«Τριάντα χρόνια στο τιμόνι του πιο σημαντικού μουσείου της χώρας, της Εθνικής Πινακοθήκης...ευτύχησε, μετά από συνεχείς προσπάθειες, να την δει να αναγεννάται, να εκσυγχρονίζεται μουσειολογικά και αισθητικά, να ανοίγεται στο κοινό όπως το επιδίωξε σε όλη τη μακρά της θητεία: σαν ένας τόπος γνώσης, πνευματικής ανάτασης, αισθητικής καλλιέργειας, εμβάθυνσης στο καλλιτεχνικό συμβάν...», αναφέρει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποχαιρετώντας την Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα που έφυγε από την ζωή ξημερώματα Δευτέρας σε ηλικία 83 ετών. «Χάνω μια ξεχωριστή φίλη...», δηλώνει ο Πρωθυπουργός.
Να τι δήλωσαν για την απώλεια της Κυρίας της Τέχνης άνθρωποι της πολιτιστικής και της πολιτιστικής σκηνής του τόπου μας:
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου
«Με βαθιά θλίψη και συγκίνηση αποχαιρετώ την Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, την αρχαιολόγο, την ιστορικό τέχνης, την καθηγήτρια, την ακάματη εργάτρια για τη συντήρηση και ανάδειξη της ελληνικής ζωγραφικής, εκείνη που ποτέ δεν έπαψε ”να ονειρεύεται ρεαλιστικά”. Τριάντα χρόνια στο τιμόνι του πιο σημαντικού μουσείου της χώρας, της Εθνικής Πινακοθήκης, επιτυγχάνοντας, μέσα από μεγάλα εκθεσιακά γεγονότα να ενισχύσει τη δημοτικότητά της και να δημιουργήσει έναν σταθερό πυρήνα επισκεπτών, ευτύχησε, μετά από συνεχείς προσπάθειες, να την δει να αναγεννάται, να εκσυγχρονίζεται μουσειολογικά και αισθητικά, να ανοίγεται στο κοινό όπως το επιδίωξε σε όλη τη μακρά της θητεία: σαν ένας τόπος γνώσης, πνευματικής ανάτασης, αισθητικής καλλιέργειας, εμβάθυνσης στο καλλιτεχνικό συμβάν. Έχοντας αφιερώσει τη ζωή της στην προώθηση της ελληνικής τέχνης και την ανάδειξη των δεσμών και των παραλληλιών της με τα διεθνή ρεύματα, τόσο ως διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης όσο και με το πλούσιο επιστημονικό, συγγραφικό και διδακτικό της έργο, η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα αφήνει πλούσια παρακαταθήκη, αλλά και μεγάλο κενό. Έλεγε συχνά ότι είναι συμφιλιωμένη με την ιδέα της λήθης, ωστόσο η γόνιμη παρουσία της, το πάθος της, η ενέργειά της, δεν θα επιτρέψουν στη σκόνη του χρόνου να θαμπώσει την ανεξίτηλη σφραγίδα της. Καλό ταξίδι, Μαρίνα».
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης
«Αποχαιρετούμε με θλίψη τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. Μία κυρία του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, που υπηρέτησε τις τέχνες και για 30 χρόνια κράτησε το τιμόνι της Εθνικής Πινακοθήκης. Διατήρησε, έτσι, ολοζώντανο ένα κύτταρο αισθητικής και προσιτό σε όλους έναν πνεύμονα μνήμης και καλλιέργειας. Για να οδηγήσει, πριν φύγει, το αγαπημένο της ”Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου” στη νέα εποχή, μετά την ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό του. Έργο στο οποίο αφιερώθηκε με πάθος. Όλοι χάνουμε σήμερα μία μορφή δραστήρια, δημιουργική όσο και οικεία. Και, προσωπικά, μία ξεχωριστή φίλη. Συλλυπητήρια στους δικούς της ανθρώπους».
ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ
«Μια επιφανής και δυναμική γυναίκα η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα δεν είναι πια μαζί μας. Ιστορικός τέχνης, Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιστορίας της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, αρχαιολόγος, αλλά και η μακροβιότερη Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης με το πλούσιο συγγραφικό έργο, αποτελούν κάποιους μόνο από τους τίτλους στο πολύπλευρο και σύνθετο βιογραφικό της. Η διοργάνωση και η επιμέλεια σημαντικών εκθέσεων ξένων, όσο και Ελλήνων καλλιτεχνών έχουν συνδεθεί διαχρονικά με το όνομα της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα που φεύγει αφήνοντας σημαντικό έργο στο πεδίο του πολιτισμού».
Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης
«Ο θάνατος της Μαρίνας Λαμπράκη - Πλάκα γέμισε θλίψη το πανελλήνιο. Συνέδεσε το όνομα της με την Εθνική Πινακοθήκη επί δεκαετίες, ανοίγοντας τις πόρτες της τέχνης και των εικαστικών στην ελληνική κοινωνία. ”Η τέχνη καλείται να ξαναβρεί την πρωτογενή της λειτουργία στη νέα υπό διαμόρφωση κοινωνία. Να δώσει μορφή στην εικόνα της, στα ιδανικά της, στην ιδεολογία της”, ανέφερε στην ομιλία της στα εγκαίνια της Εθνικής Πινακοθήκης πέρυσι συμπυκνώνοντας το όραμά της. Αποτέλεσε το πιο απτό υπόδειγμα της κρητικής επιμονής επιτυγχάνοντας υψηλούς στόχους και χαρίζοντας μας μοναδικές πολιτιστικές εμπειρίες. Η Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα μπήκε στο πάνθεον των εμβληματικών προσωπικοτήτων του ελληνικού πολιτισμού. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους της.
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας
«Η Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα υπηρέτησε με αφοσίωση τον ελληνικό Πολιτισμό. Ειλικρινή συλλυπητήρια για τον θάνατό της στους οικείους της».
Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης
«Αποχαιρετούμε με θλίψη τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης. Μεγάλη η απώλεια για τον πολιτισμό, το εμβληματικό της έργο και η συνεισφορά της ωστόσο θα μείνουν πάντα να τη θυμίζουν. Συλλυπητήρια στους οικείους της».
Η δήλωση της ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού για την απώλεια της Μαρίνας Λαμπράκη Πλάκα
Μόλις πληροφορήθηκε την απώλεια της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Με πραγματική οδύνη αποχαιρετούμε τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, τη γυναίκα που αφιερώθηκε ολόψυχα, επί 30 χρόνια, στην Εθνική Πινακοθήκη, στην Τέχνη, στους Ελληνες δημιουργούς. Το πάθος και η αγάπη της για την τέχνη την οδήγησαν σε μια δυναμική πορεία, σε ένα μεγάλο ταξίδι ζωής, από το Αρκαλοχώρι, με τον σύντροφό της Δημήτρη Πλάκα, στην τάξη του Παντελή Πρεβελάκη, και από εκεί στο Παρίσι, στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ως η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια.
Από το 1992, ως Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, υπήρξε η κινητήρια δύναμή της. Οργάνωσε μεγάλες εκθέσεις, κορυφαία πολιτιστικά γεγονότα, όπως την ιστορική πλέον έκθεση του El Greco. Μετέτρεψε το Μουσείο σε μια εξωστρεφή Πινακοθήκη, κέντρο της Ελληνικής Τέχνης, με διεθνείς συνεργασίες, ανοιχτό σε όλο τον κόσμο.
Εκανε προσιτό στον κόσμο τον Βρυζάκη, τον Λύτρα, τον Ιακωβίδη, τον Μόραλη, τον Γκίκα, τον Τέτση. Πάντοτε παρούσα και δραστήρια, ξεναγούσε η ίδια τους επισκέπτες με τον γοητευτικό της λόγο. Ηταν από τους πρώτους επικεφαλής πολιτιστικών οργανισμών που είχε μιαν άλλη αντίληψη για την επικοινωνία της τέχνης με το κοινό. Μέχρι και την τελευταία στιγμή, ετοίμαζε με την αγάπη και τη φροντίδα, που την χαρακτήριζαν, την αναδρομική έκθεση του Κωνσταντίνου Παρθένη.
Είναι πραγματικά σπουδαίο το έργο της στα 30 χρόνια που διηύθυνε την Εθνική Πινακοθήκη. Ιδρυσε νέα παραρτήματα, στην Κέρκυρα, το Ναύπλιο, το Μουσείο Καπράλου στην Αίγινα, τη Γλυπτοθήκη στο Αλσος Στρατού.
Με την Μαρίνα συνεργαστήκαμε στενά περίπου μια δεκαπενταετία. Αμέτρητες ώρες συζητήσεων από τις πρώτες ιδέες για την επέκταση της Πινακοθήκης, για τα Παραρτήματα, για το Μουσείο Καπράλου. Οταν καθόμαστε μαζί στο Συμβούλιο Μουσείων, με προμήθευε με άπειρα σκίτσα, σχετικά με τα θέματα που συζητούσαμε. Πολλές οι εκτενείς, πάντα χειρόγραφες καλλίγραφες επιστολές της, για οτιδήποτε αφορούσε στο μέλλον της Πινακοθήκης Μαζί, δουλέψαμε σκληρά, περνώντας αμέτρητες ώρες στο εργοτάξιο, για να ολοκληρώσουμε το μεγάλο έργο της ανακαινισμένης Εθνικής Πινακοθήκης. Μοιραστήκαμε σκέψεις και αγωνίες μέχρι να φθάσουμε στην 24 Μαρτίου 2021. Είναι πραγματικά ευτύχημα, ότι είδε τη νέα Εθνική Πινακοθήκη να αποδίδεται στο κοινό ολοκληρωμένη. Ενα σύγχρονο μουσείο, που απολαμβάνουν πλέον χιλιάδες επισκέπτες.
Της οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για την αφοσίωση, τη δημιουργικότητα και την αγάπη που έδειξε όλα αυτά τα χρόνια στην Πινακοθήκη, στην Τέχνη, στην Ελλάδα.
