Καθώς ο αριθμός των νεκρών στην Λιβύη από το πέρασμα της μεσογειακής καταιγίδας Daniel αυξάνει συνεχώς, έχοντας πλέον ξεπεράσει τους 11.000, οι αρχές ζητούν να διεξαχθεί έρευνα προκειμένου να διερευνηθεί εάν υπάρχουν ευθύνες συγκεκριμένων προσώπων για την σφοδρότερη φυσική καταστροφή που έχει πλήξει την χώρα στην σύγχρονη ιστορία της.
Αν και οι αναφορές σχετικά με τον αριθμό των θυμάτων ποικίλουν, οι αποκλίσεις δεν είναι και τόσο μεγάλες ενώ ο δήμαρχος της πόλης Ντέρνα που επλήγη όσο καμία άλλη, Αμπντουλμενάμ αλ Γκαϊθι εκτιμά πως οι νεκροί μπορεί να φτάσουν τους 18.000-20.000, με βάση την έκταση της ζημιάς.
Όπως είπε στο Reuters, τώρα φοβάται και την εξάπλωση επιδημιών στην πόλη αφού μεγάλος αριθμός πτωμάτων είναι στα ερείπια και στο νερό που πλημμύρισε τη πόλη.
Θα μπορούσαν να είχαν σωθεί
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός είπε ότι οι τεράστιες απώλειες ανθρώπινων ζωών θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν η Λιβύη - ένα κράτος διαλυμένο για περισσότερο από μια δεκαετία - είχε μια λειτουργική υπηρεσία καιρού. ″Εάν υπήρχε μια μετεωρολογική υπηρεσία που θα λειτουργούσε κανονικά, θα μπορούσαν να είχαν εκδώσει προειδοποιήσεις”, δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του WMO, Πέτρι Ταάλασε. ”Οι αρχές διαχείρισης έκτακτης ανάγκης θα ήταν σε θέση να πραγματοποιήσουν εκκενώσεις. Και θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει τις περισσότερες από τις ανθρώπινες απώλειες”.
Άλλοι επέστησαν την προσοχή στις προειδοποιήσεις που δόθηκαν εκ των προτέρων, συμπεριλαμβανομένης μιας ακαδημαϊκής εργασίας που δημοσιεύτηκε πέρυσι από έναν υδρολόγο που περιγράφει την ευπάθεια της πόλης στις πλημμύρες και την επείγουσα ανάγκη διατήρησης των φραγμάτων που την προστάτευαν.
Ο Μοχάμεντ αλ-Μενφί, επικεφαλής του τριμελούς συμβουλίου που ενεργεί ως προεδρία στη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης, σχολίασε στο X ότι το συμβούλιο ζήτησε από τον γενικό εισαγγελέα να ερευνήσει τα αίτια της καταστροφή. Εκείνοι των οποίων οι ενέργειες ή η παράλειψη ανάληψης δράσης ευθύνονται για την κατάρρευση του φράγματος θα πρέπει να λογοδοτήσουν.
″Πήγα σε νοσοκομεία, σχολεία...ψάχνοντας την γυναίκα και τα παιδιά μου...δεν ήμουν τυχερός”
Ο Ουσάμα Αλ Χουσάντι, ένας 52χρονος οδηγός, έψαχνε για τη γυναίκα του και τα πέντε παιδιά του μετά την καταστροφή. ”Πήγα με τα πόδια ψάχνοντάς τους... Πήγα σε όλα τα νοσοκομεία και τα σχολεία αλλά δεν ήμουν τυχερός”, είπε στο Reuters, κλαίγοντας κρατώντας το κεφάλι του με τα χέρια του.
Ο Χουσάντι, ο οποίος δούλευε τη νύχτα που ξέσπασε η καταιγίδας, κάλεσε για άλλη μια φορά τον αριθμό τηλεφώνου της συζύγου του. Ήταν απενεργοποιημένο.
″Χάσαμε τουλάχιστον 50 μέλη από την οικογένεια του πατέρα μου...Αγνοούμενοι και νεκροί”.
Ο Γουάλι Εντιν Μοχάμεντ Άνταμ, Σουδανός 24 ετών, εργάτης σε εργοστάσιο τούβλων που ζούσε στα περίχωρα της Ντέρνα ξύπνησε αφού η καταιγίδα είχε χτύπησε την περιοχή, βγήκε έξω, πήγε στο κέντρο της πόλης και διαπίστωσε πως είχε καταστραφεί. Εννέα από τους συναδέλφους του χάθηκαν και περίπου άλλοι 15 είχαν χάσει τις οικογένειές τους.
