Δώδεκα μέλη των δυνάμεων ασφαλείας σκοτώθηκαν και 353 τραυματίστηκαν στις ταραχές και τις διαδηλώσεις που συγκλονίζουν εδώ και μέρες το Καζακστάν, ανακοίνωσαν οι τοπικές αρχές στην δημόσια τηλεόραση.
«Το σώμα του ενός από αυτούς βρέθηκε αποκεφαλισμένο», μετέδωσε το δίκτυο Khabar-24, το οποίο επικαλέστηκαν τα πρακτορεία ειδήσεων TASS, Interfax-Kazakhstan και Ria Novosti.
Το δίκτυο διευκρίνισε ότι τα 12 μέλη των δυνάμεων της τάξης έχασαν τη ζωή τους στην Αλμάτι, την μεγαλύτερη πόλη και οικονομική πρωτεύουσα του Καζακστάν.
Νωρίτερα σήμερα η αστυνομία είχε ανακοινώσει ότι «δεκάδες» διαδηλωτές σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις της τάξης στην Αλμάτι και ότι περισσότεροι από χίλιοι άνθρωποι έχουν τραυματιστεί στο Καζακστάν, το οποίο συγκλονίζεται εδώ και μέρες από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις από την ανεξαρτησία του το 1991, οι οποίες προκλήθηκαν από την αύξηση των τιμών καυσίμου.
«Περισσότεροι από χίλιοι άνθρωποι έχουν τραυματιστεί μετά τις ταραχές σε διάφορες περιοχές του Καζακστάν, σχεδόν 400 από αυτούς νοσηλεύονται και 62 βρίσκονται στην εντατική», είπε ο υφυπουργός Υγείας Άτζαρ Γκίνιατ σε δηλώσεις που έκανε στο τηλεοπτικό δίκτυο Khabar-24, τις οποίες επικαλούνται τα πρακτορεία ειδήσεων Interfax και TASS.
«Δεκάδες» διαδηλωτές σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας που πέρασε κατά την προσπάθειά τους να εισβάλουν σε διοικητικά κτίρια στην Αλμάτι, την μεγαλύτερη πόλη και οικονομική πρωτεύουσα του Καζακστάν, είχε ανακοινώσει νωρίτερα η αστυνομία.
«Τη νύχτα που πέρασε, οι δυνάμεις των εξτρεμιστών αποπειράθηκαν να εισβάλλουν στα διοικητικά κτίρια, το αρχηγείο της αστυνομίας στην πόλη Αλμάτι, όπως και στις τοπικές υπηρεσίες και τα αστυνομικά τμήματα», δήλωσε ο εκπρόσωπος της αστυνομίας Σαλτανάτ Αζίρμπεκ, τις δηλώσεις του οποίου επικαλέστηκαν τα πρακτορεία ειδήσεων Interfax-Kazakhstan, TASS και Ria Novosti.
«Δεκάδες επιτιθέμενοι εξαλείφθηκαν και αυτή την ώρα γίνεται επαλήθευση των στοιχείων τους», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση διεξήχθη σε μια από τις συνοικίες της Αλμάτι, στην οποία οι ταραχές ήταν οι πιο βίαιες.
Εικόνες που μεταδόθηκαν από μέσα ενημέρωσης και μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν καταστήματα που έχουν λεηλατηθεί και κάποια διοικητικά κτίρια να έχουν τυλιχθεί στις φλόγες στην Αλμάτι, ενώ ακούγονται πυρά αυτόματων όπλων.
Παράλληλα η Ρωσία και οι σύμμαχοί της του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) ανακοίνωσαν την αποστολή ενός πρώτου αποσπάσματος «συλλογικής δύναμης διατήρησης της ειρήνης» στο Καζακστάν, κατόπιν αιτήματος της χώρας αυτής.
«Μια συλλογική δύναμη διατήρησης της ειρήνης του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) εστάλη στο Καζακστάν για περιορισμένη χρονική περίοδο για την σταθεροποίηση και την εξομάλυνση της κατάστασης», αναφέρει η στρατιωτική αυτή συμμαχία σε ανακοίνωσή της που αναρτήθηκε στο Telegram από την εκπρόσωπο της ρωσικής διπλωματίας Μαρία Ζαχάροβα.
Ρώσοι αλεξιπτωτιστές αναπτύχθηκαν στο Καζακστάν στο πλαίσιο της ειρηνευτικής αυτής δύναμης που περιλαμβάνει στρατιώτες από άλλες τέσσερις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, αναφέρει επίσης η γραμματεία του CSTO σε ανακοίνωσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Η ανάπτυξη της δύναμης αυτής γίνεται σε ανταπόκριση σε αίτημα του προέδρου του Καζακστάν για να βοηθήσει στην σταθεροποίηση της κατάστασης στη χώρα η οποία συγκλονίζεται από ένα κύμα διαμαρτυριών που προκλήθηκαν από την αύξηση των τιμών καυσίμου.