Προσωπικά την ευχαριστώ για τη φιλία της και τα μαθήματα τέχνης, που μας προσέφερε απλόχερα, γοητευτικά, αξέχαστα. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους και τους φίλους της».
Ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Στα τριάντα χρόνια που ηγήθηκε της Εθνικής Πινακοθήκης, η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα πρωτοστάτησε των δράσεων για την ενίσχυση και ενδυνάμωση του φορέα: από την επέκταση του κεντρικού κτηριακού συγκροτήματος στην Αθήνα που επαναλειτούργησε πέρυσι ανακαινισμένο, μέχρι την ανάπτυξη παραρτημάτων στην υπόλοιπη Ελλάδα με πλέον πρόσφατο το Μουσείο Καπράλου στην Αίγινα, αλλά και μέσω στρατηγικών συμπράξεων όπως για παράδειγμα με το Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης που ανακοινώθηκε από την ίδια μόλις πριν έναν μήνα.
Διοργάνωσε επίσης εμβληματικές εκθέσεις που προσέλκυσαν δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες όπως η θρυλική πλέον έκθεση για τον Ελ Γκρέκο πριν είκοσι περίπου χρόνια, αλλά και εκθέσεις που πρόβαλαν τον ελληνικό πολιτισμό διεθνώς όπως η περσινή έκθεση «Παρίσι-Αθήνα, η γέννηση της σύγχρονης Ελλάδας» που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο του Λούβρου. Πάνω από όλα όμως είναι εκείνη που μετέδωσε σε γενιές Ελλήνων την αγάπη της για τα εικαστικά και την τέχνη. Για όλα αυτά και ακόμα περισσότερα, την ευχαριστούμε, την ευγνωμονούμε και την αποχαιρετούμε με αγάπη.
Θα θυμάμαι για πάντα τις συζητήσεις μας, τα ιδιόχειρα σημειώματα με τον μοναδικό της γραφικό χαρακτήρα, τα υπέροχα σχέδια που ζωγράφιζε κατά τη διάρκεια των συναντήσεων από το εργοτάξιο ως το υπουργείο και φυσικά το πάθος και την άσβεστη ενέργεια με την οποίο εργάστηκε για τον πολιτισμό, από όποια θέση και αν βρέθηκε. Η Εθνική Πινακοθήκη υπήρξε ένα έργο ζωής για αυτήν, μέχρι την τελευταία στιγμή, καθώς ετοιμαζόμασταν για τα εγκαίνια της μεγάλης έκθεσης του Παρθένη την επόμενη εβδομάδα.
Τα θερμότερά μου συλλυπητήρια στους οικείους της».
Ο ιστορικός τέχνης, Τάκης Μαυρωτάς, διευθυντής εικαστικού προγράμματος του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη:
«Η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα είναι η γενναία γυναίκα που αγωνίστηκε με όλες τις δυνάμεις της για να ολοκληρώσει το όραμα της: την ανακαίνιση και την επέκταση της Εθνικής Πινακοθήκης, μιας Πινακοθήκης ισάξιας των άλλων μεγάλων κρατών. Σε όλη της τη ζωή υπηρέτησε με ανιδιοτέλεια την τέχνη, προβάλοντας και προωθώντας όλους τους μεγάλους και άξιους δημιουργούς. Εύχομαι το παράδειγμα της, το ήθος της, το πολύμοχθο έργο της, να αποτελέσουν πυξίδα για τις νεότερες γενιές» (ΠΗΓΗ: ΑΠΕ).
Ο τέως ΠτΔ Προκόπης Παυλόπουλος
«Η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα αναδείχθηκε, λόγω και έργω, αυθεντική και εμβληματική εκπρόσωπος του ελληνικού αλλά και του ευρωπαϊκού Πολιτισμού εν γένει. Και μόνον η ολοκλήρωση της Εθνικής Πινακοθήκης, έργο ζωής για την Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, της εξασφαλίζει το μερίδιο αιωνιότητας, το οποίο δικαιωματικώς της ανήκει».
Ο ζωγράφος, ενδυματολόγος, Γιάννης Μετζικώφ
«Ήταν μια γυναίκα πολύτιμη όχι μόνο για μένα. Ήταν πολύτιμη για όλο τον κόσμο. Εν καιρώ θα το καταλάβουν ακόμα κι αυτοί που δεν συμφωνούσαν μαζί της. Ήταν η δασκάλα μου, πριν από μισό αιώνα ήμουν φοιτητής της. Ό,τι ξέρω το οφείλω σ′ εκείνην. Ένας άνθρωπος που ήξερε πάρα πολύ καλά να δίνει -κι ανάφερομαι σε θέματα αγάπης και πνεύματος. Δεν χρειάζονται πολλά λόγια, είμαι βαθιά στενοχωρημένος. Έχω τόσα να θυμηθώ... βιβλία ολόκληρα. Γνώσεις και μόνο καλό είδα σε όλη μου τη ζωή από την Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. Μια γυναίκα που ξεκίνησε από το μηδέν και πρέπει να γίνει παράδειγμα προς όλους, ότι αν θέλουμε όλα θα τα καταφέρουμε» (ΠΗΓΗ: ΑΠΕ).