Ο εμβληματικός πίνακας «Las Meninas» («Οι δεσποινίδες των τιμών») του σπουδαίου Ισπανού ζωγράφου Ντιέγκο Βελάσκεθ γίνεται αφορμή για ένα ασυνήθιστο ταξίδι στο μουσικό σύμπαν του 17ου αιώνα, και συγκεκριμένα στον καιρό της βασιλείας του Φιλίππου Δ΄, ενός από τους πιο διασημότερους φιλότεχνους μονάρχες της εποχής του.
Οδηγοί μας, τέσσερις έλληνες μουσικοί αφοσιωμένοι στην παλαιά μουσική: η Θεοδώρα Μπάκα (μετζοσοπράνο), ο Αλέξανδρος Ιωάννου (κρουστά), ο Δημήτρης Τίγκας (βιολόνε, μπαρόκ κιθάρα) και ο Θεόδωρος Κίτσος (μπαρόκ κιθάρες, θεόρβη, καλλιτεχνική επιμέλεια).
Η συναυλία του Μεγάρου Μουσικής «Las Meninas: H μουσική πίσω από τον πίνακα», στην οποία θα ακουστούν έργα Ιδάλγο, Μαρίν και Σανθ, μεταδίδεται σε δωρεάν live streaming από την ιστοσελίδα και το fb του Μεγάρου την Τρίτη 9 Μαρτίου στις 8:30 το βράδυ.
Η μακρά βασιλεία (1621 -1665) του Φιλίππου Δ΄ χαρακτηρίστηκε από την πολιτική, στρατιωτική και οικονομική παρακμή της Ισπανίας και την κοινωνική δυστυχία.
Η βασιλεία του όμως χαρακτηρίστηκε και από απαράμιλλη άνθηση των γραμμάτων και των τεχνών, καθώς ο ίδιος υπήρξε μεγάλος λάτρης του θεάτρου και της μουσικής καθώς και ενθουσιώδης συλλέκτης έργων τέχνης.
Στην Αυλή του βρήκαν στέγη πολλοί μεγάλοι δημιουργοί της ισπανικής χρυσής εποχής, με τα ονόματα των Πέδρο Καλντερόν δε λα Μπάρκα και Ντιέγκο Βελάσκεθ να ξεχωρίζουν.
Ποια όμως ήταν η μουσική που έντυνε τις παραστάσεις του Καλντερόν ή που άκουγε ο Βελάσκεθ, όταν δημιουργούσε μερικά από τα σημαντικότερα έργα του;
Το πρόγραμμα βασίζεται σε έργα τριών συνθετών που προσέφεραν -άμεσα ή έμμεσα- τις υπηρεσίες τους στον Φίλιππο: του Χουάν Ιδάλγο (1614 -1685), αρχιμουσικού της Aυλής και στενού συνεργάτη του Καλντερόν, του Χοσέ Μαρίν (περ. 1619 - 1699), κάντορα του βασιλικού παρεκκλησίου, και του Γκασπάρ Σανθ (περ.1640–1710), του πιο φημισμένου κιθαριστή της εποχής του, ο οποίος σχετίζεται με τον Ιωάννη Ιωσήφ της Αυστρίας, του Νεότερου, νόθου γιου του Φιλίππου που είχε αποκτήσει με την ηθοποιό Μαρία Καλντερόν.
Το έργο του Βελάσκεθ αποτέλεσε πρότυπο για τα κινήματα του ρεαλισμού και του ιμπρεσιονισμού. Ο Εντουάρ Μανέ τον αποκάλεσε «ζωγράφο των ζωγράφων» και ο Πάμπλο Πικάσο και ο Σαλβαδόρ Νταλί, συνέχισαν να του αποδίδουν φόρο τιμής, αναπαράγοντας ορισμένους από τους δημοφιλέστερους πίνακές του. Ο Πικάσο ζωγράφισε τη δική του εκδοχή του πίνακα Las Meninas το 1957.
O θαυμασμός του Νταλί για τον Βελάθκεθ είναι επίσης γνωστός και εκφράστηκε μέσα από αρκετούς πίνακές του, όπως για παράδειγμα στο έργο του Ο Βελάθκεθ πεθαίνει πίσω από το παράθυρο, απ′ όπου προβάλλει ένα κουτάλι (1982) -για το οποίο βασίστηκε στην προσωπογραφία του Βελάθκεθ που απεικονίζει τον νάνο Δον Σεμπαστιάν δε Μόρα (έργο περίπου του 1645) - ή στο Πορτρέτο του Χουάν ντε Παρέγια, βοηθού του Βελάθκεθ (1960) όπου αναπαράγει ένα μικρό τμήμα από τις Δεσποινίδες των τιμών.
Info
Παρακολουθήστε τη συναυλία από τις ιστοσελίδες του ΜΜΑ και του ΥΠΠΟΑ:
https://www.megaron.gr/event/las-meninas-h-mousiki-piso-apo-ton-pinakalive-streaming/
https://digitalculture.gov.gr/
Ή από το fb του Μεγάρου:
https://www.facebook.com/megaron.gr
Θα είναι διαθέσιμη σε όλες τις πλατφόρμες για 48 ώρες.