Η γραμματεία σημείωσε ότι βασικό καθήκον της ειρηνευτικής δύναμης θα είναι η προστασία σημαντικών κρατικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων και η παροχή βοήθειας στις δυνάμεις διατήρησης του νόμου και της τάξης του Καζακστάν.
Όπως μετέδωσε νωρίτερα το Reuters, επικαλούμενο ανταποκριτές του που βρίσκονται εκεί, τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και δεκάδες στρατιώτες που κινούνται πεζή εισήλθαν το πρωί στην κύρια πλατεία της Αλμάτι, όπου είχαν συγκεντρωθεί εκατοντάδες άνθρωποι για να διαμαρτυρηθούν κατά της κυβέρνησης για τρίτη ημέρα.
Πυροβολισμοί ακούστηκαν καθώς οι στρατιώτες προσέγγιζαν το πλήθος, σύμφωνα με τους αυτόπτες μάρτυρες του Reuters.
Παράλληλα το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS μετέδωσε ότι σφοδρές ανταλλαγές πυρών ξέσπασαν ανάμεσα στον στρατό και οπλισμένους ανθρώπους στην πλατεία που βρίσκεται μπροστά από το δημαρχείο της Αλμάτι.
Το πρακτορείο Sputnik μετέδωσε την ίδια ώρα, επικαλούμενο ανακοίνωση των δυνάμεων επιβολής της τάξης της Αλμάτι, ότι δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν στην πόλη αυτή κατά την προσπάθειά τους να εισβάλουν στα κεντρικά γραφεία της αστυνομίας στη διάρκεια της νύχτας.
«Απόπειρα εισβολής στο αρχηγείο της αστυνομίας στην Αλμάτι έγινε κατά τη διάρκεια της νύχτας και δεκάδες επιτιθέμενοι εξαλείφθηκαν», ανακοίνωσε η αστυνομία.
Σύμφωνα επίσης με το Reuters, η κρατική τηλεόραση του Καζακστάν μετέδωσε ότι η Εθνική Τράπεζα της χώρας αποφάσισε να αναστείλει την λειτουργία όλων των χρηματοπιστωτικών θεσμών. Επίσης το ίντερνετ είναι ως επί το πλείστον εκτός λειτουργίας στη χώρα.
Ο πρόεδρος του Καζακστάν Κάσιμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ ανακοίνωσε πως διέταξε τον στρατό να επέμβει για να αποκατασταθεί η τάξη και να τερματιστούν οι ταραχές που άρχισαν με αφορμή την αύξηση της λιανικής τιμής της ενέργειας αλλά μοιάζουν να μετατράπηκαν πολύ γρήγορα σε εξέγερση.
«Συμμορίες τρομοκρατών» ενεπλάκησαν σε μάχη με αλεξιπτωτιστές στην Αλμάτι, δήλωσε ο αρχηγός του κράτους, σύμφωνα με τον οποίο το Καζακστάν δεν είναι απλά αντιμέτωπο με μια «απειλή» αλλά με κίνδυνο κατάλυσης «του κράτους».
Ο κ. Τοκάγεφ επιβεβαίωσε επίσης ότι ζήτησε στρατιωτική βοήθεια από τον Οργανισμό του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας, θεσμό στον οποίο συμμετέχουν πρώην σοβιετικές δημοκρατίες υπό την ηγεσία της Ρωσίας.
Νωρίτερα ο πρόεδρος του ΟΣΣΑ, ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν, επιβεβαίωσε πως θα αναπτυχθεί «ειρηνευτική αποστολή» στο Καζακστάν κατόπιν αιτήματος του Αλμάτι.
Ο Ερσάν Μπαμπακουμάροφ, αντιδήμαρχος της Αλμάτι, ανακοίνωσε ότι η κατάληψη του αεροδρομίου της πόλης τερματίστηκε. Αρκετές αεροπορικές εταιρείες αναγκάστηκαν να ακυρώσουν πτήσεις προς και από την πόλη μετά την κατάληψή του από πλήθος ανθρώπων χθες Τετάρτη.
Σε αρκετά κανάλια στην πλατφόρμα Telegram έχουν αναρτηθεί βίντεο που δείχνουν επιχειρήσεις του στρατού εναντίον διαδηλωτών, ορισμένα στην Αλμάτι. Στα βίντεο ακούγονται πυρά και ουρλιαχτά.
Πριν από τις ανακοινώσεις του προέδρου Τοκάγεφ, το υπουργείο Εσωτερικών επιβεβαίωσε τους θανάτους οκτώ αστυνομικών και ανδρών της Εθνοφρουράς και τους τραυματισμούς άλλων 317. Δεν έδωσε απολογισμό θυμάτων μεταξύ των διαδηλωτών· υπάρχουν πληροφορίες για χιλιάδες τραυματίες.
Οι διαδηλώσεις εξαιτίας της αύξησης της τιμής του αερίου το Σαββατοκύριακο μετατράπηκαν σε αληθινές μάχες τις τελευταίες δύο ημέρες. Η κυβέρνηση υπέβαλε την παραίτησή της στον πρόεδρο, που ανακοίνωσε πως την αποδέχθηκε. Οι φήμες που κυκλοφορούσαν πως ο ίδιος ο κ. Τοκάγεφ επρόκειτο επίσης να παραιτηθεί ή να φύγει από τη χώρα διαψεύστηκαν κατηγορηματικά από τον ίδιο.
