Το ΄74 και η ‘’Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία’’
Η ιστορική και πολιτική διαδρομή της σύγχρονης Ελλάδας, έχει σαν αφετηρία της, τον Οκτώβριο του ΄74, όταν με δημοψήφισμα αποφασίστηκε πως το πολίτευμά της χώρας μας θα είναι πλέον η Προεδρευομένη Δημοκρατία! Έτσι εγκαινιάστηκε η Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία. Έκτοτε, ο Ελληνικός λαός σταδιακά, με μεγάλη προσπάθεια και ευλαβική προσήλωση στους πολιτικούς και κοινωνικούς του αγώνες, θα κατοχυρώσει τις μεγάλες Δημοκρατικές κατακτήσεις του, που θα τον βοηθήσουν να αποκτήσει την οντολογική και τη κοινωνική του αξιοπρέπεια!
Οι κορυφαίες αυτές κατακτήσεις απαριθμούνται ως:
- Η κατάργηση της Βασιλείας και η ψήφιση του Νέου Συντάγματος τον Ιούνιο του ΄75.
- Η προσπάθεια για τον εκδημοκρατισμό στις ένοπλες δυνάμεις, και στα σώματα ασφαλείας .
- Οι αρχικές προσπάθειες του εκδημοκρατισμού και της εφαρμογής της αξιοκρατίας στη Δημόσια Διοίκηση.
- Η θεσμική και νομοθετική κατοχύρωση της ΄΄ελευθεροτυπίας’’
- Η νομιμοποίηση του Κομμουνιστικού κόμματος Ελλάδας.
- Η δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας νέων πολιτικών κομμάτων, πάντα στο πολιτικό φάσμα του Δημοκρατικού τόξου.
- Η θεσμική κατοχύρωση της Δημοκρατικής οργάνωσης και λειτουργίας των πολιτικών κομμάτων.
Α΄ και Β΄ Ελληνική Δημοκρατία
Ως Α’ Ελληνική Δημοκρατία, θεωρείται η περίοδος της πρώτης προσπάθειας Δημοκρατικής οργάνωσης του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους μετά την επανάσταση του 1821, που εγκαινιάστηκε από τις πρώτες Εθνοσυνελεύσεις: Της Α΄ της Επιδαύρου, τον Ιανουάριο του 1822, της Β΄ του Άστρους, της Γ΄ της Τροιζήνας, της Δ΄ του Άργους, της Ε΄ και τελευταίας του Ναυπλίου τον Μάρτιο του 1832, μερικούς μήνες μετά την δολοφονία του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Εκεί έληξε και η περίοδος της Α΄ Δημοκρατίας, καθότι τον επόμενο μήνα, τον Απρίλιο, ενθρονίστηκε βασιλιάς της Ελλάδας ο Βαυαρός πρίγκηπας Όθωνας, και το πολίτευμα μετατράπηκε σε ’’Βασίλειον της Ελλάδος”.
Ως Β΄ Ελληνική Δημοκρατία, θεωρείται η περίοδος της Αβασίλευτης Δημοκρατίας, η οποία ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1924 όταν η κυβέρνηση του Αλέξανδρου Παπαναστασίου που στηριζόταν και από το ‘’κόμμα Φιλελευθέρων’’ του Ελευθέριου Βενιζέλου, με ψήφισμα που κατέθεσε στην Δ΄ Συντακτική Συνέλευση πρότεινε την κατάργηση της βασιλείας και η οποία επικυρώθηκε με δημοψήφισμα. Η περίοδος της Δημοκρατίας αυτής, διήρκεσε έως τον Οκτώβριο του 1935, οπότε εκδηλώθηκε το πραξικόπημα του Ιωάννη Μεταξά, που επανέφερε την βασιλεία!
Η παράφραση της ρήσης του Λένιν
Τα τελευταία 5 χρόνια της 10ετίας του ΄70 , κρίνονται ως η περίοδος με την εντονότερη πολιτικοποίηση των Ελλήνων πολιτών στην ιστορία της χώρας μας. Εκατοντάδες ή και χιλιάδες βιβλία με πολιτικό περιεχόμενο, άμεσο ή έμμεσο, εκδόθηκαν αυτή τη περίοδο. Επίσης πολλές δεκάδες ή και εκατοντάδες εφημερίδες και πολιτικά περιοδικά ανά την Ελλάδα ξεκίνησαν αυτά τα χρόνια την έκδοσή τους. Ήταν η εντονότερη περίοδος των πολιτικών προβληματισμών και αναζητήσεων της νεότερης Ελλάδας.
