Την Κυριακή στις Πρέσπες, οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της πΓΔΜ υπέγραψαν μια συμφωνία που διευθετεί τις διαφορές ανάμεσα στις δύο χώρες. Όπως σε κάθε τέτοια περίπτωση, οι υπογραφές συνοδεύθηκαν από διακηρύξεις περι ειρήνης, φιλίας, συνεργασίας κλπ. Είχε προηγηθεί μια θυελλώδης συζήτηση στην ελληνική Βουλή και σειρά αντιδράσεων στη γειτονική χώρα, με πρώτες εκείνες του Προέδρου της Δημοκρατίας Γκ.Ιβανόφ. Στους πολίτες το κλίμα είναι ακόμη πιο αρνητικό. Μέτρηση της εταιρείας Marc για το «Πρώτο Θέμα» έδειξε ότι το 73,2% των ερωτηθέντων λέει «όχι» στη χρήση του ονόματος της Μακεδονίας από την γειτονική χώρα κι ένα ποσοστό 68,3% λέει «όχι» στη συμφωνία που παρουσίασε η ελληνική κυβέρνηση. Εντυπωσιακό είναι το στοιχείο ότι το 49% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ τάσσεται κατά της συμφωνίας Τσίπρα - Ζάεφ. Στη Βόρεια Ελλάδα τα ποσοστά κατά της συμφωνίας είναι ακόμη υψηλότερα και τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ εξαιρετικά χαμηλότερα και σε κάποιες περιπτώσεις μονοψήφια.
Η συμφωνία είναι προϊόν ενός συμβιβασμού. Και δεν θα μπορούσε να είναι κι αλλιώς. Δεν γίνεται να επιβάλεις στην άλλη πλευρά απολύτως τις θέσεις σου. Η Ελλάδα δίνει το διαβατήριο στην πΓΔΜ για ΝΑΤΟ και ΕΕ και παίρνει ουσιαστικά σε αντάλλαγμα το Βόρεια μπροστά από το Μακεδονία και τον τερματισμό στην καπηλεία της ιστορίας της αρχαίας Μακεδονίας. Οι πολίτες της γειτονικής χώρες αποκαλούνται στο εξής και επισήμως Μακεδόνες όπως έσπευσε να κάνει σαφές από την πρώτη στιγμή ο Ζ.Ζάεφ ακόμη και κατά τη διάρκεια της τελετής στις Πρέσπες.
Η επιτυχία μιας συμφωνίας δεν κρίνεται από τη συγκυρία αλλά από τις επενέργείες της σε βάθος χρόνου.Υπάρχουν συμφωνίες που έχουν αντέξει στο χρόνο κι έχουν μείνει ιστορικές γιατί δημιούργησαν ένα νέο περιβάλλον κι έλυσαν οριστικά διαφορές. Υπάρχουν και συνθήκες που ήταν ετεροβαρείς και δημιούργησαν πολύ περισσότερα προβλήματα από εκείνα που επιχειρήθηκε να επιλύσουν. Η Ιστορία είναι γεμάτη και από τις δύο περιπτώσεις. Είναι γεμάτη επίσης από παραδείγματα χωρών που επιδιώκουν αναθεώρηση συνθηκών.
Η συμφωνία Ελλάδας - πΓΔΜ ανοίγει το δρόμο για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στους δυτικούς θεσμούς, κλείνοντας το δρόμο στη ρωσική επέλαση στην περιοχή και στη διείσδυση της Τουρκίας. Παράλληλα δημιουργεί συνθήκες ενίσχυσης της συνεργασίας και των οικονομικών σχέσεων με την Ελλάδα. Την ίδια στιγμή στη χώρα μας το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού νιώθει πληγωμένο και θεωρεί ότι παραχωρείται ένα σημαντικό στοιχείο της εθνικής του ταυτότητας.
Η υλοποίηση της συμφωνίας, εμπεριέχει πολλούς κινδύνους. Πρέπει να εγκριθεί μέσω δημοψηφίσματος από τους πολίτες της πΓΔΜ (πράγμα καθόλου δεδομένο, όπως δείχνει η εμπειρία των δημοψηφισμάτων) και στη συνέχεια να υπάρξουν συνταγματικές αλλαγές. Επίσης πρέπει να έρθει πρός έγκριση στην Ελληνική Βουλή και ουδείς μπορεί να προβλέψει τις συνθήκες που θα επικρατούν τότε.
Ακόμη όμως και αν υποθέσουμε ότι όλα αυτά θα γίνουν όπως έχουν προβλεφθεί, με δεδομένο το κλίμα και στις δύο πλευρές είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν φωνές που θα ζητούν αναθεώρηση της συμφωνίας ή ακύρωσή της. Και μπορεί αυτό να μην αποτελεί αίτημα των κομμάτων εξουσίας, είναι βέβαιο όμως ότι θα αποτελεί αίτημα άλλων δυνάμεων, ειδικά στην Ελλάδα που θα βλέπουν ότι ο όρος μακεδονικό έθνος μονοπωλείται από τους γείτονές μας. Στην πΓΔΜ επίσης θα συνεχίσουν να ακούγονται φωνές που θα αναπαράγουν τη μυθολογία της «εποχής Γκρούεφσκι».
Η συμφωνία λοιπόν αποτελεί ένα αναγκαίο πρώτο βήμα. Για να γίνει λειτουργική και να εξασφαλιστούν συνθήκες μόνιμης ειρήνης είναι αναγκαίο να μην υπάρχουν σημεία που προκαλούν έντονες αμφισβητήσεις και να δημιουργηθεί κλίμα ευρύτερης συναίνεσης στις κοινωνίες και των δύο χωρών. Η υπηρέτηση πρόσκαιρων πολιτικών σκοπιμοτήτων δεν πρέπει να επιτρέψει την ενίσχυση φωνών που είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσουν μεγάλα προβλήματα στο μέλλον. Κοιτάζοντας την Ιστορία βλέπεις ότι είναι πολύ δύσκολο να προβλέψεις τα γυρίσματά της. Αντί για θριαμβολογίες από τη μια και καταστροφολογίες από την άλλη, οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις ας ρίξουν τους τόνους και ας συμβάλουν στη δημιουργία ενός νέου περιβάλλοντος που δεν θα αφήνει έδαφος στα άκρα. Αυτό ισχύει για την Ελλάδα, ισχύει και για τη γειτονική χώρα.