″Όλοι παρασύρθηκαν από την κοιλάδα στη θάλασσα”, είπε. ”Είθε ο Θεός να τους ελεήσει και να τους χαρίσει τον παράδεισο”.
Διεθνή βοήθεια και εκκλήσεις για συγκέντρωση χρημάτων
Ομάδες διάσωσης έφτασαν στην Λιβύη από την Αίγυπτο, την Τυνησία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Τουρκία και το Κατάρ. Μάλιστα η Τουρκία έστειλε και ένα πλοίο που μετέφερε εξοπλισμό για τη ”στήσιμο” νοσοκομείων. Η Ιταλία έστειλε τρία αεροπλάνα με προμήθειες και προσωπικό, καθώς και δύο πλοία του πολεμικού ναυτικού που δυσκολεύτηκαν να εκφορτώσουν επειδή το λιμάνι της Ντέρνα ήταν σχεδόν άχρηστο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωσε ότι θα απελευθερώσει 2 εκατομμύρια δολάρια από το ταμείο έκτακτης ανάγκης για να στηρίξει τα θύματα, χαρακτηρίζοντας τις πλημμύρες ”καταστροφή επικών διαστάσεων”. Πρόσθεσε ότι θα στείλει προμήθειες για την φροντίδας τραυμάτων και υλικό για χειρουργικές επεμβάσεις και έκτακτης ανάγκης.
Ο δε ΟΗΕ απηύθυνε μια πρώτη έκκληση για τη συγκέντρωση περισσότερων από 71 εκατ. δολάρια προκειμένου ”να αντιμετωπίσουν τις πιο άμεσες ανάγκες 250.000 ανθρώπων από τους 884.000 που εκτιμάται ότι έχουν ανάγκη βοήθεια, τους επόμενους τρεις μήνες” όπως αναφέρει το Γραφείο Ανθρωπιστικών Υποθέσεων.
Την Τετάρτη ο Μάρτιν Γκρίφιθς, επικεφαλής της υπηρεσίας, αποδέσμευσε 10 εκατ. δολάρια έκτακτης βοήθειας για τα θύματα της καταστροφής στη Λιβύη.
Εκτός από τον ΟΗΕ, οι ΗΠΑ, η ΕΕ και πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής έχουν δεσμευθεί να στείλουν βοήθεια στη Λιβύη. Ήδη ομάδες διάσωσης από διάφορες χώρες εργάζονται για τον εντοπισμό τυχόν επιζώντων ή νεκρών στα ερείπια.
Πολιτικός διχασμός και συντρίμμια
Το έργο της διάσωσης όμως περιπλέκεται εξαιτίας του πολιτικού διχασμού στην χώρα όπου λειτουργούν δύο παράλληλα κέντρα εξουσίας χωρίς καμία κυβέρνηση να έχει πανεθνική εμβέλεια από τότε που μια εξέγερση με την υποστήριξη του ΝΑΤΟ ανέτρεψε τον Μουαμάρ Καντάφι το 2011.
Μια διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNU) εδρεύει στην Τρίπολη, στα δυτικά. Μια παράλληλη διοίκηση λειτουργεί στα ανατολικά, υπό τον έλεγχο του Εθνικού Στρατού της Λιβύης του Χαλίφα Χάφταρ, ο οποίος απέτυχε να καταλάβει την Τρίπολη σε μια αιματηρή πολιορκία 14 μηνών που ξέσπασε το 2020.
Η δε διοίκηση της Ντέρνα υπήρξέ χαοτική τα τελευταία χρόνια. Αρχικά διοικείτο από από μια σειρά ένοπλων ισλαμιστικών ομάδων (κάποια στιγμή και από παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους) πριν τελικά τεθεί υπό τον έλεγχο του Χάφταρ.
Μια αντιπροσωπεία υπουργών της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας αναμενόταν στη Βεγγάζη στα ανατολικά για να δείξει αλληλεγγύη και να συζητήσει τις προσπάθειες βοήθειας, ένα σπάνιο φαινόμενο από τότε που το ανατολικό κοινοβούλιο απέρριψε τη διοίκησή τους πέρυσι.