Εκείνη την πενταετία στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων στον Αριστερό και Κεντροαριστερό χώρο βρέθηκε και η περίφημη ρήση που αποδίδεται στον μεγάλο Ρώσο επαναστάτη τον Λένιν, ότι ”Ο αριστερισμός, είναι η παιδική ασθένεια του κομμουνισμού’’. Παραφράζοντας λοιπόν σήμερα την φράση αυτή του μεγάλου επαναστάτη και στοχαστή , ισχυριζόμαστε πως ”Ο λαϊκισμός, είναι η παιδική ασθένεια των Ελληνικών πολιτικών κομμάτων”, τουλάχιστον στα σημερινά πολιτικά δεδομένα όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί στη χώρα μας!
Ερμηνεύοντας τον αριστερισμό Ο Λένιν αποκαλεί τον αριστερισμό ως «παιδική ασθένεια» γιατί εμφανίστηκε από τα νεότερα τμήματα της Αριστεράς στην Δυτική Ευρώπη, όπως η Γερμανία αλλά και σε άτομα με έλλειψη κοινωνικής και πολιτικής πείρας. Σύμφωνα με τον Λένιν, ως τάση ο αριστερισμός χαρακτηρίζεται από την αφέλεια και τον παρορμητισμό για απευθείας επίτευξη του τελικού στόχου που είναι ο κομμουνισμός, χωρίς όμως να γίνουν κάποια ενδιάμεσα στάδια προετοιμασίας.
Στοιχειοθετώντας τον λαϊκισμό
Ο λαϊκισμός στηρίζεται στην εσκεμμένη ανειλικρίνεια (π.χ. στη διάδοση κάποιου θέματος που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα). Επίσης, ο λαϊκιστής πολιτευτής θέτει σκοπίμως ψευτοδιλήμματα, όπως εχθροί ή φίλοι, ταραξίες ή φιλήσυχοι, ″αλλογενείς ή γηγενείς”, με απώτερο σκοπό την καλλιέργεια ανασφάλειας στο λαό, και την αυτοπροβολή του ίδιου σαν προστάτη και σωτήρα. Κοντινή έννοια του λαϊκισμού, είναι η δημαγωγία. Δηλαδή , η κολακεία των αδυναμιών και ελαττωμάτων του λαού και η υιοθέτηση θέσεων και τάσεων που να τον ευχαριστούν και να απαντούν στο συναίσθημά του. Στο τέλος όμως οι θέσεις αυτές δεν ωφελούν τον λαό , αλλά αντίθετα τον βλάπτουν είτε άμεσα είτε και μακροπρόθεσμα. Μοναδικός σκοπός της λαϊκίστικης συμπεριφοράς είναι η εξασφάλιση της εύνοιάς των πολιτών και μόνο .
Ο λαϊκισμός ως το χαρακτηριστικό των συντηρητικών πολιτικών
Στην ιστορική και πολιτική διαδρομή της χώρας μας, οι λαϊκίστικες πολιτικές ήταν πάντα το χαρακτηριστικό των συντηρητικών πολιτικών κομμάτων. Ακόμη περισσότερο θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ιστορικά, οι πολιτικές αυτές χαρακτήριζαν αλλά και συνεχίζουν να χαρακτηρίζουν τη πολιτική συμπεριφορά των συντηρητικών πολιτικών προσώπων .
Η διείσδυση των ‘’λαϊκίστικων πολιτικών’’ και στον ‘’Κεντροαριστερό χώρο’’
Δυστυχώς όμως και ο ‘’Κεντροαριστερός χώρος’’, όπως αυτός καθορίστηκε μετά τη μεταπολίτευση και την εμφάνιση των κομμάτων τα οποία τον καλύπτουν όπως του ΠΑΣΟΚ , της ΔΗΜΑΡ, του ‘’ΣΥΡΙΖΑ’’ , αλλά και άλλων μικρότερων κομμάτων που υπάρχουν ή υπήρξαν, ταλαιπωρείται (ο χώρος) διαχρονικά πια, από ’’το σύνδρομο του λαϊκισμού’’. Θεωρούμε βέβαια πως η παρείσφρηση αυτής της νοοτροπίας τόσο ως εκφορά πολιτικού λόγου όσο και ως πολιτική συμπεριφορά, βρίσκει έδαφος εφαρμογής στην Ελληνική κοινωνία , κυρίως, λόγω της χαμηλής πολιτικής ωριμότητας που την χαρακτηρίζει. Και την χαρακτηρίζουμε ως παιδική ασθένεια γιατί αφ΄ενός εκτείνεται σε ολόκληρο το ηλικιακό φάσμα των στελεχών, αλλά και των οπαδών τους, και αφ΄ετέρου αγγίζει όπως και οι παιδικές ασθένειες, πολύ μεγάλο ποσοστό του παραπάνω συνόλου.
