Όταν άνοιξε το La Piscine Museum, σε μία από τις πιο φτωχές περιοχές της μετα-βιομηχανικής ζώνης στη βόρεια Γαλλία, οι προβλέψεις έκαναν λόγο για 60.000 επισκέπτες τον χρόνο.
Όμως, από τη στιγμή που η πισίνα της πόλης Roubaix μετατράπηκε σε μουσείο, εκατομμύρια άνθρωποι την έβαλαν στον χάρτη τους.
Βεβαίως, η πισίνα αυτή της art deco, με τα περίτεχνα ψηφιδωτά πλακάκια και τις ντουζιέρες από σμάλτο -όλα λουσμένα στο απαλό φως που περνά από τα βιτρώ- είχε εξαρχής κάτι το «μαγικό».
Άλλωστε, την πισίνα κοσμούν γλυπτά και αγάλματα που καθρεφτίζονται στο νερό, σαν άλλοι κολυμβητές έτοιμοι να βουτήξουν -μεταξύ αυτών και το έργο του δασκάλου γλυπτικής και φίλου του Ογκίστ Ροντέν, Αλφρέντ Μπουσέ «Ελπίδα, Πίστη, Φιλανθρωπία και Τρυφερότητα».
Το Μουσείο άνοιξε το 2001 και ήδη από την πρώτη χρονιά, υποδέχτηκε 200.000 επισκέπτες.
Όταν οι επισκέπτες ξεπέρασαν τις 250.000 και η Journal des Arts το χαρακτήρισε ως «το καλύτερο μουσείο της Γαλλίας έξω από το Παρίσι», άρχισε να γίνεται σαφές ότι, το La Piscine Museum θα «έπεφτε θύμα» της ίδιας του επιτυχίας, εξαντλώντας τον χώρο του (αδυνατώντας, με άλλα λόγια, να δεχτεί το πολυπληθές κοινό) όσο και τα εκθέματα του.
Αντ′ αυτού, ξεκίνησε μια επέκταση ύψους 9 εκατομμυρίων ευρώ σε ένα γειτονικό παλιό εργοστάσιο, για να στεγάσει τη σταθερά αυξανόμενη συλλογή του, η οποία τροφοδοτεί τον διάλογο που αφορά τα όρια μεταξύ βιομηχανικής, εφαρμοσμένης τέχνης και καλών τεχνών.
Όπως επισημαίνει λίγο πριν από τα νέα εγκαίνια -στο επίκεντρο των περιοδικών εκθέσεων το έργο του Πικάσο «Man with a Sheep» και του Τζιακομέτι «Portrait of a Hero»- ο διευθυντής του Μουσείου, Bruno Gaudichon «το εκλεκτικό αυτό μείγμα αντανακλά το πνεύμα της ίδιας της πόλης, το καμάρι της οποίας είναι εδώ και χρόνια η Piscine».
«Η παρακμή της κλωστοϋφαντουργίας και η ανεργία -που παραμένει υψηλή- έπληξαν σοβαρά τη Roubaix. Με δεδομένη την κατάσταση, το μουσείο διαδραματίζει σημαντικό κοινωνικό ρόλο» επισημαίνει ο Gaudichon, προσθέτοντας ότι η καταπληκτική πισίνα έχει γίνει η αιτία να έρθουν στην πόλη άνθρωποι από παντού «ωστόσο, πολλοί επισκέπτες είναι ντόπιοι, καθώς η πισίνα είναι συνδεδεμένη με τις αναμνήσεις των κατοίκων».
«Έρχονται ντόπιοι και μας λένε ότι, κολυμπούσαν εδώ ως παιδιά και ότι, θυμούνται ακόμη τα αποδυτήρια. Ένας κύριος περπατούσε κατά μήκος της πισίνας και δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυα του -ο χώρος του ξύπνησε μνήμες».
Κάτω από το όριο της φτώχειας οι μισοί κάτοικοι
Το Roubaix βρίσκεται σε μια γωνιά της βόρειας Γαλλίας που γνώρισε άνθιση, κυρίως χάρη στα ελαιοτριβεία και τα ορυχεία της περιοχής, στις αρχές του 20ού αιώνα και μετά βρέθηκε μπροστά στα «λουκέτα» και την αποβιομηχάνιση που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970.
Σήμερα, περισσότερο από το 40% των 96.000 κατοίκων της πόλης ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Το ποσοστό ανεργίας είναι 30%, τριπλάσιο του εθνικού μέσου όρου.
Η πισίνα και τα δημοτικά λουτρά άνοιξαν το 1932, από τον σοσιαλιστή δήμαρχο Jean-Baptiste Lebas, μέλος της γαλλικής Αντίστασης κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, που πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των ναζί. Ο Lebas άνοιξε τα λουτρά σε μία προσπάθεια να ενθαρρύνει την υγιεινή και την άσκηση μεταξύ των εργατών, αλλά και να καταπολεμήσει την εξάπλωση της φυματίωσης. Η πισίνα παρέμενε δημοφιλής επί δεκαετίες, αλλά έκλεισε το 1985, καθώς άρχισε να καταρρέει -το κτίριο χρειαζόταν επειγόντως επισκευές και μάλιστα, σε μεγάλη κλίμακα.
Δημιουργήθηκε μια νέα πισίνα, αλλά οι δημοτικοί σύμβουλοι της Roubaix δίστασαν να προχωρήσουν στην κατεδάφιση της La Piscine, οπότε το 1990 αποφάσισαν να μετατρέψουν το παλιό κτίριο της Art Deco σε μουσείο διατηρώντας το πνεύμα του αρχικού σχεδίου.
Ο αρχιτέκτονας Jean-Paul Philippon, ο οποίος μεταμόρφωσε το Μουσείο Gare d’Orsay στο Παρίσι, ανέλαβε τη μεταμόρφωση και του La Piscine το 2001, όπως και την πρόσφατη επέκταση, με τη δημιουργία μιας ολόκληρης νέας πτέρυγας, μεγάλο μέρος της οποίας υλοποιήθηκε χάρη σε δωρεές.
(Με πληροφορίες από Guardian)