Η βία έχει επίκεντρο την οικονομική μητρόπολη του Καζακστάν, την Αλμάτι. Βίντεο από τα επεισόδια εικονίζουν τις δυνάμεις επιβολής της τάξης να χρησιμοποιούν χειροβομβίδες κρότου-λάμψης για να διαλύσουν διαδηλωτές, με φόντο καμένα αυτοκίνητα.
Ο πρόεδρος ανήγγειλε χθες πολιτικές μεταρρυθμίσεις σύντομα, χωρίς να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες.
Επιπλέον, ανακοίνωσε πως αναλαμβάνει τον ρόλο του επικεφαλής του συμβουλίου ασφαλείας του Καζακστάν, αξίωμα που κατείχε μέχρι χθες ο πρώην πρόεδρος Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, που διατηρούσε εν μέρει την εξουσία παρότι έπαψε να είναι ο αρχηγός του κράτους το 2019.
«Το συνταγματικό μου καθήκον είναι να βρίσκομαι μαζί με τον λαό. Μαζί θα ξεπεράσουμε αυτή τη μαύρη σελίδα στην ιστορία του Καζακστάν», είπε ο Κάσιμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ.
Η παραίτηση της κυβέρνησης κάθε άλλο παρά αποκλιμάκωσε τις διαμαρτυρίες. Βίντεο που μεταδόθηκαν χθες από την Αλμάτι εικόνιζαν κυβερνητικό κτίριο στο κέντρο στις φλόγες, ενώ μεταδόθηκαν από ΜΜΕ της χώρας πληροφορίες περί επίθεσης περί εφόδου σε κατοικία που χρησιμοποιεί ο αρχηγός του κράτους στη μεγαλούπολη και εμπρησμού της.
Η διακοπή της πρόσβασης στο διαδίκτυο, που πιστεύεται ότι έγινε κατ’ εντολή των αρχών για να δυσκολέψει η επικοινωνία μεταξύ οργανωτών των διαδηλώσεων, δυσχεραίνει τις επικοινωνίες. Όλη η χώρα κηρύχθηκε εξάλλου χθες σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Η προεδρία των ΗΠΑ κάλεσε χθες τις αρχές του Καζακστάν να επιδείξουν «αυτοσυγκράτηση» και εξέφρασε την ευχή οι διαδηλώσεις να είναι «ειρηνικές», με την εκπρόσωπό της Τζεν Ψάκι να διαψεύδει κατηγορηματικά τις «ψευδείς κατηγορίες της Ρωσίας» περί αμερικανικής υποκίνησης των διαδηλώσεων που συγκλόνισαν τη χώρα.
«Αυτό είναι απόλυτα ψευδές» και εντάσσεται στη «ρωσική στρατηγική παραπληροφόρησης», επέμεινε. Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος της αμερικανικής διπλωματίας Νεντ Πράις ανέφερε πως η Ουάσινγκτον «καταδικάζει τις βίαιες ενέργειες και την καταστροφή περιουσιών και καλεί σε αυτοσυγκράτηση τόσο τις αρχές όσο και τους διαδηλωτές».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάλεσε να αποκατασταθεί η ηρεμία.
Η Ρωσία κάλεσε να υπάρξει ειρηνική επίλυση της κρίσης «εντός του πλαισίου του Συντάγματος και των νόμων και μέσω διαλόγου και όχι μέσω ταραχών στους δρόμους».
Ο ΟΗΕ «παρακολουθεί με ανησυχία την κατάσταση», σημείωσε χθες ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα, ο Στεφάν Ντουζαρίκ, προσθέτοντας πως είναι «πολύ σημαντικό (...) οι πάντες να δείξουν αυτοσυγκράτηση, να απόσχουν από τη βία και να προωθήσουν τον διάλογο».
Αύξηση της τιμής του ουρανίου
Η τιμή του ουρανίου αυξήθηκε κατά σχεδόν 8%στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων, εν μέσω των ταραχών, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg επικαλούμενο δεδομένα της UxC, κορυφαίας εταιρείας έρευνας και αναλύσεων στον τομέα των πυρηνικών καυσίμων.
Η τιμή αυξήθηκε από τα 42 στα 45,25 δολάρια ανά ουγγιά, σύμφωνα με τα δεδομένα της UxC.
Στο Καζακστάν αναλογεί περί το 40% της ποσότητας ουρανίου που διατίθεται στην παγκόσμια αγορά, κατά τους υπολογισμούς του Bloomberg.
Η μετοχή της Kazatomprom, επιχείρησης του Καζακστάν που εξορύσσει ακατέργαστο ουράνιο, υπέστη χθες πτώση 8,8% στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, στο οποίο είναι εισηγμένη.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Tass, dpa, AFP, Reuters