Όμως η εμφάνιση του συνδρόμου αυτού, έρχεται σε άμεση αντίφαση με την εξαγγελθείσα πολιτική ιδεολογία της κάθε παράταξης, τόσο με τις δημοσιοποιημένες στρατηγικές της επιλογές, όσο και με τις προτεινόμενες τακτικές της. Δεν θα έπρεπε να συμβαίνει ! Στην πραγματικότητα όμως, εμφανίζεται, και μάλιστα αρκετά συχνά!
Ο λαϊκισμός ως το εμπόδιο στις πολιτικές συνεργασίες
Ο λαϊκισμός, ως πολιτική φρασεολογία και συμπεριφορά, πάντα ορθώνει τείχη για να περιχαρακωθεί ο κάθε πολιτικός χώρος στον οποίο εμφανίζεται. Με αυτό το τρόπο, δύναται ο πολιτικός αυτός χώρος , να φανατίσει περισσότερο τους ακολούθους του, και να τους οδηγήσει να ισχυροποιήσουν περισσότερο τις πολιτικές τους θέσεις.
Συγχρόνως καταφέρνει και δημιουργεί ισχυρά αρνητικά στερεότυπα για τις όμορες πολιτικές θέσεις των αντιπάλων τους, θεωρώντας τις, ως ελλείπείς έως και ποταπές. Αυτό έχει σαν επακόλουθο, το να κόβονται οι οποιεσδήποτε γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των πολιτικών φορέων. Όταν όμως δεν αναπτύσσονται τέτοιες τάσεις επικοινωνίας και εποικοδομητικού διαλόγου, ανάμεσα στους πολιτικούς φορείς, τότε οι δυνατότητες πολιτικών συνεργασιών ολοένα και απομακρύνονται.
O Φιλέλληνας Βρετανός καθηγητής Κέβιν Φέδερστοουν και ο λαϊκισμός
Σε μια πρόσφατη συνέντευξή του, ο καθηγητής Σύγχρονων Ελληνικών Σπουδών και Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο London School of Economics, που διευθύνει και το Παρατηρητήριο για την Ελλάδα και την Κύπρο , Κέβιν Φέδερστοουν μεταξύ άλλων, ανέφερε για τις προϋποθέσεις της μελοντικής πορείας της χώρας μας:
″Με άλλα λόγια, η πρωταρχική εστίαση θα πρέπει να είναι η ικανότητα στην διακυβέρνηση: ποιος είναι ικανότερος να θέσει σε εφαρμογή θεσμικές διαδικασίες που παρέχουν τις υπηρεσίες που χρειάζεται μια οικονομία του 21ου αιώνα; Η Ελλάδα πρέπει να κοιτάξει πέρα από τα άμεσα συναισθήματα, την υπερβολή και τον λαϊκισμό!”΄
Παλεύοντας με το ”σύνδρομο”
Επιπλέον, ‘’το σύνδρομο του λαϊκισμού’’, επιφέρει μεγάλα εμπόδια, και μάλιστα πολλές φορές και ανυπέρβλητα, τόσο στη Δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων, όσο και στην αξιοκρατική αξιοποίηση των στελεχών τους. Ευχή και προσδοκία μας είναι να ορθωθούν ισχυρές αντιστάσεις, απο τους Έλληνες πολίτες ολόκληρου του πολιτικού φάσματος του Δημοκρατικού τόξου , απέναντι στο ‘’πανίσχυρο τέρας’’ του ‘’ συνδρόμου’’. Οι ελπίδες μας επικεντρώνονται στους νέους της χώρας μας, περισσότερο από κάθε άλλη κοινωνική ομάδα, και οι οποίοι μάλιστα στην συντριπτική τους πλειοψηφία εκφράζονται με τις αυστηρότερες εκφράσεις απέναντι στην έννοια του’’συνδρόμου’’, καταδικάζοντάς το απερίφραστα!