Η μεγαλύτερη έξαρση του κορονοϊού εκτός της ηπειρωτικής Κίνας δεν βρίσκεται σε κάποια χώρα, αλλά σε κρουαζιερόπλοιο.
Εχει περάσει πάνω από μία εβδομάδα από τότε που το Diamond Princess τέθηκε σε καραντίνα, αφότου ένας επιβάτης βρέθηκε θετικός στον φονικό ιό μετά την αποβίβασή του.
Με περίπου 500 από τους 3.700 ανθρώπους να έχουν υποβληθεί σε εξετάσεις, οι 174 έχουν μολυνθεί από τον κορονοϊό. Εκείνοι που βρίσκονται ακόμα πάνω στο πλοίο έχουν μπει σε καραντίνα για μια ακόμη βδομάδα.
Αλλά δεν είναι μόνο το Diamond Princess.
Σε ένα άλλο κρουαζιερόπλοιο στο Χονγκ Κονγκ, 3.600 επιβάτες ήταν σε καραντίνα εξαιτίας των φόβων ότι ίσως κάποιοι εξ αυτώ ήταν ασθενείς. Τους επιτράπηκε να αποβιβαστούν μόνο αφού οι εξετάσεις, στις οποίες υπεβλήθησαν, ήταν αρνητικές.
Ενα ακόμη κρουαζιερόπλοιο με περισσότερους από 1.450 επιβάτες, το οποίο έυγε από το Χονγκ Κονγκ την 1η Φεβρουαρίου, απομακρύνθηκε από τα λιμάνια της Ιαπωνίας, της Ταϊβάν, του Γκουάμ και των Φιλιππίνων, παρόλο που δεν υπήρχαν κρούσματα πάνω στο πλοίο.
Μετά από περιπέτεια πολλών ημερών, οι αρχές της Καμπότζης δέχθηκαν να επιτρέψουν στο MS Westerdam να δέσει σε κάποια από τις αποβάθρες της.
Τα κρουαζιερόπλοια έχουν εδώ και χρόνια χαρακτηριστεί ως «πλωτά τρυβλία Πέτρι» (σ.σ. το ρηχό γυάλινο ή πλαστικό κυλινδρικό πιάτο που χρησιμοποιείται από τους βιολόγους για την καλλιέργεια μικροοργανισμών), καθώς οι χώροι τους «προσφέρονται» για την ανταλλαγή μικροβίων και την εξάπλωση ασθενειών.
Αλλά είναι αληθής αυτή η κατηγορία;
Οι ιοί εξαπλώνονται ευκολότερα στα κρουαζιερόπλοια;
Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για αναπνευστικές και γαστρεντερικές λοιμώξεις στα πλοία, αναφέρει ο καθηγητής Σαντζάγια Σεναναγιάκε, ειδικός για τα λοιμώδη νοσήματα στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.
«Σε γενικές γραμμές, έχουν επιβάτες και μέλη του πληρώματος από διάφορα μέρη του κόσμου, που αναμειγνύονται στενά και έντονα για ένα μικρό χρονικό διάστημα» εξηγεί. Και προσθέτει: «Εχουν όλοι διαφορετικά επίπεδα ανοσίας και έτσι θέτουν τις βάσεις για την εξάπλωση μιας μόλυνσης».
Με τον κορονοϊό, ο οποίος πιστεύεται ότι εξαπλώνεται μέσω σταγονιδίων - π.χ. από βλέννα ή σάλιο - οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μολυνθούν χωρίς άμεση επαφή με έναν φορέα.
«Οι άνθρωποι μπορεί να μην μιλούν ο ένας στον άλλο - αλλά βρίσκονται σε κοινόχρηστους χώρους όπως πισίνες, σπα τραπεζαρίες και αμφιθέατρα. Αν κάποιος από αυτούς φτερνιστεί πάνω σε ένα τραπέζι και κάποιος άλλος έρθει άμεσα σε επαφή με αυτό το τραπέζι, θα μπορούσε να μολυνθεί», σύμφωνα με τον γιατρό.
Ωστόσο, ο Στιούαρτ Κίρον, εμπειρογνώμονας κρουαζιέρας, λέει ότι «η πραγματικότητα στο πλοίο μιας κρουαζιέρας είναι πολύ διαφορετική από την αντίληψη που υπάρχει για αυτήν».
«Ετσι, για παράδειγμα, οι άνθρωποι σκέφτονται ότι όταν περιμένουν οι επιβάτες στις ουρές του μπουφέ, υπάρχει μεγάλη αλληλεπίδραση και επαφή μεταξύ τους. Στις μεγάλες γραμμές κρουαζιέρας, αυτό δεν είναι αλήθεια. Υπάρχουν ″στάσεις″ - αν θέλει κάποιος αυγά θα πάει στη ″στάση″ με τα αυγά και ένα μέλος του πληρώματος, που φοράει γάντια, θα του τα προσφέρει. Η αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπων είναι περιορισμένη» υποστηρίζει ο άνρθρωπος που έχει βρεθεί σε πάνω από 250 κρουαζιέρες.
Αλλά τι γίνεται με τα μέλη του πληρώματος;
Εάν η αλληλεπίδραση μεταξύ των επιβατών είναι ελάχιστη, η αντίστοιχη με το πλήρωμα είναι μια άλλη ιστορία.
