«Δικαστήριο της Λιβύης αποφάσισε στις Δευτέρα 9 Ιανουαρίου την αναστολή της συμφωνίας με αντικείμενο την έρευνα για κοιτάσματα (στην ανατολική Μεσόγειο), που υπέγραψε η κυβέρνηση της Τρίπολης πέρυσι με την Τουρκία, δήλωσε δικαστική πηγή - παύοντας στην πράξη μια συμφωνία που εξόργισε άλλες μεσογειακές δυνάμεις και φούντωσε την εσωτερική κρίση στην ίδια τη Λιβύη», μεταδίδει το πρακτορείο Reuters.
Και συνεχίζει: Η συμφωνία προέβλεπε την έρευνα/εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου σε ύδατα που η Άγκυρα και η Τρίπολη έχουν δηλώσει ως δικά τους, αλλά τα οποία επίσης διεκδικούν εν μέρει η Αίγυπτος και η Ελλάδα.
Η συμφωνία είχε πυροδοτήσει ένταση στην ανατολική Μεσόγειο και οδήγησε σε πολιτική αντιπαράθεση στη Λιβύη, μεταξύ της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GNU) στην Τρίπολη, στη δυτική Λιβύη, και του κοινοβουλίου στα ανατολικά της χώρας, που απορρίπτει τη νομιμότητά της.
Το εφετείο της Τρίπολης, το οποίο εξέδωσε την απόφαση της Δευτέρας, άφησε περιθώριο στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης, ανέφερε η ίδια πηγή, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη βάση της απόφασης.
Το Reuters υπενθυμίζει ότι «η Τουρκία έστειλε στρατιωτική βοήθεια στην Τρίπολη το 2019 για να βοηθήσει την τότε διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση εκεί να αποτρέψει μια επίθεση στην πρωτεύουσα από τις ανατολικές δυνάμεις στον εμφύλιο πόλεμο, τις οποίες υποστήριζε η Αίγυπτος.
Αργότερα το ίδιο έτος, η Άγκυρα και η Τρίπολη συνήψαν συμφωνία για τη δημιουργία θαλάσσιων συνόρων στα ύδατα της ανατολικής Μεσογείου, που επίσης αμφισβητήθηκε όμως από την Αίγυπτο και την Ελλάδα, ενώ ακολούθησε η συμφωνία της Ελλάδας με την Αίγυπτο που βασίζεται πλήρως στο Διεθνές Δίκαιο.
Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας της Λιβύης εγκαταστάθηκε στις αρχές του 2021, μέσω μιας ειρηνευτικής διαδικασίας που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ και αρχικά υποστηρίχθηκε από το ανατολικό κοινοβούλιο.
Διατήρησε στενούς δεσμούς με την Τουρκία και τον Οκτώβριο του 2022 έκλεισε την «προκαταρκτική συμφωνία για την εξερεύνηση πόρων ενέργειας» που το δικαστήριο ανέστειλε τη Δευτέρα.
Αυτή η συμφωνία είχε απορριφθεί από το ανατολικό κοινοβούλιο, το οποίο είπε ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν διαθέτει πλέον εντολή να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες, καθώς και από την Αίγυπτο και την Ελλάδα οι οποίες την χαρακτηρίζουν αντικείμενη στο Διεθνές Δίκαιο.
Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας δεν έκανε κανένα άμεσο σχόλιο καταρχήν για τη δικαστική απόφαση.
Η Λιβύη, ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στη Βόρεια Αφρική, βρίσκεται ουσιαστικά βυθισμένη σε χάος από την εποχή της ανατροπής του Μουάμαρ Καντάφι, το 2011.
Ελληνικό ΥΠΕΞ: Πρόσκληση για οριοθέτηση ΑΟΖ, αφού γίνουν εκλογές στη Λιβύη
Στο μεταξύ, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών επέδωσε σήμερα στην πρεσβεία της Λιβύης στην Αθήνα Ρηματική Διακοίνωση με την οποία αντικρούει τις ανυπόστατες αιτιάσεις περί «παράνομων» ενεργειών του ερευνητικού σκάφους SANCO SWIFT, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Συγκεκριμένα, όπως γνωστοποιούν, το ελληνικό ΥΠΕΞ αναφέρει ότι οι σεισμικές έρευνες που διεξάγονται από το ερευνητικό σκάφος, νότια της Πελοποννήσου και νότιο-δυτικά της Κρήτης, λαμβάνουν χώρα σε περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας, σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Οι συντεταγμένες των περιοχών στις οποίες πραγματοποιούνται οι έρευνες είναι προσβάσιμες σε όλους τους ενδιαφερόμενους μέσω της έκδοσης σχετικών NAVTEX, επισημαίνουν.
Η ελληνική πλευρά χαιρετίζει την αναφορά, από τη λιβυκή πλευρά, στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Εντούτοις, υπενθυμίζει στη λιβυκή πλευρά ότι τα δύο παράνομα και ανυπόστατα μνημόνια κατανοήσεως που αυτή έχει υπογράψει με την Τουρκία (Νοέμβριος 2019 και Οκτώβριος 2022) παραβιάζουν κατάφωρα θεμελιώδεις διατάξεις της UNCLOS, οι οποίες αντανακλούν και κανόνες του διεθνούς εθιμικού δικαίου.
Επιπλέον, το ελληνικό ΥΠΕΞ τονίζει ότι τα εν λόγω παράνομα μνημόνια αγνοούν και παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας επί της υφαλοκρηπίδας της, καθώς και τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τη δικαιοδοσία της επί της Αποκλειστικής της Οικονομικής Ζώνης.
Μέσω της Ρηματικής Διακοίνωσης, το ελληνικό ΥΠΕΞ απορρίπτει εκ νέου τα εν λόγω μνημόνια, κάτι το οποίο έχει κάνει και στο παρελθόν με σχετικές Ρηματικές Διακοινώσεις.
Στο πλαίσιο των ιστορικών δεσμών φιλίας των δυο χωρών και των λαών τους, το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας επαναλαμβάνει την επιθυμία για την επανέναρξη της διμερούς συνεργασίας σε πνεύμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης.
Τέλος, οι ίδιες διπλωματικές πηγές τονίζουν πως με την εν λόγω Ρηματική Διακοίνωση, η Ελλάδα εκφράζει για μια ακόμη φορά την ετοιμότητά της να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τη λιβυκή κυβέρνηση που θα αναδειχθεί μετά τη διενέργεια εκλογών, για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, με βάση τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.