Μεγάλο μέρος του πληθυσμού της χώρας μας αντιδρά στην εξορυκτική δραστηριότητα επηρεαζόμενο από τις επιφανειακές εκσκαφές που βλέπει δεξιά και αριστερά κατά το πέρασμα του από επαρχιακές οδούς.
Οι περισσότεροι αντιδρώντες δεν γνωρίζουν ότι οι παλαιές αυτές εκσκαφές έχουν εγκαταλειφθεί και πολλές φορές έχουν καταλήξει να είναι χωματερές λόγω της αδιαφορίας της πολιτείας. Μέχρι να ψηφιστεί ο Νόμος 998/1979 όλοι οι εξορύσσοντες μεταλλευτικά ή λατομικά ορυκτά κατέβαλλαν στην Πολιτεία τέλος ώστε αυτή με την σειρά της να αποκαταστήσει τους χώρους αυτούς, πράγμα φυσικά που δεν έγινε ποτέ διότι τα χρήματα που κατέβαλλαν οι εξορύκτες κάλυπταν άλλες ανάγκες του Κράτους. Μετά από την ψήφιση του Ν 998/1979 η υποχρέωση της αποκατάστασης πέρασε στους εκμεταλλευτές και έτσι σταμάτησε το καθεστώς να μην αποκαθίστανται οι χώροι όπου είχαν γίνει εξορύξεις. Βέβαια ότι είχε μείνει από το παρελθόν χωρίς αποκατάσταση συνέχιζε να βγάζει μάτι και να το χρεώνεται η μεταλλευτική η λατομική δραστηριότητα χωρίς όμως να ευθύνεται αυτή.
Σήμερα σε πολλές περιοχές πλέον βλέπουμε τις πιο πρόσφατες εκμεταλλεύσεις να είναι αποκατεστημένες σε αντίθεση με τις παλαιότερες που συνεχίζουν να δημιουργούν την άσχημη εντύπωση και να μην βλέπουμε κάποια προσπάθεια βελτίωσης της εικόνας τους.
Ξεκινώντας με τα παραπάνω δεδομένα θα ήθελα να παραθέσω κάποιες καλές πρακτικές που μπορούν να εφαρμοστούν και οι χώροι αυτοί από αποκρουστικοί να γίνουν πιο παρουσιάσιμοι η πιο χρήσιμοι. Τέτοια πολλά παραδείγματα βλέπουμε στο εξωτερικό αλλά και στην χώρα μας σε περιορισμένη όμως έκταση.
Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται με γοργό ρυθμό τα φωτοβολταϊκά πάρκα και μάλιστα πολλές φορές εγκαθίστανται και αχρηστεύουν χώρους παραγωγικότατους. Μια καλή πρακτική θα ήταν στον αιτούντα άδεια εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε κάποιο χωράφι του, να του επιβαλλόταν να εγκαταστήσει αυτά σε κάποιο κοντινό λατομείο με νότια έκθεση και μάλιστα με έναν τέτοιο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό που και το παλαιό λατομείο να κρυφτεί και το παραγωγικό χωράφι να μην αχρηστευτεί. Μάλιστα σε αυτές τις περιπτώσεις θα μπορούσαν να δίδονται και κίνητρα ώστε η επένδυση να γίνεται πιο ελκυστική.
Στην χώρα μας βλέπουμε ότι η ΔΕΗ στα εξοφλημένα ορυχεία της έχει δημιουργήσει λίμνες με αποτέλεσμα στα σημεία αυτά να δημιουργούνται υγροβιότοποι πολύ πιο όμορφοι ακόμα και από το αρχικό στάδιο πριν από την εκμετάλλευση του λιγνίτη.
Κατασκευή υπερπολυτελούς ξενοδοχείου σε παλιό λατομείο στην Κίνα
Στο εξωτερικό βλέπουμε σε χώρους εκμεταλλεύσεων να έχουν κατασκευαστεί ολόκληρες ξενοδοχειακές μονάδες δημιουργώντας έναν άλλο πόλο έλξης θεματικού τουρισμού.
Στις υπόγειες στοές που, υπάρχουν στα διάφορα σημεία της χώρας, εκτός του θεματικού τουρισμού που μπορεί να δημιουργηθεί όπως έχει γίνει στην Φωκίδα (vagoneto) και στην Αυστρία στο Τιρόλο, είναι δυνατόν οι υπόγειες στοές να χρησιμοποιηθούν επωφελώς και με άλλο τρόπο. Στις υπόγειες στοές οι θερμοκρασίες χειμώνα καλοκαίρι είναι σταθερές και στη χώρα μας η θερμοκρασία που επικρατεί σε αυτές είναι γύρω στους 10 βαθμούς Κελσίου, τι το οικονομικότερο να κατασκευαστούν εντός αυτών ψυγεία για διατήρηση τροφίμων μια και οι ενεργειακές ανάγκες για μείωση της θερμοκρασίας θα είναι ελάχιστες σε σχέση με άλλα ψυγεία που βρίσκονται στην επιφάνεια του εδάφους. Επίσης στις σκοτεινές στοές αυτές λόγω του ότι η υγρασία είναι αυξημένη οι συνθήκες παραγωγής μανιταριών είναι ιδανικές. Άλλη μία ωφέλιμη χρήση είναι η αποθήκευση σε αυτές υγρών καυσίμων, φυσικά μετά από την κατασκευή των αναγκαίων έργων για τον σκοπό αυτό.
Βέβαια για να γίνουν όλα αυτά ιδίως στις υπόγειες στοές θα πρέπει να προσαρμοστεί το Νομικό Πλαίσιο και να δοθούν κίνητρα ώστε ένα κεφάλαιο που υπάρχει να συνεχίσει να παράγει και να αποδίδει πρόσθετους καρπούς.