανακοίνωσε πως θα πραγματοποιήσει μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις στα σύνορα με την Πολωνία και τη Λευκορωσία. Οι ασκήσεις θα λάβουν χώρα στο Γκρόντνο, στα δυτικά, από τις 17 ως τις 20 Αυγούστου, και θα εστιάζουν στην αεράμυνα, περιλαμβάνοντας δυνάμεις πυροβολικού. Όπως έγινε γνωστό, θα γίνουν ασκήσεις κοντά στην πόλη Αστράβιετς, η οποία δεν είναι μακριά από τον νέο πυρηνικό σταθμό της χώρας, που κατασκευάζεται σε συνεργασία με τη Ρωσία. Αερομεταφερόμενες δυνάμεις και δυνάμεις τεθωρακισμένων θα συμμετέχουν επίσης στις ασκήσεις, κάνοντας γυμνάσια σε άλλες τοποθεσίες κατά την ίδια περίοδο. «Στρατεύματα του ΝΑΤΟ βρίσκονται προ των πυλών μας. Η Λιθουανία, η Λετονία, η Πολωνία και η Ουκρανία μας διατάζουν να κάνουμε νέες εκλογές» είπε ο Λουκασένκο, προσθέτοντας πως η Λευκορωσία θα «πεθάνει ως κράτος» εάν γίνουν νέες εκλογές.
Η Ρωσία ανέφερε πως θα παρέχει στον Λουκασένκο στρατιωτική βοήθεια εάν χρειαστεί: Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι ο πρόεδρος Πούτιν είπε στον Λευκορώσο πρόεδρο ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να βοηθήσει στο πλαίσιο στρατιωτικού συμφώνουν συλλογικής άμυνας και ότι η χώρα δέχεται πίεση από το εξωτερικό- αν και να δεν διευκρινίστηκε από πού. Γενικότερα, η Ρωσία παρατηρεί στενά την κατάσταση, καθώς από τη Λευκορωσία διέρχονται αγωγοί ζωτικής σημασίας τις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας προς τη Δύση, ενώ παράλληλα θεωρείται ως μια χώρα που αποτελεί τρόπον τινά «ουδέτερη ζώνη» μεταξύ της ίδιας και του ΝΑΤΟ.
(με πληροφορίες από Reuters, BBC, RT)