Λαός εν υπνώσει

Σκέψεις με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Τηλεόρασης.
Thanasis Zovoilis via Getty Images

Έχω ζήσει στις εποχές, που δεν είχε εισβάλει στα σπίτια μας η τηλεόραση, τότε που μπορεί όπως και σήμερα να ήμασταν οικονομικά «φτωχοί» αλλά φροντίζαμε ως «κόρην οφθαλμού» σε πανελλαδικό επίπεδο, μια έννοια πολύτιμη, τώρα πια δυσεύρετη στην Ελλάδα...την «Τσίπα»!

Επρόκειτο για την αίσθηση που υπήρχε στο συλλογικό θυμικό ότι οι άλλοι θα μας σέβονται εφόσον και εμείς φροντίζουμε με την συμπεριφορά μας να μην χάσουμε την αξιοπρέπειά μας και «Ξετσιπωθούμε…».

Εχω υπάρξει πολλές φορές στα ραδιοτηλεοπτικά «παράθυρα και μπαλκόνια» έπαψα όμως μετά και το καλοκαίρι του 2010 και κυρίως μετά την «επίσκεψη» της «τρόικας» ή αλλιώς των «θεσμών», συνειδητοποιώντας ότι η συμμετοχή μου έδινε «άλλοθι» σε παρουσιαστές και προγράμματα την ώρα που η Ελλάδα βυθιζόταν γοργά στο δράμα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής απαξίωσης και του μηδενισμού κλασικών αξιών και αρχών που ήταν ανέκαθεν χαρακτηριστικά μας.

Διαπίστωσα ότι δεν βοηθούσε σε τίποτε η συμμετοχή μου σε αυτά τα προγράμματα. Η ουσία το περιεχόμενο και ο «λόγος», όχι μόνο στην ελληνική αλλά στην παγκοσμιοποιημένη πλέον «τηλεοπτική δημοκρατία», δίνουν τη θέση τους στο περίβλημα, στο επιδερμικό, στην εικόνα.

Ίσως άλλοι λαοί να μην νοιάζονται τόσο για αυτές τις μεταλλάξεις, αλλά εμάς εδώ στην χώρα κοιτίδα του πολιτισμού, της δημοκρατίας και της λογικής, έπρεπε να μας πειράζει καθώς το πρόβλημα δεν είναι η δημοκρατία, το πρόβλημα έγκειται στις δομές της δημοκρατίας και στο ρόλο της υπερδύναμης, που λέγεται τηλεόραση.

Από όλους εμάς που ασχολούμεθα με τις επιστήμες της συμπεριφοράς χρειάζεται να αποδοθεί ορθά η εκπληκτική δύναμη της σύγχρονης τηλεόρασης στην άσκηση όχι της συνειδητής, αλλά κυρίως της υποδόριας, της υποσυνείδητης, επίδρασής της στην καθιέρωση προτύπων συμπεριφοράς προς μίμηση και ταύτιση για τα παιδιά που στέκονται ευάλωτα και εύπλαστα μπροστά στους δέκτες και για μας τους μεγάλους, που έχουμε σχεδόν συστηματικά οδηγηθεί στην αποδοχή της ψεύτικης «εικονικής πραγματικότητας» με την αποκρυστάλλωση μιας πολύ στρεβλής αντίληψης της…πραγματικότητας!

Πριν σαρώσει τα ΜΜΕ η τηλεόραση οι τέσσερις δημοκρατικές εξουσίες ήταν ευδιάκριτες:

Η Νομοθετική νομοθετούσε, η εκτελεστική εφάρμοζε, η δικαστική ήλεγχε και ο Τύπος, κυρίαρχα οι εφημερίδες, όταν εντόπιζε πρόβλημα, έψαχνε τις ιδιαιτερότητές του, απεκάλυπτε πτυχές κρυμμένες επιτήδεια, πρωταγωνιστές και λεπτομέρειες ανατριχιαστικές ή γαργαλιστικές δίνοντας στους αναγνώστες υλικό για σχολιασμούς υπέρ και κατά!…

Σήμερα στην Ελλάδα δεν διαβάζουμε, κοιτάμε τηλεόραση η οποία δεν προσπερνά, αλλά μένει στην επιδερμίδα, δίνοντας με έγχρωμη εικόνα στο ρεπορτάζ ανατριχιαστικές διαστάσεις, όπου κυρίαρχος μοιάζει να είναι ο νόμος της ζούγκλας και η δύναμη της διείσδυσης του τηλεοπτικού φακού σε σημεία όπου ακόμη και τα εξειδικευμένα τμήματα της ΕΥΠ και της Ελληνικής Αστυνομίας δεν έχουν φτάσει…

Που αρχίζει και πού τελειώνει ο ρόλος της κάθε μιας από τις τέσσερις κάποτε διακριτές εξουσίες;

Με ποιες αξίες λειτουργούμε εμείς και με ποιες πρέπει να λειτουργούν οι δημοσιογράφοι της Τηλεόρασης όταν αισθάνονται ότι το καθήκον στην αλήθεια και την κοινωνία τους καλεί να πρωτοτυπήσουν;

Εάν τελικά ένα παιδάκι αναφωνήσει «ο αυτοκράτορας είναι γυμνός» θα του κλείσουμε το στόμα επειδή τα παιδιά δεν πρέπει να κάνουν τέτοιες διαπιστώσεις ή θα θυμηθούμε ότι «από παιδί και από ζαβό μαθαίνεις την αλήθεια»;

Τελικά το κοινωνικό-ψυχολογικό φαινόμενο που λέγεται «πλύση εγκεφάλου» και ο ανεξέλεγκτος «τσαμπουκάς» κάποιων τηλεοπτικών αστέρων και εκπομπών που δεν φαίνεται να σέβονται ούτε τη Δικαιοσύνη θα μας διδάξει κάτι;

Μέχρι τότε απλά θα διαπιστώνουμε ότι ο τηλεοπτικός φακός ανενδοίαστα και καθημερινά θα κάνει κάνει ό,τι θέλει διαμορφώνοντας χαρακτήρες και καταστάσεις σε μια Ελλάδα χωρίς τσίπα.

Δημοφιλή