Στο Diamond Princess, τουλάχιστον 10 μέλη του πληρώματος είναι μεταξύ των μολυσμένων. Σύμφωνα με τους New York Times, περισσότερα από 1.000 μέλη του πληρώματος «ζουν και εργάζονται δίπλα-δίπλα».
«Είναι πιθανό τα μέλη του πληρώματος να βρίσκονται σε πολύ στενή επαφή μεταξύ τους, ίσως ακόμη και να μοιράζονται εγκαταστάσεις» σύμφωνα με τον Δρ. Σεναναγιάκε.
«Οι άνθρωποι θα αποβιβαστούν από το πλοίο, αλλά τα μέλη του πληρώματος συχνά δεν αλλάζουν. Οπότε αν υπάρχει συνεχής μετάδοση από το πλήρωμα, όταν έρχεται το επόμενο γκρουπ επιβατών, αυτό μπορεί να συνεχιστεί» επισημαίνει.
Πώς περιορίζονται οι κίνδυνοι;
Σύμφωνα με τον Κίρον, οι κρουαζιέρες έχουν εξαιρετικά αυστηρές διαδικασίες καθαρισμού και ελέγχου.
«Οι κρουαζιέρες παρατηρούν προσεκτικά τους επιβάτες και τους τσεκάρουν συνολικά. Αν φαίνονται άρρωστοι τότε υποβάλλονται σε δευτεροβάθμια ιατρική εξέταση», υπογραμμίζει.
Πιθανώς η ασθένεια που συνδέεται περισσότερο με τα κρουαζιερόπλοια είναι ο νοροϊός (σ.σ. ιογενής γαστρεντερίτιδα), ο οποίος μεταδίδεται μέσω μολυσμένων τροφίμων και νερού ή με το άγγιγμα μολυσμένης επιφάνειας.
«Οι κρουαζιέρες έχουν διάφορα πρωτόκολλα που τίθενται σε εφαρμογή όταν αναφερθεί κάποιο κρούσμα νοροϊού», λέει ο Κίρον.
«Υπάρχει εκτενής και συνεχής καθαρισμός σε όλες τις επιφάνειες, ενώ κατά τη διάρκεια του μπουφέ δεν θα υπάρχουν τρόφιμα όπως τα καλάθια ψωμιού. Το προσωπικό είναι ειδικά εκπαιδευμένο για τέτοιες καταστάσεις», συμπληρώνει.
Τα πράγματα έχουν γίνει ακόμη πιο αυστηρά από την εμφάνιση του κορονοϊού και μετά.
Σύμφωνα με τον Δρ. Σεναναγιάκε, υπάρχει επίσημο πρόγραμμα υγιεινής σκαφών στο αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), το οποίο συμβουλεύει τα πλοία σχετικά με την πρόληψη και τον έλεγχο της εξάπλωσης ασθενειών.
Για το Diamond Princess, λέει ότι το πλοίο χρησιμοποιεί «καλά μέτρα απομόνωσης», κρατώντας τους ανθρώπους στα δωμάτιά τους (οι επιβάτες επιτρέπεται να επισκέπτονται τα υπαίθρια καταστρώματα σε συγκεκριμένες ώρες).
Ωστόσο, προσθέτει: «[Το πλοίο] πρέπει να βεβαιωθεί ότι οι άνθρωποι καταλαβαίνουν γιατί συμβαίνει αυτό και να κατανοήσει τις ανησυχίες τους. Από εκεί που κάποιος έχει πάει να περάσει την καλύτερη εμπειρία της ζωής του, ξαφνικά βρίσκεται να νιώθει πολύ φοβισμένος. Η καραντίνα πρέπει πάντα να γίνεται με έναν πολύ ανθρώπινο και συμπονετικό τρόπο».
Η βιομηχανία της κρουαζιέρας υποφέρει;
Η βιομηχανία της κρουαζιέρας θα δεχθεί σίγουρα ένα «οικονομικό πλήγμα» - αλλά αυτές οι περιπτώσεις δεν πρόκειται να σταματήσουν τους ανθρώπους από το να κάνουν κρουαζιέρες, εκτιμά ο Κίρον.
«Τη μεγαλύτερη ζημιά θα δεχθούν οι κρουαζιέρες στην Κίνα και τη Νοτιοανατολική Ασία. Οι ίδιες οι εταιρείες ακυρώνουν από μόνες τους πολλά από τα ταξίδια τους. Η κρουαζιέρα Norwegian, για παράδειγμα, ακυρώνει όλα τα ταξίδια της στην Ασία και θα πρέπει να προβεί σε αποζημιώσεις και επιστροφές χρημάτων - μιλάμε για εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Αλλά όταν κοιτάξουμε στον υπόλοιπο κόσμο, την Ευρώπη, την Αλάσκα, τις ΗΠΑ - οι άνθρωποι εξακολουθούν να ταξιδεύουν. Η Royal Caribbean αποκάλυψε ότι μόνο το 1,5% των ερωτημάτων που έλαβαν ήταν από ανθρώπους που ρωτούσαν για τον ιό. Οι άνθρωποι ανησυχούν, ναι, αλλά εξακολουθούν να ταξιδεύουν. Σε άλλα μέρη του κόσμου τα πλοία είναι γεμάτα και θα συνεχίσουν να είναι γεμάτα» καταλήγει.
Πηγή: BBC